Ο κουρκουμάς (Turmeric) βρίσκεται στη ρίζα του φυτού Κουρκούμη η μακρά (curcuma longa). Έχει έντονα λαμπερό ποτροκαλοκίτρινο χρώμα, το οποίο οφείλεται κυρίως σε λιποδιαλυτές πολυφαινολικές χρωστικές που ονομάζονται κουρκουμινοειδή. Το κύριο κουρκουμινοειδές του κουρκουμά είναι η κουρκουμίνη.
Αν και η ιστορία του χρυσού καρυκεύματος, του κουρκουμά ξεκινάει από τα βάθη των αιώνων, μόλις τον περασμένο αιώνα έγιναν γνωστές με βιοχημικές αναλύσεις τα ενεργά συστατικά του (και κυρίως η κουρκουμίνη).
Η κουρκουμίνη αποτελεί το πλέον δραστικό βιολογικά ενεργό συστατικό του ινδικού αρτύματος κάρυ (Αγγλ. Curry, Γαλλ. Curry, Cari), του οποίου το κίτρινο χρώμα οφείλεται σ’ αυτήν και χρησιμοποιείται ευρύτατα στην μαγειρική.
Πληθώρα κλινικών μελετών έδειξαν ότι η κουρκουμίνη συμβάλλει στην αναστολή παραγωγής μιας πληθώρας ουσιών που συμμετέχουν στη φλεγμονώδη αντίδραση. Επίσης υπάρχουν μελέτες που δείχνουν τη δράση της κουρκουμίνης, σε κυτταρικό και μεταβολικό επίπεδο, σε παθήσεις όπως σακχαρώδης διαβήτης, κακοήθη νεοπλάσματα, αυτοάνοσες καταστάσεις όπως νόσος του Sjögren, ρευματοειδής αρθρίτιδα, νευρολογικές παθήσεις και διαταραχές κενώσεων του τύπου του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου.
Πολλές από αυτές τις δράσεις μπορεί να δικαιολογηθούν λόγω μεγάλης αντιοξειδωτικής δράσης της σε ουδέτερο και όξινο ph και στην ευόδωση μεταβολικής δραστηριότητας των κυττάρων μέσω παρέμβασης στις ενζυμικές βιοχημικές αντιδράσεις. Μπορεί επίσης να συνδυαστεί με χονδροϊτίνη για αντιμετώπιση συμπτωμάτων από το μυοσκελετικό (οσφυαλγία, μυϊκή σύσπαση).
