Ρόδος και των τουριστών, και των ιπποτών

Αρχαίοι Έλληνες, Βυζαντινοί,  το Τάγμα των Ιωαννιτών, μουσουλμάνοι, Εβραίοι και Ιταλοί πέρασαν από εδώ, είναι όμως σαν να μην έφυγαν ποτέ. Μαθήματα αρχιτεκτονικής, ιστορίας, συμβίωσης. Στη μεσαιωνική πόλη-στολίδι, που είναι μία και μοναδική.

Δεν ακούω τίποτα. Ούτε τα πιτσιρίκια που κυνηγιούνται, ούτε τους τουρίστες, ούτε τους μουσικούς που παίζουν δίπλα μου. Σχεδόν έχω περάσει σε άλλη διάσταση. Καθισμένη στο σκαλί του αρχαιολογικού μουσείου, νοσοκομείου των Ιπποτών κάποτε, περιμένω αν θα φιλοτιμηθεί κανένας ιππότης να κάνει την εμφάνισή του. Γύρω μου απλώνεται η παλιά πόλη της Ρόδου, σε έκταση 420 στρεμμάτων: μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, ενταγμένη στον Οργανισμό Παγκόσμιας Κληρονομιάς Πόλεων και μία από τις πιο καλοδιατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις του κόσμου.

«Αν επέστρεφε ένας ιππότης, θα έβρισκε το σπίτι του», μου λέει αργότερα ο Θεόφιλος Μπογιάννος, ξεναγός που έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων για τη Ρόδο. Η παλιά πόλη μοιάζει αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου. Δεν είναι ακριβώς, γιατί πολλά από τα «ιπποτικά» ανακατασκευάστηκαν από τους Ιταλούς, οι οποίοι, καταλαμβάνοντας τη Ρόδο, επιχείρησαν να αναβιώσουν το ιπποτικό παρελθόν της. Και ανασκαφές έκαναν ωστόσο, εμφανίζοντας τους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς, και έχτισαν νέα κτίρια, που αποτελούν διαχρονικά ορόσημα.

Έντεκα πύλες σάς οδηγούν στο θαύμα που έφτιαξε το Τάγμα τον 14ο αιώνα επάνω στη βυζαντινή πόλη. Πίσω από τα ισχυρά τείχη των 4 χλμ. με τους επιβλητικούς πύργους και προμαχώνες διατηρούνται τα ίχνη όλων των εποχών και των λαών που την κατοίκησαν: αρχαίοι Έλληνες, Βυζαντινοί, Ιππότες, Τούρκοι, Εβραίοι, Ιταλοί. Επειτα ήρθαν οι επισκέπτες να δουν τα ίχνη που άφησαν: τα αρχαία θεμέλια, τα χοχλακόστρωτα δρομάκια, τα οικόσημα, τους θυρεούς, τα γοτθικά τόξα, τους μιναρέδες, τα σαχνισιά (κλειστά μπαλκόνια). Και από τη δεκαετία του 1950 ήδη η Ρόδος αποτελούσε τουριστικό προορισμό, προστατευόμενο χώρο και ήταν μοναδική στο είδος της. Πιο δίκαια δεν γίνεται.   

Η Θαλασσινή Πύλη είναι η πιο δημοφιλής, ωστόσο η πρώτη που συναντάς ερχόμενος από το Μανδράκι είναι η Πύλη Ελευθερίας. Και είναι αυτή που μαρτυρά ευθύς εξαρχής την πολυπολιτισμικότητα της πόλης: η Παναγιά του Κάστρου του 11ου αιώνα, το Κατάλυμα της Γλώσσας της Ωβέρνης ,που σήμερα στεγάζει καφετέρια, η οικία Χασάν Μπέη, η κοσμητική συλλογή-λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο οπλοστάσιο των Ιπποτών, η Πινακοθήκη, τα ερείπια του αρχαίου ναού της Αφροδίτης και τμήμα της ελληνιστικής οχύρωσης.

Εύκολα φτάνεις στην πλατεία Μουσείου, όπου το Αρχαιολογικό Μουσείο θυμίζει πως πρώτα απ’ όλα εδώ βρισκόταν η ελληνιστική πόλη των Ροδίων. Από εδώ ξεκινά και η περίφημη Οδός των Ιπποτών. Δεν ξέρω γιατί, αλλά η περιδιάβασή της μοιάζει με ιεροτελεστία. Κατά μήκος της βρίσκονται τα καταλύματα των περισσότερων «γλωσσών» –των εθνικών ομάδων που συγκροτούσαν το Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη–, που σήμερα στεγάζουν προξενεία και υπηρεσίες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. «Ήταν ο βασικός δρόμος του Κολλάκιου, της γειτονιάς του Τάγματος δηλαδή, και πατούσε πάνω στον αρχαίο δρόμο που ένωνε τον ναό του θεού Ήλιου με το αρχαίο λιμάνι», εξηγεί ο Θ. Μπογιάννος.

Από την εποχή των Ιπποτών έως σήμερα καταλήγει στο παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, την κατοικία του διοικητή του Τάγματος. Το εντυπωσιακό οικοδόμημα καταστράφηκε από μεγάλη έκρηξη το 1856, η οποία κατέστρεψε και τον ναό του Αγίου Ιωάννη, αλλά ο Ιταλός διοικητής de Vecchi το ξαναέφτιαξε τη δεκαετία του 1930. Στο εσωτερικό του η ατμόσφαιρα εποχής καλά κρατεί. Σημειώστε ότι το σπουδαιότερο έκθεμα είναι τα ελληνιστικά ψηφιδωτά δάπεδα που έφεραν οι Ιταλοί από την Κω. Από εδώ, αν κατηφορίσετε την Ορφέως, βγαίνετε από το Κολλάκιο και μπαίνετε στην περιοχή του Μπούργκου, όπου ζούσαν οι Έλληνες και επί τουρκοκρατίας οι μουσουλμάνοι και οι Εβραίοι. Μπροστά σας υψώνεται ο Πύργος του Ρολογιού, από την κορυφή του οποίου έχετε καταπληκτική θέα στην πόλη. Τον εκμεταλλεύεται καφετέρια και έναντι 5 ευρώ ανεβαίνετε έως την κορυφή του. Δίπλα το συναγωνίζεται σε ύψος ο μιναρές του τζαμιού του Σουλεϊμάν και απέναντι η μουσουλμανική βιβλιοθήκη με τα σπάνια χειρόγραφα.

Με το που θα πατήσετε το πόδι σας στην οδό Σωκράτους, η αίσθηση είναι πως βρίσκεστε σε ανατολίτικο παζάρι. Γύρω της απλώνονται λαϊκές γειτονιές, όλο χρώματα και αρώματα, ταβέρνες και καφέ με «κράχτες» στην πόρτα, καταστήματα που πωλούν από πανάκριβα κοσμήματα μέχρι κιτς σουβενίρ. Καταλήγει στην πλατεία Ιπποκράτους, κλασικό σημείο ραντεβού. Τα σκαλιά της Καστελανίας (δημόσια διοικητική υπηρεσία τότε, δημόσια βιβλιοθήκη σήμερα) είναι μονίμως γεμάτα κόσμο, οι κράχτες συναγωνίζονται σε αριθμό τα περιστέρια του σιντριβανιού και τα γύρω στενά κρύβουν μπαρ που τα βράδια κρατούν ξύπνια την παλιά πόλη.

Στο ίδιο τουριστικό μοτίβο συνεχίζετε μέσω της οδού Αριστοτέλους, έως την πλατεία Εβραίων Μαρτύρων, και από εκεί στον ξενώνα της Αγίας Αικατερίνης και στην Παναγιά του Μπούργκου του 14ου αιώνα με τις τρεις κόγχες. Κι αν υποθέσουμε ότι για τους περισσότερους επισκέπτες η παλιά πόλη τελειώνει κάπου εδώ, γράψτε λάθος. Νότια της Σωκράτους και της Αριστοτέλους η ζωή συνεχίζεται, και μάλιστα πιο ήσυχα. 2.500 άνθρωποι ζουν εντός των τειχών. Οι αλλεπάλληλες στοές, οι μικρές πλατείες, το χαμάμ στην πλατεία Αρίωνος, που δυστυχώς έπαψε να λειτουργεί πριν από λίγα χρόνια, το τζαμί Ιμπραήμ Πασά στην Πλάτωνος, που λειτουργεί κανονικά κάθε Παρασκευή, η Εβραϊκή Συναγωγή, η παλαιότερη της Ελλάδας… Ώρες μπορείς να περιηγείσαι ακούραστα. Κι όταν το βράδυ ανάψουν τα σφυρήλατα φανάρια, η μυστηριακή ατμόσφαιρα εντείνεται τόσο που, αν τη μέρα ένιωθες μία φορά ότι θα εμφανιστεί ιππότης, τώρα το νιώθεις δέκα.

ΧΡΗΣΙΜΑ TIPS 

•  Προμηθευτείτε ζυμωτό ψωμί, μελεκούνια (τοπικά παστέλια), μοντέρνα υφαντά, γλυκά του κουταλιού κ.λπ. από τις Απολλωνιάτισσες, τον γυναικείο συνεταιρισμό του ομώνυμου χωριού που διατηρεί κατάστημα στην πόλη (Απ. Παύλου 68, Ανάληψη, τηλ. 22410-64322).
•  Για χειροποίητα δερμάτινα σανδάλια αναζητήστε στην παλιά πόλη την οικογενειακή επιχείρηση Iakovos, που λειτουργεί από το 1946 (Αριστοτέλους 22, τηλ. 22410-34464, rodossandals.com.gr).
•  Εξαιρετικό παγωτό και γλυκά θα βρείτε στη Στάνη (Αγ. Αναστασίας 28, τηλ. 22410-31991).
•  Αγοράστε φρεσκοκομμένο καφέ, μπαχαρικά και ροφήματα από τον Καμπέρη, στην παλιά πόλη, που λειτουργεί από το 1920 (Σωκράτους 77, τηλ. 22410-22027).
•  Περιηγηθείτε στην πόλη ή στο νησί με ένα ποδήλατο Fidusa. Η ροδίτικη βιοτεχνία ενοικιάζει και κατασκευάζει ποδήλατα εδώ και 30 χρόνια (Θ. Σοφούλη 97, τηλ. 22410-21264).
•  Δοκιμάστε τα τοπικά αναψυκτικά της  ΒΑΠ (τηλ. 22410-60710, vap.gr).
•  Για αναμνηστικά από το νησί και την Ελλάδα με προσεγμένο design επισκεφτείτε το When in Greece, στην παλιά πόλη (Σωκράτους 153, τηλ. 22410-30374, wheningreece.gr).  
•  Μην υποτιμήσετε το κόστος των εισιτηρίων σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Ενδεικτικά το εισιτήριο για την Ακρόπολη της Λίνδου κοστίζει 12 ευρώ, για την αρχαία Κάμιρο και την Ιαλυσό 6 ευρώ. Όσον αφορά τα μνημεία της πόλης, προμηθευτείτε το ενιαίο εισιτήριο που σας δίνει είσοδο στο Παλάτι Μεγάλου Μαγίστρου, το Αρχαιολογικό Μουσείο, την Κοσμητική Συλλογή και την Παναγία του Κάστρου, κοστίζει 10 ευρώ και έχει ισχύ 3 ημερών (με μεμονωμένα εισιτήρια το κόστος φτάνει τα 18 ευρώ).
•   Info: Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου, τηλ.22413-65200, καθημερινά  8.00-20.00. Παλατι Μεγάλου Μαγίστρου, τηλ. 22413-65270, καθημερινά 8.00-20.00.  

  ---

12 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΗΣΙ  

Λίνδος

Ομορφιά, ιστορία, τουρισμός συναντιούνται στη Λίνδο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Μπορεί τα βοτσαλωτά δρομάκια που περπατήθηκαν από τους Pink Floyd, τον Ωνάση και άλλες προσωπικότητές των 60s και 70s να κρύβονται κάτω από τα βήματα χιλιάδων τουριστών, μπορεί να καταβάλλεις κόπο για να εντοπίσεις κάποιο παλιό σπίτι ανάμεσα στα αμέτρητα τουριστικά καταστήματα και την πραμάτεια τους, η Λίνδος όμως παραμένει γοητευτική. Αν θέλετε να την επισκεφτείτε χωρίς τα πλήθη των τουριστών, η σωστή ώρα είναι μεταξύ 2 και 5 το μεσημέρι, ωστόσο να ξέρετε πως, όταν ο καυτός ήλιος χτυπά στα πάλλευκα σπίτια και ο αέρας δύσκολα κυκλοφορεί στα στενά, η θερμοκρασία εδώ μπορεί να αγγίξει τους 50 βαθμούς. Λοξοδρομήστε από το κεντρικό καλντερίμι και χαθείτε μέσα στα πανέμορφα σοκάκια, για να νιώσετε την αύρα της, να δείτε τον ναό της Παναγίας και κάποιο από τα πανέμορφα καπετανόσπιτα που σώζονται χάρη στην αγορά τους από ξένους και είναι επισκέψιμα κατόπιν συνεννόησης (Χίλα Μαρκιού, τηλ. 6944-242782).

Ανεβείτε στο κάστρο της: το ιπποτικό φρούριο που βλέπετε περιβάλλει τον περίφημο ναό της Λινδίας Αθηνάς του 6ου αιώνα π.Χ. Η μεσαιωνική πύλη, οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές, οι βυζαντινοί ναοί, η δωρική στοά στέκουν μάρτυρες της μακραίωνης ιστορίας της. Η θέα στη θάλασσα και στην παραλία του Αγίου Παύλου, στα νότια, είναι μαγευτική. Και η βουτιά εκεί σχεδόν υποχρεωτική.  

Νέα πόλη

Μπορεί η μεσαιωνική πόλη να κερδίζει όλες τις εντυπώσεις, ωστόσο το Μανδράκι, το παλιό λιμάνι της Ρόδου, κρύβει τα δικά του μυστικά. Η πιο χαρακτηριστική εικόνα του είναι τα ιταλικά κτίρια στο παραλιακό μέτωπο, τα οποία χτίστηκαν από το 1925 έως το 1939 και απηχούν όλο το πνεύμα των Ιταλών κατακτητών για εδραίωση στα Δωδεκάνησα. Παρατηρήστε τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες στο Δημαρχείο, στη Νομαρχία, στο Εθνικό Θέατρο και στην Εκκλησία του Ευαγγελισμού, η οποία επιπλέον έχει τοιχογραφίες του Φώτη Κόντογλου. Την επίσκεψή σας αξίζει νοτιότερα και η περίτεχνη Νέα Αγορά, με σύγχρονα μαγαζιά, ενώ όμορφος είναι και ο περίπατος έως την άκρη του λιμενοβραχίονα με τους ανεμόμυλους, που καταλήγει στο μικρό φρούριο του Αγίου Νικολάου, και στα δύο χάλκινα ελάφια, σύμβολα της Ρόδου, στην είσοδο του λιμανιού. Μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε το Ενυδρείο (τηλ. 22410-27308), στα βόρεια, και να φτάσετε έως το Ξενοδοχείο των Ρόδων, στα δυτικά, όπου στεγάζεται και το Καζίνο, με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει το περίφημο άλσος Ροδίνι, όπου, εκτός από την πλούσια βλάστηση, θα δείτε ταφικά μνημεία πιθανόν από την αρχαία νεκρόπολη και σπήλαια αρχαίας λατρείας. Εδώ λέγεται ότι λειτούργησε και αρχαία φιλοσοφική σχολή. Για να δείτε την αρχαία Ακρόπολη, θα χρειαστεί να ανεβείτε στον λόφο του Μόντε Σμιθ. Προτιμήστε απογευματινή ώρα, για να απολαύσετε και το φημισμένο ηλιοβασίλεμα.

Κοσκινού

Το να βρεις παραδοσιακό χωριό στη Ρόδο μοιάζει με παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού. Το να βρεις παραδοσιακά σπίτια, αντίθετα, είναι σχετικά πιο εύκολο, αφού κάμποσοι πολιτιστικοί σύλλογοι έχουν δημιουργήσει μικρά μουσεία ώστε να διαφυλάξουν την παράδοση.

Ξεχωρίζουμε το σπίτι των Κοσκινού (τηλ. 22410-67075) του 1902, λόγω του ίδιου του χωριού που, παρότι απέχει μόλις 7 χλμ. από τη Ρόδο και έχει εξελιχθεί σε κωμόπολη, διατηρεί ένα πανέμορφο πλακόστρωτο κομμάτι στο κέντρο του, γεμάτο πολύχρωμα παλιά σπίτια, εντυπωσιακούς πυλιώνες (αυλόθυρες από πωρόλιθο) και λουλούδια.  Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του σπιτιού είναι ο τοίχος με τα ζωγραφιστά πιάτα. Παρατηρήστε τα βοτσαλωτά δάπεδα, την καμάρα και τη ναμουσία (χώρο ύπνου) και ρωτήστε για τους συμβολισμούς που μεταφέρουν τα εννιά μαξιλάρια της εγκύου.

Αρχαία Κάμιρος

Τρεις αρχαίες πόλεις είχε η Ρόδος, τη Λίνδο, την Ιαλυσό και την Κάμιρο, οι οποίες συνενώθηκαν το 408 π.Χ., ιδρύοντας εκείνη της Ρόδου. Ο αρχαιολογικός χώρος της Καμίρου (τηλ. 22413-40037, καθημερινά 08.00-20.00) είναι σήμερα ο καλύτερα διατηρημένος και αξίζει την επίσκεψή σας.

Η πόλη άκμασε στους αρχαϊκούς χρόνους, όμως τα περισσότερα ερείπια που θα δείτε ανήκουν στην ελληνιστική εποχή, αφού η Κάμιρος καταστράφηκε από τον σεισμό του 227 π.Χ. Στη συνέχεια ανοικοδομήθηκε και κατοικήθηκε έως και τη ρωμαϊκή εποχή.

Μουσείο Μέλισσας

Είναι το πρώτο εξειδικευμένο μουσείο για τη μέλισσα  που ιδρύθηκε στην Ελλάδα. Σύντομο, διαδραστικό, χωρίς περιττά εκθέματα και κουραστικά κείμενα, το Μουσείο Μελισσοκομίας και Φυσικής ιστορίας της Μέλισσας που έστησε η Μελισσοκομική Δωδεκανήσων λίγο έξω από το χωριό Παστίδα ενημερώνει μικρούς και μεγάλους για την παράδοση της Ρόδου στη μελισσοκομία.

Από τα αρχαία νομίσματα και τις καλοφτιαγμένες αναπαραστάσεις έως τις σύγχρονες προβολές και τη ζωντανή κυψέλη παρατήρησης των εντόμων, κερδίζει τις εντυπώσεις. Στην είσοδό του θα βρείτε πωλητήριο με παράγωγα μελιού, από μελεκούνια μέχρι καλλυντικά (τηλ. 22410-48200, beemuseum.gr).

Φρέσκο ψάρι στην Αφάντου

Στη Ρόδο είναι κοινό μυστικό πως το καλό φαγητό είναι δυσεύρετο. Όλοι ξέρουν όμως πως για καλό ψάρι θα πας στον Αβάντη, μετά το κολύμπι στην παραλία της Αφάντου. Μπορεί ο κύριος Κωνσταντίνος που έφτιαξε το μαγαζί το 1983 να μην είναι πια εδώ, ούτε και η κληματαριά του, είναι όμως ο γιος του Μανώλης, ο οποίος διατηρεί πάντα την ίδια ποιότητα. Εξίσου καλά θα φάτε στον Ντινόρη, στην παλιά πόλη, όπου θα ακούσετε και θρυλικές ιστορίες από την εποχή που κυκλοφορούσαν στα σοκάκια του ο Ωνάσης, η Ν. Κίνσκι, ο Άντ. Χόπκινς, κ.ά.

Έλαφος

Ανηφορίζοντας από την Ελεούσα προς τον Προφήτη Ηλία, η κάψα των ακτών δίνει τη θέση της στη δροσιά και η βαβούρα στην απόλυτη ησυχία. Αφού περάσετε τον βυζαντινό ναό του Αγ. Νικολάου στο Φουντουκλί, θα αφεθείτε στο δάσος (ίσως να συναντήσετε και κάποιο από τα περίφημα ελάφια της Ρόδου) κι έπειτα από 9 χλμ. διαδρομής θα φτάσετε στον  Έλαφο. Το εντυπωσιακό οίκημα που έφτιαξαν οι Ιταλοί το 1929 και στο οποίο φιλοξενούσαν τους Ιταλούς αξιωματικούς λειτουργεί ως ξενοδοχείο-καφέ. Στην αυλή του θα απολαύσετε τον πιο ήσυχο καφέ στο νησί. Γύρω του ξεδιπλώνεται ένα δίκτυο μονοπατιών που αξίζει να περπατήσετε.

Λαχανιά

Η παραλία της Λαχανιάς σε αυτό το τμήμα λέγεται Μojito, όπως το beach bar (τηλ. 6957-672682) και φυσικά το κοκτέιλ-σήμα κατατεθέν του. Ξαπλωμένοι στις αιώρες, ακούγοντας ροκ και lounge μουσικές σε ένα παιχνιδιάρικο σκηνικό, θα ζήσετε την απόλυτη ραστώνη του καλοκαιριού. Η ίδια η Λαχανιά είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά του νησιού. Τα χαμηλά σπίτια στο κέντρο του σε κάνουν να ξεχνάς ότι βρίσκεσαι στη Ρόδο, ενώ η πλατεία του χρησίμευσε πολλές φορές ως σκηνικό σε ταινίες. Ακριβώς εκεί θα καθίσετε κι εσείς, στην ταβέρνα Πλάτανος (τηλ. 22440-46027), πλάι στην παμπάλαια βρύση και στο πλατάνι, για να απολαύσετε τη σπεσιαλιτέ του μαγαζιού: αυγά με πατάτες. Ο κυρ Μανώλης έδωσε τη σκυτάλη στους γιους του Βασίλη και Μιχάλη, οι οποίοι το εκσυγχρόνισαν. Με δικές τους κότες και πατάτες από το χωράφι τους, με την κυρία Βαλασία στην κουζίνα και το υπέροχο σκηνικό γύρω σας, η Λαχανιά εύκολα θα γίνει στέκι σας.

Kεραμικά κομψοτεχνήματα

Με παράδοση στην κεραμική που κρατά από την αρχαιότητα, η Ρόδος υπερηφανεύεται για τα διακοσμητικά κεραμικά της, παρότι τα περισσότερα που θα δείτε στα τουριστικά καταστήματα δεν είναι καν ελληνικά, πόσω μάλλον χειροποίητα. Από τη φημισμένη βιοτεχνία Icaro, που έκλεισε οριστικά το 1987, και από τους τελευταίους γνήσιους κεραμίστες του Αρχαγγέλου η τέχνη μεταφέρεται στο μέλλον από μια χούφτα νέους καλλιτέχνες που δουλεύουν τον πηλό με σύγχρονα μέσα και σε σύγχρονα σχέδια.

Ένας από αυτούς είναι ο καλλιτέχνης Νίκος Συμιακός, που μαζί με την οικογένειά του λειτουργούν στην Αφάντου το Artistic Village, έναν πολυχώρο με εργαστήρι κεραμικής, ατελιέ ζωγραφικής, πωλητήριο και σύντομα μουσείο κεραμικής τέχνης (www.artisticvillage.gr).

Φράγμα της Απολακκιάς

Και όμως η Ρόδος έχει και λίμνη! Δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’80 με την κατασκευή του φράγματος έξω από το χωριό Απολακκιά για τις ανάγκες άρδευσης της περιοχής. Όπως συνήθως συμβαίνει, εξελίχθηκε σε υδροβιότοπο, ενώ μπορεί να δείτε και τα ελάφια της Ρόδου. Το καλοκαίρι, που η στάθμη της λίμνης πέφτει ,αναδύεται από τα νερά το εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου. Πολύ κοντά βρίσκεται και το χωριό Σιάννα, διάσημο για τα καζάνια σούμας και τα καφενεδάκια του.

Οινοποιεία της Έμπωνας

Λέγεται ότι οι Ροδίτες εμπορεύονταν κρασί τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ., και μάλιστα μέσα σε πήλινους αμφορείς που έφεραν σφραγίδα με την κεφαλή του θεού Ήλιου, την υπογραφή του κεραμίστα κι ένα χαραγμένο τσαμπί σταφύλι. Με μοναδική περίοδο παρακμής την εποχή της τουρκοκρατίας, η Ρόδος ασχολείται με τα αμπέλια περισσότερο από 25 αιώνες. Η καρδιά του ροδίτικου αμπελώνα χτυπά στο βουνό του Αττάβυρου, όπου τα χωριά Σιάννα, Άγιος Ισίδωρος και  Έμπωνα παράγουν σούμα και ονομαστά κρασιά ΠΟΠ, κυρίως από τις ποικιλίες Αμοργιανό (Μανδηλαριά) και Αθήρι. Στην  Έμπωνα λειτουργούν επισκέψιμα οινοποιεία.

Ιδιαίτερα είναι τα κρασιά Μερκούρη (τηλ. 22460-41243) της οικογένειας Παπαμιχαήλ, με παράδοση από το 1952 – δοκιμάστε τα, παρότι ο χώρος δεν είναι διαμορφωμένος για επισκέπτες. Πολύ όμορφο είναι το οινοποιείο Κουνάκη (τηλ. 22410-70872), όπου ο νεαρός Γιάννης πήρε τα ηνία από τον πατέρα του Νίκο και, εκτός από τα κρασιά, πειραματίζεται και με μπίρες, ενώ το Emery (τηλ. 22460-41208) είναι το μεγαλύτερο οινοποιείο της περιοχής.

Πρασονήσι

Αν το Φαληράκι και η Άντονι Κουίν θεωρούνται οι διασημότερες παραλίες της Ρόδου, τότε το Πρασονήσι είναι μία από τις διασημότερες του κόσμου ολόκληρου για wind και kite surf.

Μπορεί να απέχει περίπου 100 χλμ. από την πόλη της Ρόδου, μαγνητίζει όμως λόγω της ιδιαιτερότητάς του. Τον χειμώνα είναι νησί. Το καλοκαίρι η λωρίδα άμμου εμφανίζεται και το μετατρέπει σε χερσόνησο, σχηματίζοντας δύο κόλπους με διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Στον ένα φυσά άνεμος που σηκώνει κύμα ύψους 1-2 μ., στον άλλο, αν δεν επικρατεί απόλυτη νηνεμία, εμφανίζεται ένα ελαφρύ κυματάκι, ιδανικό για τους αρχάριους των αθλημάτων. Στην παραλία λειτουργούν αρκετές σχολές εκμάθησης, ωστόσο αν δεν θέλετε να δοκιμάσετε, μπορείτε να περπατήσετε έως το νησάκι και να ανακαλύψετε τον όμορφο φάρο του 1890.

72 ΩΡΕΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ  

•  Αν έρθετε στη Ρόδο για μία μέρα, θα δείτε την παλιά πόλη. Αν έρθετε για δύο, θα δείτε και τη Λίνδο. Αν έρθετε για τρεις, θα δείτε επτά ακόμα κορυφαία αξιοθέατά της. Περπατήστε στην Κοιλάδα με τις Πεταλούδες, μήκους 1 χλμ., με τρεχούμενα νερά και πλατάνια, όπου ζουν από τον Ιούνιο έως και τον Αύγουστο οι νυχτοπεταλούδες Panaxia Quadripunctaria. Φροντίστε να βρίσκεστε εδώ νωρίς το πρωί· η ησυχία και το θέαμα θα σας συναρπάσουν. (Ώρες: 09.00-17.00, τηλ. 22410-82822)  

•   Κάντε έναν περίπατο στα Λουτρά Καλλιθέας (τηλ. 22410-37090, www.kallitheasprings.gr) ανάμεσα σε φοντάνες, λουλουδιαστές πέργκολες, βοτσαλωτά δρομάκια, κήπους, στοές με κρήνες και ροτόντες. Το κέντρο υδροθεραπείας που έφτιαξαν οι Ιταλοί το 1929 εκμεταλλευόμενοι την ιαματική πηγή Τσιλόνερο εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική του και λειτουργεί και ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

•   Φτάστε στην Κυρά του Φιλέρημου (τηλ. 22410-92202, καθημερινά 08.00-20.00) πάνω από την Ιαλυσό, ένα υπέροχο δείγμα ιπποτικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Το μοναστηριακό συγκρότημα χτίστηκε τον 14ο αιώνα εκεί όπου ήταν ο αρχαίος ναός της Αθηνάς Πολιάδος και εντός του κατοπινού βυζαντινού κάστρου. Τις εντυπώσεις κλέβει το υποβλητικό εσωτερικό της Παναγίας και οι φωνές των αμέτρητων παγονιών που κυκλοφορούν στον λόφο. Στη βάση του βρίσκεται ο δρόμος του Γολγοθά: το μονοπάτι με τα 14 γλυπτά προσκυνητάρια που οδηγεί σε έναν τεράστιο σταυρό. 

•   Απολαύστε τη δροσιά στις Επτά Πηγές. Τα νερά που αναβλύζουν εκμεταλλεύτηκαν οι Ιταλοί τη δεκαετία του 1930 για να υδροδοτήσουν τα Κολύμπια (τότε San Benedetto). Από τον χώρο αναψυχής θα φτάσετε σε ένα τούνελ 150 μ., διασχίστε το (εναλλακτικά υπάρχει και μονοπάτι) και περπατήστε έως το μικρό φράγμα που σχηματίζει καταρράκτη και λίμνη.

•   Πολύ κοντά βρίσκεται και η Ελεούσα, το Campochiaro, το ένα από τα τέσσερα χωριά που είχαν ιδρύσει οι Ιταλοί στη Ρόδο. Τα ερειπωμένα κτίρια στέγαζαν την αγορά με τις λότζιες, τη φυλακή και το σανατόριο των Δωδεκανήσων. Μερικά μέτρα πιο κάτω θα εντοπίσετε και την τεράστια υδατοδεξαμενή, όπου βρίσκει καταφύγιο το απειλούμενο ενδημικό ψάρι γκιζάνι.

•   Οι Ροδίτες θα σας συστήσουν να δείτε το ηλιοβασίλεμα από το ιπποτικό κάστρο του Μονόλιθου, ένα από τα πολλά κάστρα του νησιού, και να ανάψετε ένα κερί στην αγαπημένη τους Παναγία Τσαμπίκα, στην οποία οδηγούν 300 σκαλοπάτια. Η χάρη της, σύμφωνα με την παράδοση, βοηθά στην τεκνοποίηση.