Την εκταφή των οστών του δικτάτορα Φράνκο από το γιγαντιαίο μαυσωλείο στο οποίο ενταφιάστηκε πριν από 41 χρόνια ζητεί το ισπανικό Κοινοβούλιο. Υπέρ της απόφασης, που έχει μεγάλο ιστορικό και συμβολικό βάρος, αλλά δεν είναι υποχρεωτική για τη συντηρητική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, ψήφισαν 198 βουλευτές, ενώ ένας καταψήφισε και 140 απέσχον της ψηφοφορίας.
Ο Φρανθίσκο Φράνκο πέθανε από φυσικά αίτια, ύστερα από 36 χρόνια δικτατορικής διακυβέρνησης, και ενταφιάστηκε στην Κοιλάδα των Πεσόντων (Valle de los Caidos), όπου είχε κατασκευαστεί, με δική του εντολή, ένα γιγαντιαίο μνημείο για τους «ήρωες και μάρτυρες της σταυροφορίας του, όπως αποκαλούσε την εκστρατεία του εναντίον της δημοκρατίας, στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο. Στο εν λόγω μνημείο δεσπόζει ένας τεράστιος σταυρός, ο οποίος οικοδομήθηκε με την καταναγκαστική εργασία χιλιάδων φυλακισμένων της ηττημένης παράταξης, των δημοκρατικών.
Το σκάνδαλο, για τη δημοκρατική παράταξη, έγινε ακόμη μεγαλύτερο τη δεκαετία του 1950, όταν το καθεστώς μετέφερε αυθαίρετα στο εν λόγω μνημείο τα λείψανα άνω των 33.000 νεκρών του εμφυλίου πολέμου και από τις δύο πλευρές. Απόγονοι των νεκρών δημοκρατικών ζητούν επίμονα, ακόμη και σήμερα, να μη συνεχίσουν να αναπαύονται οι δικοί τους δίπλα στον Φράνκο.
Η πρόταση νόμου που ψηφίστηκε χθες από το ισπανικό Κοινοβούλιο είχε κατατεθεί από το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα, κατ’ εφαρμογή του «νόμου περί ιστορικής μνήμης» που ψηφίστηκε το 2007. Το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι απείχε από την ψηφοφορία, ενώ οι βουλευτές του αριστερού κόμματος Podemos, οι οποίοι είχαν καταθέσει τροποποιήσεις, τελικά αποφάσισαν να ψηφίσουν την πρόταση των Σοσιαλιστών. Στην ίδια απόφαση, που ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο, καλείται η κυβέρνηση να μεταφέρει το λείψανο του Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα –ιδρυτή της φασιστικής φάλαγγας, το 1933– από τη βασιλική σε μια άλλη, πιο διακριτική τοποθεσία. Παράλληλα, οι βουλευτές απαιτούν να διατεθούν κονδύλια για την απομάκρυνση των όποιων συμβόλων της δικτατορίας και για τη συγκρότηση επιτροπής η οποία θα διερευνήσει την τύχη των αγνοουμένων από την εποχή του φρανκισμού, που υπολογίζονται σε 115.000.