Τα ελατήρια των ρατσιστικών συμπεριφορών είναι σχεδόν πάντα ίδια, έτσι μάλλον εύστοχα επιλέγεται, στα περιστατικά ξενοφοβικών αντιδράσεων σε μέσα μαζικής μεταφοράς, να ανασύρεται κάθε φορά η ιστορία της Ρόζα Παρκς που το 1955, στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, αρνήθηκε να σηκωθεί από τη θέση της στο λεωφορείο και συνελήφθη (το συμβάν άναψε τη φλόγα της διεκδίκησης των πολιτικών δικαιωμάτων και πυροδότησε εξελίξεις στις ΗΠΑ). «Η διοίκηση του ΟΑΣΑ οφείλει να πάρει τα αναγκαία μέτρα, ώστε τα λεωφορεία της Αλαμπάμα να παραμείνουν εκεί όπου ανήκουν: Σε μία σκοτεινή, προ πολλού κλειστή σελίδα της Ιστορίας», ανέφερε η ανακοίνωση της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για περιστατικά άρνησης οδηγών του ΟΑΣΑ να μεταφέρουν πρόσφυγες από το κέντρο φιλοξενίας του Σκαραμαγκά.
Η ενότητα του είδους, που τροφοδοτεί μεγάλο μέρος του ουμανισμού μας, δύσκολα επιτυγχάνεται ακόμη και στη μέχρι πρότινος ανεκτική Ελλάδα. Οι διαχωρισμοί δεν είναι καθολικοί, ωστόσο υφίστανται, όπως στο συμβάν με τον οδηγό στη Θεσσαλονίκη που κατέβασε από το λεωφορείο δύο αλλοδαπούς ή τον υπάλληλο των ΗΣΑΠ που απαίτησε από Αφρικανό να μεταφέρει την αποσκευή του στο τελευταίο βαγόνι. Οι αρχές ίσης μεταχείρισης, τα δικαιώματα των επιβατών, τα θετικά παραδείγματα άλλων οδηγών, η πανομοιότυπη ανθρώπινη υπόσταση που επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας κοινής μήτρας δεν είναι αρκετά για να φέρουν τους ανθρώπους στην ίδια μοίρα. Διότι δεν νικά η προφάνεια της κοινής μας φύσης, αλλά το βαθύτερο στάδιο της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εκεί όπου η κρεατομηχανή της Ιστορίας παρεμβάλλει διαφορές – όλοι γεννιόμαστε αλλά όχι στον ίδιο όγκο προβλημάτων, όλοι πεθαίνουμε όμως άλλος μπορεί να κάνει πολλά κι άλλος λίγα ενάντια στον θάνατο. Και διαπράττονται εγκλήματα.
Μέγα ζητούμενο σε κοινωνίες υπό μεταναστευτική πίεση, η εθνοτική πολλαπλότητα. Θα παραμένει ζητούμενο, λόγω των δυσκολιών στην ενσωμάτωση, απαραίτητη για να απαλυνθούν οι διαφορές (από κανέναν δεν μπορείς να απαιτήσεις την υποβάθμιση της πραγματικότητάς του). Ομως ένταξη σημαίνει απασχόληση, αναγνώριση ιδιαιτεροτήτων, κοινοί παρονομαστές, συναίνεση των δύο πλευρών καθώς δεν επιθυμούν όλοι οι πρόσφυγες ενσωμάτωση. Ενας δύσκολος κόμπος που λύνεται, με πολιτικές και εντατική κοινωνική αγωγή, δεν κόβεται με μαχαίρι.