Χρυσή Αυγή: ώρα να περάσει η Δημοκρατία στην αντεπίθεση

Χρυσή Αυγή: ώρα να περάσει η Δημοκρατία στην αντεπίθεση

3' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Π​​ριν από τέσσερα χρόνια (20-8-2013), είχα γράψει ένα άρθρο στο Protagon με τίτλο «Διαλύστε τη Χρυσή Αυγή». Ουσιαστικά έκτοτε δεν άλλαξε τίποτε που να διαφοροποιεί τη θέση μου.

Ολα αυτά τα χρόνια, η Χ.Α. απασχόλησε συστηματικά τον δημόσιο διάλογο. Αρχικά ήταν σύνηθες η άνοδος αυτού του κόμματος να ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα των κοινωνικών συνθηκών (εγκληματικότητα, ανασφάλεια και υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος) στην Αθήνα και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Σύντομα όμως φάνηκε πως η Χ.Α. είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια αντιμεταναστευτική οργάνωση. Εξελίχθηκε σε πόλο συσπείρωσης πολλών θυμών που πυροδότησε η κρίση. Η αντισυστημική της φυσιογνωμία προσείλκυσε πολλά είδη «αγανακτισμένων», από θυμωμένους απολιτικούς έως κρυμμένους οπαδούς της χούντας. Παρέα μούντζωναν το Κοινοβούλιο και έστηναν κρεμάλες στην πλατεία Συντάγματος το 2011.

Ο λαϊκισμός και ο αντιδυτικισμός της Χ.Α., που συνιστούν ουσιαστικά στοιχεία της κυρίαρχης πολιτικής κουλτούρας της μεταπολίτευσης, επέτρεψαν να μεταφερθούν ψηφοφόροι από άλλους πολιτικούς χώρους στην άκρα Δεξιά. Η ανοχή ή και αποδοχή του εξτρεμιστικού και ρατσιστικού λόγου της οργάνωσης αυτής από ένα όχι αμελητέο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας (ακόμη και από εκπροσώπους της Εκκλησίας) ενθάρρυνε τη Χ.Α. στην παραγωγή ακόμη περισσότερης χυδαιότητας και βίας.

Το ουσιώδες πρόβλημα όμως με τη Χ.Α. δεν είναι οι ρατσιστικές, πρωτόγονες και άθλιες ιδέες της. Αναμφίβολα η Χ.Α. είναι ο ιδεολογικός κληρονόμος του ναζιστικού ολοκληρωτισμού, αλλά η Δημοκρατία έμαθε να ζει υπό την απειλή των ολοκληρωτισμών και οφείλει να ανέχεται όλες τις ιδεολογικές απόψεις – ακόμα κι αυτές που στρέφονται εναντίον της.

Η Χ.Α. επένδυσε πολιτικά στην οργή όχι τόσο αναδεικνύοντας το πρόγραμμά της αλλά κυρίως επιδεικνύοντας εξτρεμιστική, βίαιη και χυδαία συμπεριφορά έναντι ανθρώπων και θεσμών. Εγινε «ο τιμωρός του σάπιου συστήματος», η «γροθιά ενάντια στο κατεστημένο». Η συμπεριφορά αυτή, εκτός από δηλωτική μιας απερίγραπτης ψυχοδιανοητικής κατάστασης αρκετών στελεχών της, αποτέλεσε συνειδητή επιλογή της οργάνωσης με στόχο την πρόκληση ή την ενίσχυση της έντασης.

Η Χ.Α. λοιπόν δεν αναδείχθηκε εξαιτίας των λόγων της, αλλά της δράσης της, επιδεικνύοντας μια απαράδεκτη κοινωνική συμπεριφορά σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η δημόσια στάση των στελεχών της Χ.Α. συχνά όχι απλώς παραβιάζει τους κανόνες της οργανωμένης πολιτείας αλλά συνειδητά επιδιώκει να τους γελοιοποιήσει. Στόχος της είναι η διαρκής υπονόμευση του δημοκρατικού πλαισίου και ο εθισμός των πολιτών στις πρακτικές της πολιτικής ανωμαλίας. Επειδή, μάλιστα, η στάση της αυτή επιβραβεύτηκε έως τώρα εκλογικά, η ηγεσία της Χ.Α. φαίνεται να πιστεύει, με αρκετή δόση αλαζονείας, πως θα την οδηγήσει αργά ή γρήγορα στο κατώφλι της εξουσίας.

Μέχρι σήμερα η Δημοκρατία δείχνει να βρίσκεται σε αμηχανία. Για ιστορικούς και συνταγματικούς λόγους, το ελληνικό κράτος δυσκολεύεται να διαχειριστεί το θέμα και έχει επιλέξει αμυντική συμπεριφορά. Οι χωρίς αποτέλεσμα επανειλημμένες κραυγές αναζήτησης της «φρουράς» στο Κοινοβούλιο δεν ήταν παρά τυπική εκδήλωση αυτής της αμηχανίας. Δυστυχώς, πολλές φορές στη μεταπολίτευση η οργανωμένη πολιτεία έδειξε να συνθηκολογεί με την ανομική δράση όταν αυτή ασκείται από πολιτικές οργανώσεις κάθε είδους. Εξάλλου, πολλές φορές ο τραμπουκισμός και η αλητεία ονομάστηκαν πολιτική ή συνδικαλιστική δράση, ακόμη και όταν επρόκειτο για αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου (π.χ. καταστροφές περιουσιών, ξυλοδαρμοί). Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύεται με θράσος η Χ.Α. και με αυτήν την κουλτούρα πρέπει να τελειώνουμε.

Ηρθε η ώρα η Δημοκρατία να περάσει από την άμυνα στην επίθεση. Η πρόταση είναι απλή: αν η Χ.Α. δεν συμμορφωθεί άμεσα με τους κανόνες δημόσιας συμπεριφοράς της φιλελεύθερης Δημοκρατίας, πρέπει να αντιμετωπίσει την απειλή να τεθεί εκτός νόμου. Η απαγόρευση λειτουργίας ενός κόμματος στη χώρα μας παραπέμπει σε τραυματικές και αυταρχικές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας μας. Μια τέτοια λύση υποδεικνύει αλλαγές στο Σύνταγμα και στη νομοθεσία. Υπάρχουν όμως οι δυνατότητες και με το υπάρχον πλαίσιο να γίνουν βήματα, αρκεί να υπάρχει η βούληση. Η συστηματική υπονόμευση των θεσμών δεν μπορεί να είναι δίχως κόστος. Η Δημοκρατία δεν εκδικείται αλλά δεν μπορεί να καταντήσει ο χρήσιμος ηλίθιος της κάθε αυταρχικής μειοψηφίας.

Ας μπει λοιπόν η διάλυση της Χ.Α. στην ημερήσια διάταξη. Θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση της Δημοκρατίας και θα αποτελέσει ένα μάθημα για το μέλλον, που θα το λάβουν όλοι. Η απαγόρευση της λειτουργίας της Χ.Α. αποτελεί ένα βήμα-τομή προς μια νέα μεταπολίτευση, όπου η εφαρμογή του νόμου δεν θα εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της κάθε οργανωμένης ομάδας.

* Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή