«Θα τα καταφέρω με λίγη βοήθεια από τους φίλους μου» τραγουδούσαν πριν ακριβώς μισό αιώνα οι Μπιτλς, αλλά μη ενδιαφερόμενοι και τόσο για το ποδόσφαιρο –καίτοι καταγόμενοι από το Λίβερπουλ– δεν θα φαντάζονταν ότι αυτή θα ήταν η τακτική της διεθνούς ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας την τρέχουσα δεκαετία. Τα σκάνδαλα και οι ύποπτες αναθέσεις διοργανώσεων έχουν υποχρεώσει τη FIFA να χάσει αρκετούς από τους μεγάλους χορηγούς της, θέτοντας σε κίνδυνο τα οικονομικά της. Γι’ αυτό όμως υπάρχουν οι… φίλοι.
Οι αλλεπάλληλοι έλεγχοι για διαφθορά όχι μόνον έχουν πλήξει το κύρος της ομοσπονδίας αλλά και τα οικονομικά της. Τα νομικά της έξοδα αυξήθηκαν από 20 εκατ. δολάρια το 2015 σε 50 εκατ. δολάρια πέρυσι. Η πολιτική αύξησης των κονδυλίων ανάπτυξης στις εθνικές ομοσπονδίες, που τις βοηθά να ξεχνούν τα σκάνδαλα στην κορυφή, αλλά και η αλλαγή στον λογιστικό τρόπο καταχώρισης εσόδων και εξόδων της και κάποιες επιπόλαιες επιλογές, όπως το ακριβό μουσείο της, έχουν διαδραματίσει και αυτές τον ρόλο τους στη σοβαρή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της FIFA.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι οι ζημίες της ομοσπονδίας τριπλασιάστηκαν πέρυσι από το 2015, φτάνοντας στα 369 εκατ. δολάρια. Φέτος η FIFA θα μπει πιο βαθιά στο κόκκινο, με προβλεπόμενες ζημίες 489 εκατ. δολ. Το απόθεμα σε ρευστό θα πέσει από το 1 δισ. δολ. το 2008 στα 605 εκατ. δολ. το 2018, δηλαδή σχεδόν 400 εκατ. λιγότερα σε μια δεκαετία.
Ουσιαστικότερη συνέπεια όμως των φαινομένων διαφθοράς είναι η απομάκρυνση των μεγάλων χορηγιών και η δυστοκία στην εξεύρεση νέων. Τα δύο με τρία τελευταία χρόνια η FIFA έχει χάσει σπόνσορες όπως η Σόνι, η Καστρόλ, η Κοντινεντάλ, η Τζόνσον & Τζόνσον κ.ά.
Ετσι, μόλις ένα χρόνο πριν από το Μουντιάλ του 2018, η Παγκόσμια Ομοσπονδία έχει βρει μόνο τους 12 από τους 34 χορηγούς που προγραμματίζει για τη διοργάνωση, ενώ την ίδια χρονική στιγμή πριν από το προηγούμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, στη Βραζιλία, οι περισσότερες θέσεις των χορηγών είχαν προ πολλού κλείσει. «Εναν μόλις χρόνο πριν από τη διοργάνωση, μια τέτοια κατάσταση είναι ανήκουστη», σχολιάζει χαρακτηριστικά στο έγκυρο περιοδικό «Εκόνομιστ» ο Μάικλ Πέιν, πρώην υπεύθυνος μάρκετινγκ της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
Πολλές συζητήσεις έχει προκαλέσει επίσης η χορηγία της Qatar Airways, δεδομένου αφενός της αμφιλεγόμενης παραχώρησης της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 στο Κατάρ, αφετέρου της ανοιχτής αντιπαράθεσης εδώ και μερικές εβδομάδες του αραβικού εμιράτου με τις άλλες αραβικές χώρες της περιοχής (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία και άλλες). Σημειώνεται ότι μεταξύ των εταιρειών που σταμάτησαν τη χορηγία τους στη διεθνή ποδοσφαιρική ομοσπονδία συγκαταλέγεται και η επίσης αεροπορική εταιρεία του Κόλπου, Εμιρεϊτς, με έδρα το «αντίπαλο» πολιτικά Ντουμπάι.
Δεν είναι όμως μόνο η χορηγία της αεροπορικής εταιρείας του Κατάρ που εγείρει ερωτήματα. Μεταξύ των χορηγών της FIFA, έστω σχετικά χαμηλού βεληνεκούς, βρίσκεται πλέον και η τράπεζα Alfa της Ρωσίας (καμία απολύτως σχέση με την ελληνική Alpha Βank), της χώρας δηλαδή που φιλοξενεί σε 12 μήνες το Παγκόσμιο Κύπελλο και αυτή την περίοδο διοργανώνει το Κύπελλο Συνομοσπονδιών: Υπενθυμίζεται ότι στην πρεμιέρα της τρέχουσας διοργάνωσης ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Τζάνι Ινφαντίνο καθόταν πλάι πλάι με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο γήπεδο της Αγίας Πετρούπολης προ εβδομάδος.
Εύκολα συνάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι (τουλάχιστον μέχρι να ανακτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία) τη βιωσιμότητά της η FIFA θα την εξασφαλίζει από τους «φίλους» της στους οποίους παραχωρεί τις πολύφερνες διοργανώσεις της.
Στο παζλ αυτό «κολλάει» ένα ακόμη κομμάτι: Η πλέον πρόσφατη χορηγική συμφωνία είναι με την κινεζική εταιρεία κατασκευής κινητών τηλεφώνων Βίβο. Πρόκειται μάλιστα για την τρίτη κινεζική εταιρεία που στηρίζει οικονομικά τη FIFA, μετά τις Γουάντα και Χάισενς. Και, ναι, η πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου εξετάζει το ενδεχόμενο να καταθέσει υποψηφιότητα διοργάνωσης ενός Μουντιάλ…