Φέτος, συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του φιλέλληνα Κρις Μ. Γουντχάους. Το 1917 πρωτοείδε το φως στη γενέτειρά του την Αγγλία (πέθανε το 2001), αλλά το άστρο του έλαμψε στην Ελλάδα. Με τους αγώνες του κατά του φασισμού, υπέρ του δικαιώματος για τη ζωή, την ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, φώτισε την ανθρωπότητα.
Στα είκοσι έξι του χρόνια συνταγματάρχης, επικεφαλής Αγγλων, Νεοζηλανδών αλεξιπτωτιστών που μαζί με ελληνικές δυνάμεις ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου. Η ανατίναξη της γέφυρας στις 25 Νοεμβρίου 1943 κατεγράφη ως ιδιαίτερης σημασίας γεγονός για δύο βασικούς λόγους: Επέφερε πλήγμα στις πολεμικές επιχειρήσεις του Αξονα, με την καθυστέρηση τριών και πλέον μηνών στον ανεφοδιασμό στην Αφρική. Κατάφερε ο Κρις Μ. Γουντχάους να πετύχει τη συνεργασία των ηγετών των μεγαλυτέρων αντιστασιακών οργανώσεων ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ, του Ναπολέοντα Ζέρβα και του Αρη Βελουχιώτη. Για τη συνεργασία αυτή στην ανατίναξη της γέφυρας είπε χαρακτηριστικά: «Χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν η επιχείρηση και χωρίς τον Βελουχιώτη δεν θα πετύχαινε». Η συνεργασία αυτή, εκ των πραγμάτων και των αποτελεσμάτων, υπήρξε ο δεύτερος σταθμός που ανέδειξε τη σημασία της εθνικής συνεννόησης στην Ιστορία της νεότερης Ελλάδος.
Είχε προηγηθεί το Επος 1940-41, όταν ο γ.γ. του ΚΚΕ, Ν. Ζαχαριάδης, από τη φυλακή με επιστολή του στις 31 Οκτωβρίου του 1940 ζήτησε να συστρατευθούν όλοι: «Στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, χωρίς επιφυλάξεις».
Ηταν η εποχή που η ομοψυχία των Ελλήνων βρήκε την πλήρη έκφρασή της και γράφτηκε η πιο λαμπρή σελίδα της εποποιίας του 1940-41. Αυτές οι δύο περιπτώσεις πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα και προτροπή και σήμερα που η πατρίδα βρίσκεται σε κίνδυνο άλλων διαστάσεων, να υπάρξει εθνική συνεννόηση με την οποία θα μπορέσουμε να ανακτήσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια.
Ο Κρις Μ. Γουντχάους δεν υπήρξε μόνο πολεμιστής, αλλά και λόγιος. Μια πολυσχιδής προσωπικότητα με σπουδές στην Οξφόρδη πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το ιστορικό, διδακτικό (καθηγητής στο King College), πολιτικό –υπουργός και βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος στην Αγγλία– και συγγραφικό του έργο (συγγραφέας πολλών βιβλίων).
Την Ελλάδα την τίμησε, πέρα από τις πολεμικές του αρετές, με συγγραφή βιβλίων και μάλιστα έτυχε της εμπιστοσύνης προσωπικοτήτων όπως του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του οποίου έγραψε τη βιογραφία («Καραμανλής, ο αναστηλωτής της ελληνικής δημοκρατίας») και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου για τη μετάφραση του 10ου τόμου του μεγάλου έργου η «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος».
Τίμησε αλλά τιμήθηκε και από την Ελλάδα, με την αναγόρευσή του ως επιτίμου καθηγητού και αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών. Την απονομή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του παρασήμου του Ανώτατου Ταξιάρχη του Τάγματος των Φοινίκων, την ανακήρυξη σε επιτίμου δημότη του Δήμου Μυστρά το 2000 για τη συγγραφή του βιβλίου «Γεμιστός Πλήθων, ο τελευταίος των Ελλήνων».
Την ανακήρυξή του σε επίτιμου δημότη του Βελεστίνου για το βιβλίο του «Ρήγας ο πρωτομάρτυρας της ελληνικής επανάστασης», όπου είχα την ευκαιρία και την τιμή να συζητήσω μαζί του περπατώντας στους δρόμους της κωμόπολης, όταν εξέφρασε την επιθυμία να επισκεφθεί ως προσκυνητής το σπίτι του Ρήγα και να καταθέσει στεφάνι στην προτομή του, το 1996.
Είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω πόσο βαθύς γνώστης ήταν της ελληνικής Ιστορίας και πόσο περήφανος αισθανόταν για τη συμβολή του στους αντιστασιακούς αγώνες, εναντίον των κατακτητών και των καταπατητών της ελευθερίας της χώρας μας. Ο Κρις Μ. Γουντχάους υπήρξε μεγάλος φιλέλληνας, σύμβολο υψηλών ιδανικών, εθνικής αντίστασης και ενότητας και πρέπει τη μνήμη του να τη διατηρήσουμε ζωντανή ιδιαίτερα σε χαλεπούς καιρούς.
Και αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη διοργάνωση ημερίδας ή συνεδρίου για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του.
Με την ανέγερση μιας προτομής στον Γοργοπόταμο, η οποία θα είναι μια ζωντανή υπόμνηση ότι το καθήκον προς την πατρίδα υπαγορεύει εθνική ενότητα.
* Ο κ. Γεώργιος Ι. Σούρλας είναι πρώην υπουργός και αντιπρόεδρος της Βουλής.