Η κατάθεση, την Πέμπτη, του πρώην επικεφαλής του FBI, Τζέιμς Κόουμι, στην επιτροπή πληροφοριών της αμερικανικής Γερουσίας κίνησε το ενδιαφέρον όσων, εντός και εκτός ΗΠΑ, προσβλέπουν σε ένα πρόωρο τέλος της προεδρίας Τραμπ. Αν από τα λεγόμενα του Κόουμι στοιχειοθετείται η κατηγορία της παρακώλυσης δικαιοσύνης, τότε θα μπορούσαν να απαγγελθούν επισήμως κατηγορίες εις βάρος του Τραμπ.
Αρμόδιος να ζυγίσει τα στοιχεία και να λάβει την απόφαση αυτή είναι ο ειδικός ανακριτής Ρόμπερτ Μίλερ, ο οποίος ερευνά τις προεκλογικές επαφές συνεργατών του Τραμπ με τη Ρωσία και τις ενέργειες του παραιτηθέντος συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Μάικλ Φλιν. Ο,τι και αν συμβεί, οι διαδικασίες αυτές είναι πολύ χρονοβόρες, στοιχείο που κανονικά θα όφειλε να οδηγήσει τους αντιπάλους του Τραμπ να αναζητήσουν τρόπους πολιτικής και όχι δικαστικής διάβρωσης της εξουσίας του.
Εξάλλου, ακόμη και αν ο Μίλερ απαγγείλει κατηγορίες, στέλνοντας εν συνεχεία την υπόθεση στο Κογκρέσο (impeachment), η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών είναι παραπάνω από επαρκής για να προστατέψει τον Τραμπ. Παρ’ όλ’ αυτά, η πολιτική ζημιά που του προξένησε η πρώτη δημόσια εμφάνιση τού Τζέιμς Κόουμι μετά την αποπομπή του, στις 9 Μαΐου, είναι υπολογίσιμη.
Ο Κόουμι περιέγραψε με δραματικές λεπτομέρειες τον τρόπο με τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε να ασκήσει κηδεμονία στο έργο του FBI. Η θητεία των αρχηγών του FBI είναι δεκαετής και η αποπομπή του Κόουμι ήταν πολύ ασυνήθιστη, τροφοδοτώντας υποψίες για το τι μπορεί να συνέβη.
Στην κατάθεσή του, ο Κόουμι είπε ότι «υπήρχε κάτι στον τρόπο με τον οποίο ερευνούσαμε τα θέματα της Ρωσίας που ασκούσε πίεση στον πρόεδρο, τον ενοχλούσε και γι’ αυτό με απέλυσε». Ο Κόουμι διευκρίνισε ότι ο Τραμπ δεν προσπάθησε να του ασκήσει πίεση συνολικά για τις έρευνες περί Ρωσίας, αλλά συγκεκριμένα για το κομμάτι των ερευνών που αφορούσαν τον παραιτηθέντα σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Μάικλ Φλιν.
«Ελπίζω ότι μπορείτε να βάλετε το θέμα στην άκρη», είπε ο Τραμπ για τον Φλιν, σύμφωνα με τις σημειώσεις της συνάντησής τους, που κράτησε ο Κόουμι αμέσως μετά τη λήξη της. Ο Κόουμι είπε ότι ουδέποτε στο παρελθόν είχε νιώσει την ανάγκη να κρατάει λεπτομερείς σημειώσεις για συναντήσεις με προέδρους, αλλά του δημιουργήθηκε η ανάγκη να το κάνει στην περίπτωση του Τραμπ. «Ειλικρινά ανησυχούσα ότι θα μπορούσε να πει ψέματα για τη φύση της συνάντησής μας», τόνισε.
Το δείπνο
Ο Κόουμι κατέθεσε ότι στις 27 Ιανουαρίου, λίγες ημέρες μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, δέχθηκε πρόσκληση για δείπνο στον Λευκό Οίκο. Οταν έφθασε, εξεπλάγη με το γεγονός ότι ήταν ολομόναχος με τον πρόεδρο, ενώ άρχισαν να τον ζώνουν τα φίδια όταν ο Τραμπ τον ρώτησε αν θέλει να παραμείνει στο αξίωμά του. «Εκείνη τη χρονική στιγμή είχαμε ήδη μιλήσει δύο φορές για το θέμα. Το γεγονός ότι το ανέφερε εκ νέου μού δημιούργησε την εντύπωση ότι ήθελε κάποιο αντάλλαγμα», είπε. Στη συνέχεια της συζήτησης, ο Τραμπ επισήμανε εμφατικά ότι αυτό που ζητούσε ήταν «πίστη». «Από εμένα θα έχετε ειλικρίνεια», απάντησε ο Κόουμι, σύμφωνα πάντα με τη δική του μαρτυρία.
Στο παρελθόν, ο Τραμπ είχε απειλήσει δημοσίως τον Φλιν ότι θα δώσει στη δημοσιότητα «κασέτες» από τις συζητήσεις τους. «Θεούλη μου, ελπίζω να υπάρχουν κασέτες», είπε ο Κόουμι στη Γερουσία. «Γιατί η δική σας μαρτυρία είναι πιο αξιόπιστη από του προέδρου;» ερωτήθηκε ο Κόουμι. Ο αποπεμφθείς αρχηγός του FBI απάντησε ότι το γεγονός ότι, στη δεύτερη συνάντηση, ο Τραμπ έδιωξε τους πάντες από τον Λευκό Οίκο και κράτησε μόνο τον ίδιο μπορεί να χρησιμεύσει ως ένδειξη των προθέσεων του Τραμπ. «Οταν έδιωξε τους άλλους και κράτησε μόνο εμένα, σκέφτηκα “πρόσεξε καλά, θα συμβεί κάτι πολύ σημαντικό”». Στη συνάντηση αυτή ήταν που ο Τραμπ εξέφρασε την επιθυμία να κλείσουν οι έρευνες για τον Φλιν. «Το εκλάβατε ως εντολή;» ρωτήθηκε. «Οχι, ως υπόδειξη», απάντησε. «Ακούστηκε κάπως σαν το “δεν θα με απαλλάξει κανείς απ’ αυτόν τον ενοχλητικό παπά;”» προσέθεσε ο Κόουμι, σε μια ιστορική αναφορά στη διάσημη δήλωση του Ερρίκου Β΄, η οποία οδήγησε σύντομα στη δολοφονία του αρχιεπισκόπου του Καντέρμπουρι από ακολούθους του βασιλιά, που ερμήνευσαν την επιθυμία του ως διαταγή.
Οι έρευνες των επιτροπών του Κογκρέσου και του ειδικού ανακριτή Μίλερ δεν είναι η μοναδική ανησυχία για τον Τραμπ. Μόλις τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας, έχει σημειώσει αρνητικά ρεκόρ δημοφιλίας, με το ποσοστό αποδοχής του να μην ξεπερνά το 34%.