Ξεπερνούν τις 10.000 οι κινεζικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Αφρική. Τα συνολικά ετήσια έσοδά τους ανέρχονται περίπου σε 158,4 δισ. ευρώ. Ενδέχεται, μάλιστα, να φτάσουν στα 385 δισ. ευρώ μέχρι το 2025. Στην εκτίμηση αυτή καταλήγει, έπειτα από σχετική έρευνα, η εταιρεία McKinsey που επισημαίνει ότι η παρουσία της Κίνας στην Αφρική είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο εκτιμάτο μέχρι πρόσφατα και δεν μπορεί να την ανταγωνιστεί καμία άλλη οικονομία.
Δεδομένου ότι η Κίνα ενδιαφέρεται για τις άφθονες πλουτοπαραγωγικές πηγές της Αφρικής, οι οικονομικές σχέσεις της με τη Μαύρη Ηπειρο αυξάνονται ραγδαία την τελευταία δεκαετία με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 20% και επεκτείνονται σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας.
Περίπου το 90% των 10.000 κινεζικών επιχειρήσεων στη Μαύρη Ηπειρο είναι ιδιωτικές και καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας, με περίπου το 1/3 να δραστηριοποιείται στον κλάδο της μεταποίησης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ομίντ Κασίρι, συνεργάτη της McKinsey & Company Partner, οι εταιρείες αυτές προσφέρουν στην Αφρική την τεχνογνωσία τους στην επιχειρηματική δραστηριότητα, την τεχνολογική πρόοδο αλλά και σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια που διευκολύνουν την ανάπτυξη των αφρικανικών οικονομιών. Σύμφωνα, άλλωστε, με την Ερευνητική Πρωτοβουλία Κίνας – Αφρικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Ουάσιγκτον, το 2000 οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο πλευρές δεν υπερέβαιναν τα 8,7 δισ. ευρώ.
Το 2014, όμως, είχαν υπερ-εικοσαπλασιασθεί φτάνοντας στα 192,5 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις άμεσες επενδύσεις της Κίνας, το Johns Hopkins έχει καταγράψει εκτίναξή τους το ίδιο χρονικό διάστημα: από το 2% των επενδύσεων των ΗΠΑ στην Αφρική έφτασαν στο 55%. Σημειωτέον ότι το υπέδαφος της Αφρικής είναι πλούσιο σε πρώτες ύλες που χρειάζεται η Κίνα, όπως το πετρέλαιο Ανγκόλας, Νιγηρίας και Σουδάν, ο χαλκός της Ζάμπια και της Δημοκρατίας του Κονγκό και το ουράνιο της Ναμίμπια.
Στη μεταποίηση
Η εν λόγω έρευνα της McKinsey διαψεύδει την επικρατούσα αντίληψη ότι οι περισσότερες κινεζικές επιχειρήσεις στην Αφρική είναι κατασκευαστικές ή εμπορικές, καθώς προκύπτει ότι αντιθέτως, στην πλειονότητά τους δραστηριοποιούνται στον κλάδο της μεταποίησης. Εχουν οικοδομήσει μονάδες παραγωγής στην Αφρική, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 12% της συνολικής παραγωγής προϊόντων μεταποίησης σε όλη την ήπειρο. Οι επιχειρήσεις αυτές, που στην Κίνα προόριζαν τον μεγαλύτερο όγκο της παραγωγής τους για εξαγωγές στην Αφρική, τώρα παράγουν επιτόπου. Καλύπτουν, έτσι, τις εγχώριες ανάγκες και την εγχώρια κατανάλωση.
Οι οκτώ αφρικανικές χώρες στις οποίες διεξήγαγε τη σχετική έρευνα η McKinsey έχουν εκπονήσει κάποιου είδους στρατηγικό σχέδιο για τη συνεργασία τους με την Κίνα, χωρίς ωστόσο να είναι πάντα εξίσου επαρκές. Η Αιθιοπία και η Ν. Αφρική συγκαταλέγονται στις χώρες που έχουν στρατηγικό σχέδιο όσον αφορά τη σχέση τους με την Κίνα. Αλλες χώρες, όμως, δεν διαθέτουν επαρκώς συνεκτική στρατηγική σε ορισμένους τομείς, όπως για παράδειγμα το πώς θα συνεργαστούν με την Κίνα στον τομέα των υποδομών, ώστε να προωθήσουν τα σχέδιά τους για την εκβιομηχάνιση των οικονομιών τους.
Σε ό,τι αφορά το ακανθώδες θέμα που προκύπτει, συνήθως αναφορικά με τις επενδύσεις της Κίνας στο εξωτερικό, το κατά πόσον, δηλαδή, επαναπατρίζουν τα κέρδη τους στην Κίνα, η McKinsey διαπίστωσε ότι δεν ισχύει για μεγάλο τμήμα των κερδών. Πολλές κινεζικές επιχειρήσεις επενδύουν τα κέρδη τους στην επέκταση και ενίσχυση της παρουσίας τους στην ήπειρο. Επισημαίνει, μάλιστα, πως η Κίνα έχει εξελιχθεί σε μια άκρως ανταγωνιστική οικονομία, γι’ αυτό και πολλές κινεζικές επιχειρήσεις επέλεξαν να εγκατασταθούν στην Αφρική, επειδή τα περιθώρια κέρδους τους είναι υψηλότερα εκεί, παρά στην Κίνα.