Εναν νέο θεσμό, αυτόν των ενεργειακών κοινοτήτων, μέσω του οποίου πολίτες και τοπικές κοινωνίες θα μπορούν να αναπτύσσουν επενδυτικά εγχειρήματα στον τομέα της παραγωγής, αποθήκευσης, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, όπως και στην ενεργειακή αποδοτικότητα, εισάγει το νομοσχέδιο που έδωσε χθες σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το αντικείμενο δραστηριότητας των ενεργειακών κοινοτήτων συνδέεται με τον κεντρικό σκοπό του νομοσχεδίου, που είναι η προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα. Ειδικότερα, οι ενεργειακές κοινότητες δραστηριοποιούνται στους τομείς παραγωγής, αποθήκευσης, ιδιοκατανάλωσης, διανομής και προμήθειας ενέργειας, καθώς και στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Το στοιχείο της τοπικότητας είναι κεντρικό στον σχεδιασμό των ενεργειακών κοινοτήτων, καθώς βασική επιδίωξη του νομοσχεδίου είναι η παραγωγή προστιθέμενης αξίας από τις τοπικές κοινωνίες για τις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, στις ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συμμετάσχουν φυσικά πρόσωπα, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού και διάφορα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου, με προϋπόθεση να σχετίζονται με τον τόπο δραστηριοποίησης της ενεργειακής κοινότητας κατά τουλάχιστον 75%. Τα φυσικά πρόσωπα-μέλη πρέπει να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της ενεργειακής κοινότητας ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής. Τα νομικά πρόσωπα-μέλη πρέπει να έχουν την έδρα τους εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της ενεργειακής κοινότητας.
Οι ενεργειακές κοινότητες είναι αστικοί συνεταιρισμοί και έχουν κατά βάση μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, έχοντας ως βασική τους αρχή τη διάχυση του οφέλους στα μέλη της ενεργειακής κοινότητας, καθώς και της τοπικής κοινωνίας. Μπορούν κατ’ εξαίρεση να έχουν και κερδοσκοπικό χαρακτήρα μόνον υπό την προϋπόθεση ότι τα μέλη της ενεργειακής κοινότητας ξεπερνούν τα 15 σε αριθμό και η πλειονότητα των μελών αυτών είναι φυσικά πρόσωπα (50% συν ένα). Το νομοσχέδιο προβλέπει σειρά κινήτρων φορολογικού και αδειοδοτικού χαρακτήρα για τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων.
Συγκεκριμένα, προβλέπει σταθερό φορολογικό συντελεστή για πέντε χρόνια, ένταξη στον αναπτυξιακό νόμο, καθώς και σε διάφορα χρηματοδοτούμενα προγράμματα, προτεραιότητα από τη ΡΑΕ για τη χορήγηση άδειας παραγωγής από ΑΠΕ και συμπαραγωγή και απαλλαγή από την καταβολή ετήσιου τέλους για τη διατήρησή της, εξαίρεση από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες ή συμμετοχή τους με προνομιακούς όρους, καθώς και μείωση του ύψους της εγγυητικής επιστολής κατά 50%.