Σε ιστορικά κέντρα και διατηρητέα κτίρια ανά την Ευρώπη, η διαδικασία απόκτησης άδειας για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ στην οροφή είναι σύνθετη. Περιορισμοί που σχετίζονται με τη διαφύλαξη της αισθητικής του τοπίου είναι συχνά τόσο αυστηροί που γίνονται απαγορευτικοί – εκτός αν τα ηλιακά κύτταρα είναι αόρατα.
Ως αποτέλεσμα, πολλοί έχουν προσπαθήσει να ενσωματώσουν τα φωτοβολταϊκά σε υλικά που μοιάζουν με αυτά που συνήθως χρησιμοποιούνται για κατασκευές στέγης, ή τα χρησιμοποιούν για να καλύψουν τυφλούς τοίχους. Η Tesla του Ίλον Μασκ, για παράδειγμα, εμπνεύστηκε μία σανίδα οροφής με στρώσεις από γυαλί.
Προϊόντα όπως αυτό είναι ουσιαστικά αόρατα από το δρόμο. Από ένα συγκεκριμένο ύψος, όμως, είναι ορατά τα σκουρόχρωμα κύτταρα, μία ιδέα που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή σε μέρη όπως το Παρίσι.
Μία μικρή οικογενειακή επιχείρηση από την Βιτσένζα στην Ιταλία, φιλοδοξεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Η Dyaqua, όπως ονομάζεται η εταιρεία, έχει δημιουργήσει ένα προϊόν που λέγεται Invisible Solar, ένα φωτοβολταϊκό οροφής που δεν μοιάζει με κανένα άλλο στην αγορά. Το νέο προϊόν ήδη γνωρίζει ανθηρή ανάπτυξη.
Η Dyaqua εισαγάγει τα φωτοβολταϊκά κύτταρα μέσα σε μία πολυμερική χημική ένωση που μιμείται κοινά οικοδομικά υλικά όπως η πέτρα και το ξύλο. Με τον τρόπο αυτό, τα ηλιακά κύτταρα είναι εντελώς αόρατα στο ανθρώπινο μάτι.
«Από τότε που ξεκινήσαμε την παραγωγή πριν λίγους μήνες, δεν προλαβαίνουμε τις παραγγελίες – όχι απλά από την Ιταλία, αλλά από τη Γαλλία, την Ισπανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες», λέει ο Τζιοβάνι Κουαλιάτο, ο καλλιτέχνης από τη Βιτσένζα που ανακάλυψε το μυστικό της δημιουργίας πολυμερικών ενώσεων που μοιάζουν απόλυτα φυσικές και που επιτρέπουν τη διείσδυση του φωτός.
Η χημική αυτή ένωση μπορεί να μεταμορφωθεί ώστε να μοιάζει με οποιοδήποτε οικοδομικό υλικό – τερακότα, πέτρα, τσιμέντο ή ξύλο. Είναι μη τοξική και ανακυκλώσιμη, ικανή να αντέξει μεγάλα στατικά φορτία και ανθεκτική σε στοιχεία της ατμόσφαιρας και χημικoύς διαλυτές. «Το παν είναι η πυκνότητα: πρέπει να είναι αρκετή ώστε να ξεγελά το μάτι, αλλά όχι τόσο μεγάλη που να μπλοκάρει τις ακτίνες του ήλιου» εξηγεί ο Κουαλιάτο. Πριν από χρόνια, λάνσαρε την παραγωγή μίας γραμμής φωτών LED με την ονομασία Medea, που βασίζονταν στην ίδια τεχνολογία. Στη συνέχεια δημιούργησε τα φωτοβολταϊκά συστήματα τύπου Dyaqua, τα οποία ανέπτυξε σε συνεργασία με την Εθνική Υπηρεσία Νέων Τεχνολογιών, Ενέργειας και Αειφόρου Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας (ENEA).
«Η λογική είναι η ίδια: στις λάμπες, το φως έρχεται από μέσα και πρέπει να διοχετευθεί έξω, ενώ στα φωτοβολταϊκά πλακάκια, οι ακτίνες του ήλιου έρχονται και πρέπει να διαπεράσουν το διαφανές υλικό και να φτάσουν στα ηλιακά κύτταρα», λέει ο Κουαλιάτο.
Η εφαρμογή της θεωρίας αυτής στην πράξη, ωστόσο, δεν ήταν εύκολο έργο. Η σωστή σύσταση χρειάστηκε σκληρή δουλειά πολλών ετών για να επιτευχθεί. Η αποτελεσματικότητα του πρωτότυπου σχεδίου δοκιμάστηκε στη συνέχεια από μία ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή. Οι δοκιμές επιβεβαίωσαν ότι η ενεργειακή του απόδοσή του ήταν εντυπωσιακή – 70 Wp ανά τετραγωνικό μέτρο, περίπου το μισό μίας κλασικής φωτοβολταϊκής μονάδας.
Η Invisible Solar είναι διαθέσιμη στην αγορά για 7 ευρώ ανά watt, έναντι 1-2 ευρώ ανά watt για παραδοσιακά φωτοβολταϊκά. «Πρέπει να έχετε υπ’ όψη σας ότι μιλάμε για χειροτεχνικά προϊόντα, σχεδιασμένα ειδικά για ιστορικά κέντρα: οι τιμές κυμαίνονται από 1 έως 7 ευρώ για πλακάκια που τοποθετούνται σε κτίρια σε ιστορικά κέντρα» σημειώνει ο Κουαλιάτο.
Προς το παρόν, η Dyaqua επιβιώνει χάρη στις λάμπες LED. Τα φωτοβολταϊκά της προϊόντα δεν είναι βιώσιμα, γιατί απαιτούν υπερβολικά πολλή χειρωνακτική εργασία. Δεν υπάρχουν ακόμα μηχανές ικανές να μιμηθούν την προσεκτική δουλειά του ανθρώπινου χεριού στην τοποθέτηση διαφορετικών στρώσεων ρητίνης σε διαφορετικές πυκνότητες, πάνω και κάτω από τα φωτοβολταϊκά κύτταρα, με την κατάλληλη καμπυλότητα και για το τέλειο κεραμίδι. Η δημιουργία επίπεδων επιφανειών που θυμίζουν πέτρα ή τσιμέντο είναι πιο απλή, αλλά παραμένει μία λεπτή δουλειά που δεν συγκρίνεται με τη βιομηχανική παραγωγή απλών κεραμιδιών ή ηλιακών πάνελ.
«Για να επιταχύνουμε την παραγωγή και να ανταποκριθούμε στη ζήτηση, θα έπρεπε να εφεύρουμε μηχανές που ενσωματώνονται ή αντικαθιστούν τη χειρωνακτική εργασία», λέει ο Κουαλιάτο. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει μαζική παραγωγή, που θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές και αυξημένη ανταγωνιστικότητα του προϊόντος έναντι μεγάλων παραγωγών, όπως η Tesla και το Solar Roof.
H Dyaqua δεν έχει τους πόρους για να επενδύσει σε μία μηχανή. Τα παιδιά του Κουαλιάτο, ο Ματέο και η Ελίσα ξεκίνησαν μία εκστρατεία crowdfunding στο IndieGoGo, επιχειρώντας να συγκεντρώσουν 20.000 ευρώ για μία τέτοια επένδυση. «Η Invisible Solar είναι το όνειρό μου για έναν υγιή κόσμο” λέει ο Ματέο, «στον οποίο η τεχνολογία έχει τη φυσική όψη των τοπίων μας».
