Μοιάζει ίσως απίστευτο, αλλά εάν κάποιος ρωτήσει σήμερα τα Ελληνόπουλα «αν μπορούν να σκεφτούν τρία σημαντικά επιτεύγματα της Eυρωπαϊκής Ενωσης», το 24% –δηλαδή ένα στα τέσσερα– θα μείνει σιωπηλό. Το επαναλαμβάνουμε γιατί το ερώτημα δεν ετέθη μόνο σε μαθητές, αλλά και σε φοιτητές έως 25 ετών. Ενας στους τέσσερις νέους αυτής της γενιάς δεν μπορεί να κατονομάσει έστω τρία θετικά επιτεύγματα της Ε.Ε.!
Το εύρημα αυτό είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό από μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικτυακή έρευνα που έκανε το ΔΙΚΤΥΟ (της Αννας Διαμαντοπούλου) στο πλαίσιο του IDEA. Ενός ευρωπαϊκού προγράμματος (Erasmus – Jean Monnet Projects) που διερευνά τη γνώση, αλλά και τις απόψεις των νέων για την Ε.Ε. Εγινε στη χώρα μας τον προηγούμενο Φεβρουάριο και Μάρτιο με τη συνδρομή του νεανικού σταθμού MAD, σε δείγμα 1.173 νέων ηλικίας 16-25 ετών από όλη την Ελλάδα (μαθητές λυκείων, φοιτητές και σπουδαστές ΙΕΚ).
Και έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι ενώ η έρευνα περιορίστηκε εσκεμμένα σε μόλις εννέα συντομοδιατυπωμένες ερωτήσεις με έτοιμες, multiple choice, απαντήσεις (ακριβώς για να ενθαρρύνει τη συμμετοχή), πολλοί από αυτούς που έλαβαν μέρος έδειξαν ότι τελούν σε πλήρη σύγχυση και πως έχουν μια εντελώς επιφανειακή γνώση για τον ρόλο της Ε.Ε. στη Γηραιά Ηπειρο. Και κυρίως, για τα τεράστια οφέλη που αποκόμισαν οικονομικά ασθενείς χώρες όπως η Ελλάδα από τη συμμετοχή τους στην Ενωση, ασχέτως αν δεν τα αξιοποίησαν όσο θα μπορούσαν λόγω των εγκληματικών επιλογών των πολιτικών τους.
Ετσι, είναι ενδεικτικό πως στο ερώτημα αν «η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. βελτιώνει την καθημερινότητά σου», 4 στους 10 νέους (37,3%) απάντησαν «όχι»! Γεγονός που από μόνο του επιβεβαιώνει πόσο στρεβλά ελληνοκεντρικό είναι όλο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, περιγράφοντας τη χώρα μας περίπου ως μια σπάνια περίπτωση στην οποία όλη η Ευρώπη της χρωστάει, και αποσιωπώντας πλήρως ποια θα ήταν η μοίρα της Ελλάδας τα τελευταία 35 χρόνια αν δεν είχε προσδεθεί στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Είναι δε τραγική ειρωνεία ότι πολλά από τα παιδιά που απάντησαν ότι είναι επιζήμια για τη χώρα η πορεία της στην Ε.Ε. προφανώς αγνοούν ότι ακόμη και τα σχολεία στα οποία φοίτησαν ανακαινίστηκαν ή πιθανότητα χτίστηκαν με ευρωπαϊκά κονδύλια χάρις στα περιβοήτα ταμεία συνοχής.
Τη σύγχυση που αναδεικνύεται από τις απαντήσεις επιβεβαιώνει και το εξής: ενώ σε συντριπτικό ποσοστό (84%) οι νέοι αναγνωρίζουν τη διατήρηση της ειρήνης ως τη θετικότερη συνέπεια από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ε.Ε. και απαντούν ότι πρέπει «να ενδυναμωθεί η διαδικασία ενοποίησης της Ε.Ε.», η πλειονότητά τους (54%) δεν θεωρεί, για παράδειγμα, τη δημιουργία του κοινωνικού κράτους σημαντική προσφορά της Ε.Ε. Εύρημα που επίσης καταδεικνύει πόσο έχει επηρεάσει ο λαϊκισμός τη γενική εικόνα που έχουν για την Ευρώπη οι νεότεροι, οι οποίοι δεν έχουν μνήμη της χώρας προ της ένταξής της.
Το ενθαρρυντικό ωστόσο από την ίδια έρευνα είναι ότι ενδεχομένως, και λόγω των έτοιμων απαντήσεων, οι μετασχόντες πληροφορήθηκαν κάποιες από τις θετικές «επιπτώσεις» της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας και ευτυχώς τις επικρότησαν. Ετσι το 86% απάντησε ότι δίνει «πολύ μεγάλη σημασία» στο «να είμαι ελεύθερος να ταξιδεύω, να ζω, να σπουδάζω και να εργάζομαι στην Ε.Ε.», το 72% έκρινε θετικό το να «έχουμε ένα κοινό ισχυρό νόμισμα που κάνει τις συναλλαγές μας πιο εύκολες» και το 83% συμφώνησε για το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Ε.Ε. «στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, θρησκείας, αναπηρίας ή ηλικίας». Υπήρξε ωστόσο και ένα 40% που απάντησε ότι η Ε.Ε. δεν δίνει μεγάλη σημασία στην προστασία των καταναλωτών, γεγονός που και πάλι φανερώνει άγνοια, καθώς συνήθως οι Βρυξέλλες δέχονται κριτική για ακριβώς το αντίθετο.
Πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα της έρευνας –ολόκληρη θα παρουσιαστεί την Τετάρτη–, πέραν της αυτονόητης ανάγκης να ενισχυθεί η εικόνα της Ε.Ε. μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, αναδεικνύουν και τα δομικά προβλήματα ενημέρωσης για τις δράσεις της Ε.Ε. εκ μέρους των Βρυξελλών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ερώτημα «τι πρέπει να κάνει η Ε.Ε. για να φέρει πιο κοντά της του νέους», οι περισσότεροι απάντησαν «να δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό φορέα εύρεσης εργασίας», αγνοώντας (και ευλόγως) ότι τέτοιος φορέας υπάρχει, αλλά έχει κολλήσει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.