Πολύς λόγος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σχετικά με το κατά πόσον ευνοεί ή πλήττει εμπορικά μια περιοχή η παρουσία και λειτουργία ενός μεγάλου γηπέδου που φέρνει τακτικά χιλιάδες φιλάθλων εκεί, εξ αφορμής των σχεδίων και των αντιδράσεων για γήπεδα στη Νέα Φιλαδέλφεια, τον Βοτανικό, το Γουδί κ.λπ. Τώρα όμως υπάρχει επιστημονική μελέτη που αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η παρουσία μιας δημοφιλούς αθλητικής εγκατάστασης για την τοπική οικονομία, με βάση την παρουσία του κορυφαίου Αμερικανού μπασκετμπολίστα Λεμπρόν Τζέιμς στο Κλίβελαντ και το Μαϊάμι των ΗΠΑ.
Το βρετανικό περιοδικό «Εκόνομιστ» παρουσίασε έρευνα δύο επιστημόνων, του Ντάνιελ Σόουγκ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Σταν Βόιγκερ, του Αμερικανικού Επιχειρηματικού Ινστιτούτου σύμφωνα με την οποία οι τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις εστίασης στο Κλίβελαντ και στο Μαϊάμι σημείωσαν άνθηση όταν η ομάδα μπάσκετ της πόλης είχε στη σύνθεσή της τον επιλεγόμενο «Κινγκ» (δηλαδή Βασιλιά) Λεμπρόν Τζέιμς, που χάρισε τίτλους ΝΒΑ και στους Καβαλίερς και στους Χιτ.
Ο Λεμπρόν, που έχει γεννηθεί σχετικά κοντά στο Κλίβελαντ, άρχισε την επαγγελματική του καριέρα στους Καβαλίερς, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Είχε άλλωστε σχετικά μέτρια ομάδα το Κλίβελαντ και δεν έφτανε ο Τζέιμς για να σπάσει τότε η «κατάρα» της πόλης, που της… απαγόρευε επί δεκαετίες να πάρει πρωτάθλημα σε οποιοδήποτε από τα μεγάλα σπορ.
Το 2010 ο Λεμπρόν ανακοίνωσε ότι «κατεβαίνει στη Νότια Ακτή» και η μεταγραφή του στο Μαϊάμι αποτελούσε είδηση για πολύ καιρό. Υστερα από τέσσερα χρόνια και δύο πρωταθλήματα, ο «Βασιλιάς» επέστρεψε στο «παλάτι» του στο Οχάιο και οδήγησε πέρυσι τους Καβαλίερς στον τίτλο του ΝΒΑ και στο σπάσιμο της διαβόητης «κατάρας» του Κλίβελαντ.
Η δημοφιλία της τοπικής ομάδας σε κάθε περίπτωση ενισχυόταν σημαντικά με την παρουσία του Λεμπρόν στο ρόστερ, και φαίνεται ξεκάθαρα από την έρευνα των Σόουγκ και Βόιγκερ ότι είχε άμεση επίπτωση στις γειτνιάζουσες περιοχές προς το γήπεδο όπου αγωνιζόταν η εκάστοτε ομάδα του. Το βασικό εύρημα της έρευνας, που υπογραμμίζει τη σημασία της γειτνίασης προς ένα μεγάλο γήπεδο επιτυχημένης ομάδας, είναι πως η παρουσία του «Κινγκ» Τζέιμς αύξησε σε ακτίνα ενός μιλίου (1.600 μέτρων) από τα γήπεδα όπου έδρευε η ομάδα του τον αριθμό των εστιατορίων και των μπαρ κατά 13% σε σχέση με πριν από την έλευσή του εκεί. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι σημειώθηκε παράλληλη αύξηση της απασχόλησης στις ίδιες περιόδους και στις ίδιες περιοχές κατά 24%!
Ο αριθμός ειδικά των εστιατορίων εντός ακτίνας ενός μιλίου από την έδρα των Καβς στο Κλίβελαντ ήταν για τα χρόνια της πρώτης εποχής Τζέιμς στην τοπική ομάδα πάντα πάνω από 180, φτάνοντας και τα 200. Η αποχώρηση του ηγέτη της ομάδας οδήγησε στην πτώση του αριθμού στα 160 – 165 από το 2010 έως το 2014, αλλά η επιστροφή του στο «Κουίκεν Λόουνς Αρίνα» το 2014 σήμανε την κατακόρυφή αύξηση στα 210 την επόμενη κιόλας χρονιά.
Αντιστοίχως, η περιοχή όπου εδρεύει η Χιτ στο Μαϊάμι έφτανε μόλις και μετά βίας τα 175 εστιατόρια έως και το καλοκαίρι του ερχομού του Τζέιμς στη Φλόριντα. Μέσα σε τέσσερα χρόνια ο αριθμός τους αυξήθηκε εντυπωσιακά, φτάνοντας τα 255, αλλά η αποχώρηση του «Κινγκ» επέφερε μείωση την επόμενη χρονιά στα 245. Τα στοιχεία της έρευνας δεν περιλαμβάνουν το 2016.
Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν την έρευνα διαπίστωσαν ακόμη πως πέρα από τη στενή αυτή περιοχή κοντά στο γήπεδο, η επιρροή της παρουσίας του αστέρα αυτού και της ομάδας ελαττώνεται σημαντικά (όπως στην περίπτωση του Κλίβελαντ) ή εξαλείφεται πλήρως (όπως έγινε στο Μαϊάμι).
Πολλοί οικονομολόγοι έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην οικονομική στήριξη των επαγγελματικών αθλητικών συλλόγων από τοπικές αρχές, αντιτείνοντας στο επιχείρημα της άνθησης της τοπικής οικονομίας τη θεωρία ότι εάν δεν υπήρχαν εκεί τα γήπεδα και οι σύλλογοι, οι καταναλωτές θα διοχέτευαν το διαθέσιμο εισόδημά τους σε άλλες δραστηριότητες που πάλι θα ευνοούσαν την τοπική οικονομία, ίσως και πιο γόνιμα. Αυτό όμως δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του το γεγονός της συρροής σε μια περιοχή με γήπεδο καταναλωτών από άλλα σημεία της πόλης ή της χώρας (ή και από ακόμη πιο μακριά), που υπό άλλες συνθήκες δεν θα έρχονταν εκεί και δεν θα κατανάλωναν κοντά στο γήπεδο.
Αν και η έρευνα αποδεικνύει το κέρδος που έχει συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων, τονίζεται ότι η ευφορία των ευχαριστημένων φιλάθλων που αποχωρούν από το γήπεδο μπορεί κάλλιστα να μεταφραστεί σε κέρδη και για πολλών άλλων ειδών επιχειρήσεις, εφόσον φυσικά η συμπεριφορά τους δεν είναι αντικοινωνική, όπως συχνά συμβαίνει στα μέρη μας…