Αν και όλες οι ενδείξεις κατατείνουν ότι σύντομα και κατά πάσα πιθανότητα στις αρχές Ιουνίου θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ για την ελάφρυνση του χρέους, ο δρόμος της επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές είναι ακόμη μακρύς. Το ενδεχόμενο μιας μικρής συμβολικής έκδοσης ομολόγων τον Ιούλιο δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά δεν είναι το πιθανότερο σενάριο. Είναι κάτι που επιθυμεί διακαώς η κυβέρνηση, καθώς θα αποτελέσει ένα απτό άλλοθι για τα βαριά μέτρα που συμφώνησε, καθώς θα σηματοδοτεί την «πορεία εξόδου από την κρίση και τα μνημόνια». Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι δύσκολο. Οποιαδήποτε έκδοση, οποτεδήποτε προϋποθέτει ότι προηγουμένως θα έχει συμφωνηθεί η ελάφρυνση του χρέους και η ΕΚΤ θα έχει λάβει απόφαση ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων. «Κανένας δεν θα πάρει το ρίσκο να αγοράσει ελληνικά ομόλογα αν δεν είναι βέβαιος πως υπάρχει κάποιος στον οποίο θα τα πουλήσει, δηλαδή η ΕΚΤ», λέει παράγοντας της αγοράς ομολόγων.
Οι αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους θα ληφθούν στις αρχές Ιουνίου και στη συνέχεια θα χρειαστούν κάποιες εβδομάδες μέχρι να αποφασίσει το ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα και τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Τότε μόνο θα μπορεί η ΕΚΤ να αποφασίσει για το QE, κατά πάσα πιθανότητα κάποια στιγμή τον Ιούλιο. Σύμφωνα μάλιστα με πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει πώς σκέφτονται οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης, αν τα μέτρα για το χρέος δεν είναι αρκετά σαφή ή κυρίως αν η συμμετοχή του ΔΝΤ δεν είναι πλήρης, η απόφαση για το QE δεν θα είναι εύκολη.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν γίνει κάποια έκδοση τον Ιούλιο, θα είναι μικρή και δεν θα έχει στόχο την αναχρηματοδότηση των ομολόγων που λήγουν τότε. Αυτή έχει ήδη προγραμματιστεί να καλυφθεί από τη δόση. Αποτρεπτικά στο να γίνει μια μεγαλύτερη έκδοση ομολόγων γρήγορα λειτουργεί και το γεγονός πως ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ έχει θέσει περιορισμούς στον όγκο των ελληνικών τίτλων που μπορούν να αγοράσουν οι ελληνικές τράπεζες. Ετσι, αν κάτι δεν πάει καλά με τους ξένους επενδυτές, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν μια μεγάλη έκδοση.
Το σχέδιο του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους περιλαμβάνει πιο προσεκτικά, αλλά ταυτόχρονα και αναγκαία βήματα:
• Αντικατάσταση των ομολόγων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI με άλλα. Πρόκειται για 20 εκδόσεις ομολόγων ύψους 21,5 δισ. ευρώ τα οποία λήγουν μεταξύ του 2023 και του 2042. Η Ελλάδα θα προτείνει στους κατόχους τους να τα ανταλλάξουν με άλλα ομόλογα διάρκειας 5, 10, 15 και 20 ετών.
• Το ίδιο θα γίνει και με τα ομόλογα που λήγουν το 2019. Στους κατόχους τους θα προταθεί η ανταλλαγή με τίτλους μεγαλύτερης διάρκειας, πιθανώς τριών ετών. Με αυτό τον τρόπο, θα υπάρχουν αρκετά ελληνικά ομόλογα διαφορετικής διάρκειας, τα οποία θα τελούν υπό διαπραγμάτευση και θα παίρνουν τιμές. Ετσι οι δυνητικοί επενδυτές θα έχουν τιμές αναφοράς που θα διαμορφώνονται καθημερινά από την αγορά και θα μπορούν να τιμολογήσουν ευκολότερα μια νέα έκδοση.
Αφού γίνουν όλα αυτά, θα μπορέσει ο ΟΔΔΗΧ να σχεδιάσει μια κανονική έκδοση ομολόγων, η διάρκεια και η αξία της οποίας θα καθοριστούν, με βάση τις συνθήκες που θα επικρατούν τότε. Πότε; Ισως τον Σεπτέμβριο.
Η επιστροφή της χώρας στις αγορές δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε ταχεία. Και σε καμία περίπτωση δεν θα πρόκειται για ολική επαναφορά, καθώς, εκτός όλων των άλλων… δεν συμφέρει. Η αντικατάσταση φθηνού χρήματος από τους επίσημους δανειστές με ακριβότερο από την αγορά επηρεάζει τη βιωσιμότητα του χρέους. Αυτό είναι εξάλλου το βασικό επιχείρημα όσων πιστωτών ζητούν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα από την Ελλάδα.