Στην παγίωση ενός άξονα σταθερότητας με χαρακτηριστικά που υπερβαίνουν αυτά μιας τυπικής περιφερειακής συνεργασίας εξελίσσεται η τριμερής συνάντηση Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου, η εμβάθυνση της οποίας και ο εμπλουτισμός με νέες παραμέτρους επιβεβαιώθηκαν χθες στη Θεσσαλονίκη. Η σημασία ενίσχυσης των σχέσεων ανάμεσα στις τρεις χώρες αναδεικνύεται στην τρέχουσα συγκυρία από την ένταση των παραγόντων αστάθειας στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, που συγκεντρώνει το διεθνές ενδιαφέρον και πρωτίστως το ενδιαφέρον της Ευρώπης, σε κινήσεις που μπορούν να συμβάλουν στην εκτόνωση των επιπτώσεων της αστάθειας αυτής. Χθες, στη συμπρωτεύουσα, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης συζήτησαν τις προοπτικές εμβάθυνσης και διεύρυνσης της, ούτως ή άλλως, σημαντικής τριμερούς σχέσης.
Ο τομέας της ενέργειας παραμένει από τους σημαντικότερους πυλώνες της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών. Ο κ. Τσίπρας προσδιόρισε το πλαίσιο που διαμορφώνει την ιδιαίτερη σημασία του: «Η εξεύρεση σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κύπρο και στο Ισραήλ και η στρατηγική της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, πιθανά νέα κοιτάσματα τόσο στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, του Ισραήλ, αλλά και της Ελλάδας, δίνουν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προοπτική σε αυτή τη συνεργασία. Οχι μόνο για τις τρεις χώρες μας, αλλά –θα έλεγα– για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, συμβάλλοντας καθοριστικά στη στρατηγική την ευρωπαϊκή στον χώρο της ενέργειας, για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας», υπογράμμισε στις δηλώσεις του, καθιστώντας ξεκάθαρο γιατί η τριμερής συνεργασία στον εν λόγω τομέα ξεφεύγει από τα στενά όρια ενδιαφέροντος των τριών χωρών και καθίσταται παράγοντας γεωπολιτικής ισορροπίας στην ευρύτερη περιοχή. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην απόφαση για επιτάχυνση των ενεργειών, σε σχέση με την προώθηση της κατασκευής του αγωγού East Med, που θα ενώνει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα και κατ’ επέκταση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αναφέρθηκε επίσης και στην ανάπτυξη του έργου διασύνδεσης με ηλεκτρικό καλώδιο και οπτική ίνα.
Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανάπτυξη δράσεων για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης αλλά και η συνεργασία στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, που ήδη έχει αποδώσει καρπούς όσον αφορά την καταπολέμηση πυρκαγιών, συζητήθηκαν επίσης. Ιδιαίτερα σημαντικό από τη χθεσινή τριμερή συνάντηση είναι η απόφαση των τριών ηγετών να εντάξουν στο πλαίσιο της συνεργασίας το κομμάτι της διασποράς, δεδομένου ότι και οι τρεις χώρες διαθέτουν ισχυρή ομογενειακή παρουσία. Ο συντονισμός και η συνεργασία στο κομμάτι αυτό μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην παρέμβαση σε κέντρα λήψης αποφάσεων.
Καινοτομία
Ο κ. Νετανιάχου στάθηκε ιδιαίτερα στις δηλώσεις του, πέραν του τομέα της ενέργειας, στη συνεργασία στο επίπεδο νέων ιδεών, της καινοτομίας και του επιχειρείν και υπογράμμισε ότι συμφωνήθηκε η ανταλλαγή Εβραίων, Κυπρίων και Ελλήνων φοιτητών, «για να δούμε πώς μπορούμε να σφυρηλατήσουμε μαζί αυτή την κουλτούρα καινοτομίας», όπως είπε. Ο Κύπριος πρόεδρος, που ενημέρωσε αναλυτικά τους συνομιλητές του για την πορεία των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού, στάθηκε στις δηλώσεις του στη γεωπολιτική διάσταση της συνεργασίας, τονίζοντας ότι «η υιοθέτηση της Διακήρυξης της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς το όραμα για τη διαμόρφωση μιας Ανατολικής Μεσογείου ασφαλούς και σταθερής, μιας περιοχής ανάπτυξης, διάδρασης και συνεργειών».
Ο κ. Τσίπρας έκανε ιδιαίτερη μνεία στην επιλογή να γίνει η τριμερής στη Θεσσαλονίκη (η επόμενη θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο).