Η οικοδόμηση ενός νέου διπολισμού, με τον ΣΥΡΙΖΑ να αποτελεί σε συνεργασία με ένα «μικρότερο» ΠΑΣΟΚ τον δεύτερο ισχυρό πυλώνα έναντι της Ν.Δ., αποτελεί βασικό συστατικό του πολιτικού σχεδιασμού του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα στον απόηχο της δεύτερης αξιολόγησης.
Τούτο προκύπτει από τη συνάντηση που είχε την περασμένη Τρίτη με την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ κ. Φώφη Γεννηματά, αλλά και από την πρόταση που προτίθεται να υποβάλει στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας απευθείας από τον λαό, εάν οι πρώτες δύο ψηφοφορίες στη Βουλή αποβαίνουν άκαρπες. Είναι προφανές πως εάν η εκλογή του Προέδρου οδηγείται στους πολίτες, η αναμέτρηση θα διεξάγεται μεταξύ ενός συντηρητικού υποψηφίου που θα υποστηρίζεται από τη Ν.Δ. και ενός προερχόμενου από τον προοδευτικό χώρο, που κατά την αντίληψη του Μεγάρου Μαξίμου θα προκύπτει ως επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και –πιθανώς– άλλων σχηματισμών του κέντρου του πολιτικού φάσματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας διαύλων επικοινωνίας με το ΠΑΣΟΚ κατά τη συνάντηση που είχε με την κ. Φώφη Γεννηματά στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να την ενημερώσει για τα αποτελέσματα του τελευταίου Eurogroup, αλλά και για τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Παρά το βαρύ κλίμα και την ανταλλαγή αιχμών μπροστά στις κάμερες για τα μνημόνια, πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μεγάρου Μαξίμου, ο κ. Τσίπρας κάλεσε την κ. Γεννηματά σε συνεννόηση. Ο πρωθυπουργός φέρεται να σημείωσε πως η χώρα εισέρχεται σε μια νέα περίοδο όχι μόνο σε οικονομικό, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο που εκ των πραγμάτων οδηγεί, μετά τις εκλογές, σε ένα νέο διπολισμό που απαιτεί συγκλίσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας πρόσθεσε πως η κυβέρνηση θα καταθέσει στη Βουλή δύο «μη μνημονιακά» νομοσχέδια για την Παιδεία και την Τοπική Αυτοδιοίκηση που θα μπορούσαν να υποστηριχθούν από την κ. Φώφη Γεννηματά.
Η κ. Γεννηματά
Πάντως, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απέκρουσε το πολιτικό «φλερτ» του πρωθυπουργού και στα δύο επίπεδα. Η κ. Γεννηματά αναγνώρισε πως η χώρα οδηγείται σε ένα νέο διπολισμό, αλλά πρόσθεσε πως το ερώτημα είναι «ποιος θα ηγείται του δεύτερου πόλου», υπονοώντας πως λόγω της κυβερνητικής φθοράς δεύτερο κόμμα δεν θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το ΠΑΣΟΚ. Παράλληλα, σημείωσε πως η Χαριλάου Τρικούπη δεν θα γίνει ουρά της Ν.Δ., αλλά ούτε και δεκανίκι του ΣΥΡΙΖΑ και θα προσεγγίσει τα νομοσχέδια των κ. Γαβρόγλου για την Παιδεία και Σκουρλέτη για την Τοπική Αυτοδιοίκηση αυτοτελώς και επί της ουσίας και όχι σε σχέση με τους ευρύτερους πολιτικούς συσχετισμούς και σχεδιασμούς.
Οπως προαναφέρθηκε, όμως, η προσπάθεια του κ. Τσίπρα να οικοδομήσει έναν νέο διπολισμό περνάει και μέσα από την επερχόμενη συνταγματική αναθεώρηση που, σύμφωνα με επιτελείς του, θα εισέλθει στην τελική της ευθεία το φθινόπωρο. Ο πρωθυπουργός είναι προφανές πως θα αξιοποιήσει το όλο εγχείρημα με στόχο να οικοδομήσει γέφυρες με τα μικρότερα κόμματα από το Κέντρο και προς τα Αριστερά, αλλά και να αναδείξει διαχωριστικές γραμμές με τη Ν.Δ. Εκ των πραγμάτων κομβικό ρόλο στη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση θα έχουν ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή Διαλόγου που έχει συγκροτήσει η κυβέρνηση παρουσίασε υπό μορφή ερωτηματολογίου εναλλακτικές προτάσεις για την αναθεώρηση, επί των οποίων οι πολίτες μπορούν να τοποθετηθούν σε ειδική ιστοσελίδα. Ομως, ως φαίνεται, οι αποφάσεις για την κυβερνητική πρόταση έχουν ήδη ληφθεί: Η κυβέρνηση θα προτείνει η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας να πραγματοποιείται από τον λαό εάν δεν επιτευχθεί η αυξημένη πλειοψηφία των 180 ψήφων στη Βουλή, χωρίς τη διάλυση της τελευταίας και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, όπως προβλέπει το υφιστάμενο Σύνταγμα.
Παράλληλα, οι αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας θα αυξηθούν. Μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος θα μπορεί να συγκαλεί με δική του πρωτοβουλία –και όχι με εισήγηση του πρωθυπουργού– το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών. Επίσης, θα μπορεί σε περίπτωση αδιεξόδου να επιλέγει μεταξύ συγκεκριμένων υποψηφίων για τη σύνθεση των Ανεξάρτητων Αρχών, ώστε να μην προκαλούνται λόγω ασυνεννοησίας των κομμάτων πολυετείς εμπλοκές, όπως συνέβη για παράδειγμα με το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Τέλος, στο «τραπέζι» βρίσκονται και άλλες αρμοδιότητες που θα μπορούν να δοθούν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως να απευθύνει διαγγέλματα προς τον λαό, να αναπέμπει στη Βουλή ψηφισμένο νομοσχέδιο και να παραπέμπει ψηφισμένο νομοσχέδιο για έλεγχο συνταγματικότητας σε Ανώτατο Δικαστήριο. Πάντως, ως «αντίβαρο» στην ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου, καθώς στον σκληρό πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφονται αντιδράσεις για τις προωθούμενες αλλαγές, θα προβλέπεται και η δυνατότητα να ανακαλείται με τις υπογραφές ενός εκατομμυρίου πολιτών.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να επισημανθεί πως ο σχεδιασμός του κ. Τσίπρα μπορεί να αποδειχθεί τελικώς «επί χάρτου», καθώς για να αναθεωρηθούν διατάξεις του Συντάγματος απαιτούνται στην παρούσα ή στην επόμενη Βουλή 180 ψήφοι, οπότε το κλειδί των εξελίξεων σε μεγάλο βαθμό θα κρατούν ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης και η Ν.Δ.