Μέσα στον αθηναϊκό καύσωνα εγώ σκέπτομαι τους φίλους μου τους Βρετανούς. Δεν είναι περίεργη η σύνδεση, καθότι μόνον «mad dogs and Englishmen go out in the mid-day sun» –με τη σφραγίδα της αυθεντίας του Νόελ Κάουαρντ. Αναλογίζομαι πώς έμπλεξαν έτσι άσχημα και, εν πολλοίς, άσκοπα με το Brexit.
Ασκοπα, τολμώ να πω, επειδή έχω την εντύπωση ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι δυσανάλογο της αναστάτωσης και πολύ υποδεέστερο των προσδοκιών όσων υπεστήριξαν το διαζύγιο με την Ευρώπη. Αλλά και πόση δουλειά θα χρειαστεί μέχρι να φθάσουν εκεί! Δεν θυμάμαι πόσες δεκάδες χιλιάδες είναι οι ευρωπαϊκής προέλευσης διατάξεις, οι σήμερα ενσωματωμένες στους νόμους της χώρας, οι οποίες θα πρέπει να εξεταστούν μία προς μία, για να κριθεί αν θα διατηρηθούν ή θα απορριφθούν. Φανταστείτε τη στρατιά των νομικών, τον χρόνο και το οικονομικό κόστος. Αξίζει άραγε για μια αβέβαιη νέα κατάσταση που λίγο θα διαφέρει από την παλιά;
Είναι πια σαφές ότι το Brexit οι Βρετανοί το αποφάσισαν για ένα γινάτι· επειδή η πλειοψηφία τους είχε ανάγκη να πει ένα «f*** off» στην Ευρώπη. Δυσάρεστο μεν, αλλά το γινάτι είναι μέσα στους κανόνες λειτουργίας της μαζικής δημοκρατίας. Οταν παίρνει μορφή πολιτικού αιτήματος και γίνεται ρεύμα, το σύστημα δεν μπορεί να το αγνοήσει, παρά μόνον αν τολμά να διακινδυνεύσει την απονομιμοποίησή του.
Δεν είναι κάτι καινούργιο η διαπίστωση ότι οι άνθρωποι (ακόμη και οι Βρετανοί) δεν παίρνουν τις αποφάσεις τους με γνώμονα τη λογική. Παρ’ όλα αυτά, όσο και αν δέχεσαι την πραγματικότητα, η παραδοξότητα του Brexit παραμένει: οι Βρετανοί, για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, ποτέ δεν ήξεραν γιατί μετέχουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ποτέ δεν είχαν ευρωπαϊκή πολιτική για τη χώρα τους εντός της Ε.Ε. (εκτός μεμονωμένων ή ειδικών θεμάτων), ώσπου αποφάσισαν να φύγουν, για να προκαλέσουν τότε τα αληθινά προβλήματα στη χώρα τους εξαιτίας της Ευρώπης.
Γιατί, αναρωτιέμαι, δεν το άφηναν όπως ήταν να πηγαίνει! Ηταν ανάγκη, βρε παιδιά, να κάνετε κάτι σώνει και καλά; Κοιτάξτε εμάς και πάρτε το παράδειγμα της ακινησίας μας. Πειράξαμε τόσα χρόνια το Κυπριακό ή το Μακεδονικό; (Τα εθνικά θέματα, όπως τα λέγαμε κάποτε…). Οχι, βέβαια. Πάθαμε τίποτα; Οχι. Τα αφήσαμε να κάθονται όπως ήταν στην ησυχία τους και όπως βλέπετε δεν το έχουμε μετανιώσει!
Κάτι τέτοιες στιγμές, ομολογώ, όταν δηλαδή συλλαμβάνω το ενδεχόμενο της ανωτερότητας του ελληνικού υποδείγματος, μέσα στο μυαλό μου τρεμοπαίζει σαν τη φλόγα του κεριού η ιδέα μήπως οι Ελληνες βρισκόμαστε ξανά στην πρωτοπορία της εξέλιξης του πολιτισμού. Ως χαβαλέδες, αυτή τη φορά…
ΥΓ. Μόλις πληροφορήθηκα ότι Βρετανός δήλωσε ψευδώς ότι είναι πυρόπληκτος, για να λάβει την αποζημίωση των θυμάτων του Πύργου Γκρένφελ. Τι έλεγα;
Δύο φωστήρες
Ο Π. Σκουρλέτης κατηγορούσε τη Ν.Δ., από το βήμα της Βουλής μάλιστα, ότι ήθελε την Αθήνα πνιγμένη στα σκουπίδια, διότι αυτό εξυπηρετεί τον στόχο της να παραδώσει την αποκομιδή στα ιδιωτικά συμφέροντα. Το αστείο ή το τραγικό της υπόθεσης –εξαρτάται από πού το βλέπει κανείς– είναι ότι αυτός ήταν που υποδαύλισε όλη την ιστορία με τα σκουπίδια καλοκαιριάτικα, για τους γνωστούς ιδεοληπτικούς λόγους.
Το ίδιο παρατηρούμε και στον έτερο φωστήρα της κυβέρνησης: ο Ν. Τόσκας κατηγορούσε τη Ν.Δ. ότι ήταν πίσω από τη συγκέντρωση της ΠΟΑΣΥ στα Εξάρχεια, επειδή ήθελε να αποδείξει ότι τα Εξάρχεια είναι άβατο. Εστω ότι η Ν.Δ. πράγματι έστησε την πρόκληση· τότε γιατί αυτός απαγόρευσε τη συγκέντρωση, αφού δεν είναι άβατο τα Εξάρχεια; Και ο Τόσκας κατηγορεί τους πολιτικούς αντιπάλους για την αποτυχία της πολιτικής του, όπως ακριβώς κάνει ο Σκουρλέτης.
Η απλούστερη και, μάλλον, η πιθανότερη εξήγηση είναι ότι πρόκειται για το γνώριμο θράσος του ΣΥΡΙΖΑ. Κυβερνούν λες και απευθύνονται σε ηλιθίους, στους οποίους μπορείς να πεις οτιδήποτε – και εν μέρει, ας το παραδεχθούμε, έχουν δίκιο· το απέδειξαν δύο εκλογικές αναμετρήσεις και ένα δημοψήφισμα.
Σκέπτομαι όμως τις ευγενείς μορφές των δύο υπουργών και συνειδητοποιώ ότι υπάρχει και έτερη εκδοχή, πολύ χειρότερη. Μπορεί να πρόκειται για μια ιδιαίτερη και πολύ επικίνδυνη μορφή διανοητικής κατάστασης, που λέγεται σταλινισμός. Είναι γνωστό ότι, επί Στάλιν, ποτέ δεν έφταιγε ο σοσιαλισμός για τις αποτυχίες της πολιτικής του. Εφταιγαν πάντοτε οι εχθροί του σοσιαλισμού, ακόμη και αν δεν υπήρχαν: οι Ουκρανοί, οι Πολωνοί και πάει λέγοντας. Τρέμω στην ιδέα ότι μπορεί να έχουμε μπλέξει με τέτοιους…
Plan B
Ευτυχώς που η ΠΟΕ-ΟΤΑ σταμάτησε την απεργία και έτσι η κυβέρνηση δεν υποχρεώθηκε να προχωρήσει στο Plan B, το οποίο φυσικά δεν είχε. Διότι, ας μην κοροϊδευόμαστε, αυτοί δεν είχαν Plan B για την πολιτική της ρήξης με τους δανειστές, περιμένετε ότι θα έχουν για τα σκουπίδια;