Υπάρχει ένα σημείο πέρα από το οποίο η πολιτική δεν είναι προσπελάσιμη χωρίς τη βοήθεια της ψυχολογίας. Ως ίδρυμα που συρρικνώθηκε σε έκταση, αλλά όχι σε συναισθηματικό πλούτο, το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να παράγει ψυχοπολιτικά δράματα. Σε αυτή τη γενεαλογία συντροφικής αυτοδηλητηρίασης εντάσσουν οι πασοκολόγοι το επεισόδιο με την έξωση του γραμματέα από τη Χαριλάου Τρικούπη.
Είναι μακρά, λένε, η παράδοση εμφυλίων μεταξύ προέδρων και γραμματέων. Ο Σημίτης δεν άντεξε τον Λαλιώτη. Ο Παπανδρέου δεν άντεξε τον Χρυσοχοΐδη, ενώ κανείς δεν θέλει να θυμάται ποια ήταν η χημεία του Βενιζέλου με τον Καρχιμάκη. Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο, η απόφαση της πασοκικής ηγεσίας να αποτυπώσει και στον χώρο την ψυχική απόσταση που τη χωρίζει από τον Στέφανο Ξεκαλάκη ερμηνεύεται ως «φυσιολογική».
Ο γραμματέας, άλλωστε, είχε ήδη παροπλιστεί. Είχε αποψιλωθεί από ουσιαστικές αρμοδιότητες. Οπότε δεν χρειαζόταν να καταλαμβάνει και χώρο.
Από την πλευρά του εκτοπισθέντος, η χειρονομία της ηγεσίας ερμηνεύεται ως προσπάθεια εκκαθάρισης του κόμματος από τους διαφωνούντες. Για την ακρίβεια, επιχειρείται να δημιουργηθούν συνθήκες ασφυξίας για την εσωκομματική μειοψηφία, ώστε να αποχωρήσει μόνη της. Η απάντηση από την ομάδα Ανδρουλάκη – Ξεκαλάκη είναι ότι «δεν πρόκειται να φύγουμε, ό,τι κι αν υποστούμε».
Οι προεδρικοί ακούν αυτές τις διακηρύξεις ως «βαβούρα» χωρίς πολιτικό περιεχόμενο. Ο γραμματέας δραματοποιεί μια τυπική διευθέτηση γιατί έχει αποφασίσει, υπό τον Ανδρουλάκη, να συγκροτήσει εσωκομματικό πόλο. Η εκτίμηση παλαιών στελεχών είναι ότι «ο κλεφτοπόλεμος θα συνεχιστεί» με στόχο όχι να ανατραπεί, αλλά να τραυματιστεί η Φώφη – να χάσει πόντους, για να είναι πιο εύκολη η μετεκλογική αμφισβήτησή της.
Υπάρχει όντως διαφωνία, που δικαιολογεί κυριολεκτικά την ιδιότητα του «διαφωνούντος»; Υπάρχει διαφορά που να ξεπερνά τα οργανωτικά – το πώς, ας πούμε, ψηφίζονται οι σύνεδροι ή το ποιος ορίζει τη διαδικασία στις συνεδριάσεις των οργάνων; Ή μήπως έχουν δίκιο, τελικά, οι φρουροί της Χαριλάου Τρικούπη όταν, με επίγνωση της γελοιότητας, αποφαίνονται ότι «τα παιδιά είναι ζντουπ»;
Ο όρος, βέβαια, είναι αμετάφραστος. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει νέα στελέχη που, παρότι νέα στην ηλικία, επιστρατεύουν τα πιο φορεμένα κλισέ για να καμουφλάρουν τις προσωπικές τους ατζέντες – για να κρύψουν με ξύλινη επένδυση την αδυναμία τους να διατυπώσουν άλλη στρατηγική πρόταση για το κόμμα.
Οποιος κι αν βαράει τα ξύλα, το αποτέλεσμα είναι ένα: Το ΠΑΣΟΚ παράγει πάλι περισσότερη παραπολιτική ηχορρύπανση απ’ ό,τι μπορεί να απορροφήσει. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, κάποιοι τολμούν να φαντασιώνονται σενάρια Μακρόν για την Κεντροαριστερά. Τα φαντασιώνονται χωρίς να υποψιάζονται ότι, όπως και στο πρωτότυπο, ο μακρονισμός για να επιτύχει θα πρέπει να μην περιλαμβάνει ούτε τα νέα ούτε τα παλαιά «ζντουπ».