Αν ζούσαμε στην αρχαία Ελλάδα, για πρωινό θα τρώγαμε κυκεώνα: ζεστό ζωμό από βρασμένο κριθάρι με μέλι, μυρωδικά και κανέλα. Το γεύμα μας θα περιλάμβανε κάποιο όσπριο (μάλλον φακές) ή ψάρι (συνήθως σαρδέλες) ή κρέας (όπως χοιρινό με οινομέλι), μαζί με κριθαρένιο ψωμί, χόρτα, κρεμμύδια, τυρί, ελιές (το αγαπημένο ορεκτικό των προγόνων μας). Και οπωσδήποτε στο τραπέζι μας θα υπήρχε φαγόπυρο.
Πιθανότατα θα το έχετε δει σε κάποιο σούπερ μάρκετ ή κατάστημα βιολογικών προϊόντων. Ή κάτι θα έχετε διαβάσει για τη μεγάλη διατροφική του αξία. Τι είναι όμως το φαγόπυρο, που είναι γνωστό και ως μαυροσίταρο; Πρόκειται για ένα από τα ψευδοδημητριακά: έτσι ονομάζονται τα φυτά που παράγουν σπόρους οι οποίοι καταναλώνονται σαν δημητριακά, αλλά δεν είναι. Η κινόα και το κεχρί ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
Η βασική διαφορά του καρπού του φαγόπυρου (χαμηλού θάμνου, ιδιαίτερα ανθεκτικού στα ψυχρά κλίματα και στα φτωχά εδάφη) από τα δημητριακά είναι ότι περιέχει πολλή (έως και 14%) και καλύτερης ποιότητας φυτική πρωτεΐνη και καθόλου γλουτένη! Είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες (10%), σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β –κυρίως ριβοφλαβίνη (Β2) και νιασίνη (Β3)–, σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, ψευδάργυρο, σελήνιο).
Επίσης, συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα (χάρη στις φυτικές ίνες), μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερίνης (LDL), βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου, έχει ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Και, τέλος, δημιουργεί αίσθημα κορεσμού. Τρώγοντας φαγόπυρο δηλαδή, δεν τρώμε μόνο σωστά, αλλά και λιγότερο!
Το savoir faire του μαυροσίταρου
> Μαγειρεύεται σε αναλογία
1 (φλιτζάνι ωμό φαγόπυρο) προς
2 (φλιτζάνια νερό) σε χαμηλή φωτιά, για περίπου 15 λεπτά. Μπορούμε επίσης να το βάλουμε σε μπολ, να το περιχύσουμε με ζεστό νερό και να το αφήσουμε να απορροφήσει το νερό του.
> Μπορεί να αντικαταστήσει στο καθημερινό μας διαιτολόγιο τις πατάτες, τα ζυμαρικά ή το ρύζι, ενώ συνδυάζεται ευχάριστα με όσπρια. Μπαίνει σε σαλάτες, σούπες (βρασμένο) ή συμμετέχει σε μαγειρευτά (όπως γεμιστά ή κρέας στην κατσαρόλα). Καταναλώνεται και σαν δημητριακό πρωινού, με γάλα ή γιαούρτι.
> Υπάρχει και αλεύρι από φαγόπυρο: ιδανικό για να φτιάξουμε ψωμί, πίτες, κρέπες, ζυμαρικά, ακόμα και ζύμη για πίτσα.
> Η ρωσική κουζίνα το αγαπά ιδιαίτερα: ως γκρέτσκα (ελληνικό) θα το βρείτε σε πολλές συνταγές.
> Μην ξεχνάτε, όμως, το θερμιδικό φορτίο: τα 100 γρ. αποδίδουν 350 θερμίδες.