Χθες έκανε ζέστη. Στις 3 η ώρα το μεσημέρι ειδικότερα, στη λαϊκή αγορά του κεντρικού Χαλανδρίου, έκανε πολλή ζέστη. «Ψιτ, έλα εδώ», ακούω έναν έμπορο από δύο πάγκους παραπέρα, που είχε κι αυτός αρχίσει να τα μαζεύει σιγά σιγά. «Πάρε αυτά τα αγγούρια», είπε δείχνοντάς μου ένα πάγκο ξέχειλο με αγγούρια. «Τι, όλα;» τον ρώτησα. «Ολα. Πάρ’ τα να μην τα βλέπω. Πάρε και τις ντομάτες. Ναι, όλες, μη ρωτάς τα ίδια». Δεν είπα κουβέντα, παρά ήσυχα ήσυχα γέμισα το καρότσι του σούπερ μάρκετ που έσερνα με τα φρέσκα λαχανικά. «Είστε πολύ καλός!» φώναξα φεύγοντας. «Ασε τις αηδίες», μουρμούρισε.
Μια ώρα νωρίτερα είχα φτάσει εκεί για να κάνω τη δουλειά μου. Δηλαδή, να συναντήσω ομάδα Ελληνοαυστραλών, που αποφάσισαν να ξεκλέψουν λίγες ημέρες από τις διακοπές τους στην πατρίδα, για να συμμετάσχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα του «Μπορούμε» για τη διάσωση αδιάθετων προϊόντων από τις λαϊκές αγορές και την προσφορά τους σε κοινωφελείς φορείς στην περιοχή. Εν τέλει βρέθηκα να γεμίζω μαζί με τον Peter, την Debbie, τη Nina και τον Philip από τη Μελβούρνη, την Αννα και τον Αλέξανδρο από το «Μπορούμε» καρότσια και καφάσια με ντομάτες και αγγούρια και καρπούζια και χόρτα και αυγά και ψάρια και ό,τι άλλο χωράει ο νους και κυρίως το αγροτικό του Ιδρύματος Χατζηκώστα για άπορα παιδιά, για το οποίο προορίζονταν τα προϊόντα. Τόσο πληθωρική η προσφορά, τόσο εμφανής η εμπιστοσύνη των παραγωγών και των εμπόρων στους εθελοντές του «Μπορούμε» με τα πορτοκαλί γιλέκα, τους οποίους βλέπουν βρέξει-χιονίσει (ή βράζει ο τόπος) να τηρούν το ραντεβού μαζί τους από τον Οκτώβριο του 2015.
Πολλοί είχαν ήδη έτοιμες τις σακούλες: «Αυτά είναι για εσάς», «Ευχαριστούμε πολύ», «Εμείς ευχαριστούμε». Αλλοι έγνεφαν «περάστε σε λίγο, έχω κόσμο τώρα». Αλλοι, καλή ώρα, «μασκάρευαν» την προσφορά με ένα «πάρτε τα γιατί θα τα πετάξω». Ηταν λογικό οι εθελοντές από την Αυστραλία να έχουν μείνει έκπληκτοι από την κινητοποίηση της λαϊκής. Ο Peter Abraam είναι διευθυντής του παραρτήματος Αυστραλίας της Ελληνικής Πρωτοβουλίας (The Hellenic Initiative – THI) και πρόεδρος της Επιτροπής Crisis Relief. Η THI Australia υποστηρίζει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το «Μπορούμε» (μόλις ανακοινώθηκε η δωρεά 38.000 δολαρίων Αυστραλίας αποκλειστικά για το πρόγραμμα της λαϊκής), υλοποιώντας πλέον και εθελοντικό πρόγραμμα. «Τόσοι και τόσοι Ελληνοαυστραλοί έρχονται στην Ελλάδα για διακοπές, γιατί να μην αφιερώνουν λίγο χρόνο στην υποστήριξη του προγράμματος;» μου είπε, καθώς πλησίαζε έναν ακόμα πάγκο. «Καλησπέρα σας, είμαστε από την Αυστραλία και βοηθάμε το “Μπορούμε”, έχετε περισσευούμενα;» λέει ευγενικά σε πολύ καλά ελληνικά, και γυρνώντας σ’ εμένα: «Νομίζω ότι χρησιμοποιώ πρώτη φορά τη λέξη αυτή, “περισσευούμενα”, κοίτα να δεις».
Η Debbie Argyropoulos προπορεύεται. Μιλά και αυτή πολύ καλά ελληνικά, μολονότι έχει γεννηθεί στη Μελβούρνη. Εκεί διατηρεί μανάβικο και με ελληνικά προϊόντα, «είμαι στο στοιχείο μου, δηλαδή» λέει. Οπως κάθε χρόνο, ήρθε και φέτος στην Ελλάδα για διακοπές –σε λίγες μέρες θα βρεθεί στο νησί της, την Ιθάκη–, με τα παιδιά της Nina και Philip, 21 και 23 ετών αντίστοιχα. Θεώρησε ότι η εμπειρία αυτή στη λαϊκή θα τα βοηθήσει να καταλάβουν καλύτερα την Ελλάδα, δεν αρκούν οι διακοπές στο νησί. «Δεν μιλούν ελληνικά, δυστυχώς, αλλά ο Philip έχει αρχίσει να ενδιαφέρεται για τη γλώσσα». Αν μιλούσαν, θα καταλάβαιναν και τον έμπορο που από μακριά μας φώναζε: «Και τι νομίζετε ότι κάνετε; Θα σωθούμε από μια μερίδα φαΐ; Γιατί καμιά ΜΚΟ δεν ξεσηκώνει τον κόσμο για επανάσταση;».
Για το Ιδρυμα Χατζηκώστα, πάντως, ένα από τα αρχαιότερα ιδρύματα της χώρας, που φροντίζει 50 ορφανά και άπορα παιδιά, η «σοδειά» από τη λαϊκή είναι σωτήρια. Τα τελευταία χρόνια, λόγω κρίσης, έχουν δεχθεί παιδιά και από ιδρύματα που έκλεισαν, οι ανάγκες έχουν αυξηθεί, η φορολογία τους έχει λυγίσει. Από τον Οκτώβριο του 2015, οπότε τρέχει το πρόγραμμα της λαϊκής (συμμετέχουν 10 λαϊκές της Αττικής), το «Μπορούμε» έχει διασώσει συνολικά πάνω από 50 τόνους προϊόντων. «Αν είχαμε λίγα χέρια παραπάνω, θα σώζαμε ακόμα περισσότερους», λέει ο συνιδρυτής της οργάνωσης Αλέξανδρος Θεοδωρίδης. Ηδη, πάντως, έχουν σηκώσει μανίκια 30 εθελοντές από την Αυστραλία.