Από την πρώτη ημέρα που η κυβέρνηση μου ανέθεσε την ευθύνη της διοίκησης του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης και επειδή θεωρώ ότι η επιτυχία του ΕΦΚΑ είναι εθνική υπόθεση, προσπάθησα με συνέπεια να κρατήσω τον Ενιαίο Φορέα εκτός του πεδίου της πολιτικής αντιπαράθεσης. Με αφορμή όμως πρόσφατη παρέμβαση του τομεάρχη Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης της Ν.Δ. σχετικά με τον ΕΦΚΑ, τα μητρώα και τις αστοχίες τους, οφείλω να τοποθετηθώ και να ενημερώσω τους ασφαλισμένους για το τι πράγματι συμβαίνει στον Ενιαίο Φορέα.
Είναι η μοναδική φορά στην ασφαλιστική ιστορία της χώρας που δημιουργείται ένας κυριολεκτικά Ενιαίος Ασφαλιστικός Οργανισμός, με ενιαίο μητρώο ασφαλισμένων (Web μητρώο), βασισμένο στον ΑΜΚΑ, για ολόκληρο τον πληθυσμό της χώρας. Το μητρώο αυτό προήλθε από τη συγχώνευση των μητρώων των πρώην ασφαλιστικών φορέων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, ταυτοποιήθηκαν 24 εκατομμύρια εγγραφές και συγχωνεύτηκαν σε 12 εκατομμύρια.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι στις προθέσεις μου να υποβαθμίσω την αξία των ηλεκτρονικών συστημάτων ΗΛΙΟΣ, ΑΤΛΑΣ, ούτε οποιαδήποτε άλλη δράση πραγματοποιήθηκε στην ασφάλιση από το 2010 έως σήμερα, όμως δεν μπορώ να ανεχθώ τη σύγκριση ανόμοιων πραγμάτων όπως των συστημάτων ΗΛΙΟΣ και ΑΤΛΑΣ με τη δημιουργία του ΕΦΚΑ. Για αυτό και θεωρώ αναγκαίο να διευκρινίσω τα ακόλουθα:
• Το σύστημα ΗΛΙΟΣ δεν αποτελεί ενιαίο μητρώο συνταξιούχων. Κάθε Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης στέλνει έως και σήμερα στην ΗΔΙΚΑ τα στοιχεία των συνταξιούχων του ανά μήνα, όπως αυτά τηρούνται στα μητρώα του και ταυτοποιούνται από την αρχή. Δηλαδή το σύστημα ΗΛΙΟΣ δεν έχει ιστορικότητα και συνέχεια.
Αυτό είναι κάτι που θα αλλάξει σύντομα με τη δημιουργία του μητρώου συντάξεων και συνταξιούχων του ΕΦΚΑ, και τότε θα γίνει εμφανής η διαφορά ως προς το τι σημαίνει ενιαίο μητρώο.
• Στο σύστημα ΑΤΛΑΣ έχει επιχειρηθεί μια ενοποίηση μητρώων μόνο για ασφαλισμένους των πρώην Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, από τότε που ο κάθε φορέας διέθετε μηχανογραφικά τα στοιχεία του.
Ουδέποτε επιχειρήθηκε να υποτιμηθεί η δουλειά που πραγματοποιήθηκε στην ΗΔΙΚΑ, αντίθετα αξιοποιήθηκε και βελτιώθηκε το σύστημα ΑΤΛΑΣ σχετικά με την ασφαλιστική ικανότητα, ενώ το μέρος του που αφορά το ασφαλιστικό ιστορικό θέλει περισσότερη δουλειά για να γίνει αξιόπιστο, όπως αποδεικνύεται και από την αρχιτεκτονική του ίδιου του συστήματος, καθώς δεν βεβαιώνει χρόνους ασφάλισης.
Επίσης, θα πρέπει να επισημανθεί ότι για πρώτη φορά στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας χρησιμοποιείται ως μοναδικός αριθμός μητρώου ο ΑΜΚΑ –ύστερα από περισσότερα από 20 χρόνια από την καθιέρωσή του– και παρά το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια το μητρώο του ΑΜΚΑ δεν ήταν αξιόπιστο, καθώς είχε λάθη, τώρα με τη συνεργασία του ΕΦΚΑ με την ΗΔΙΚΑ, γίνονται όλες οι προσπάθειες για τη βελτίωση και την αύξηση της αξιοπιστίας του.
Οπως προανέφερα, δεν επιθυμώ την αντιπαράθεση. Δεν μπορώ όμως να μη σχολιάσω ότι η εταιρεία αμφιβόλου αξιοπιστίας, κατά τον κύριο τομεάρχη, που συνεπικούρησε την ΗΔΙΚΑ για την ενοποίηση των μητρώων του ΕΦΚΑ, είναι η ίδια που ανέλαβε επί της υπουργίας του το έργο ΑΤΛΑΣ και μάλιστα με πολλαπλάσιο προϋπολογισμό.
Σε ό,τι αφορά την «επιτυχή συγχώνευση μητρώων» και γενικά τις «επιτυχίες» του τομεάρχη και των προκατόχων του στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι:
• Από το 2007 έως σήμερα, τα τρία πρώην ασφαλιστικά ταμεία (ΤΕΒΕ, ΤΣΑ, ΤΑΕ), που συγχωνεύτηκαν στον ΟΑΕΕ, βεβαιώνουν μεταξύ τους χρόνο ασφάλισης με διατάξεις διαδοχικής έως σήμερα. Ομοιες «επιτυχείς» συγχωνεύσεις είναι και αυτές του πρώην ΕΤΑΑ, του πρώην ΤΑΥΤΕΚΩ και κορυφαία εκείνη του ΤΑΝΠΥ στον ΟΑΕΕ.
• Από το 2008 που εντάχθηκε στο ΙΚΑ το πρώην ΤΑΥΣΟ έως σήμερα, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία (χρόνοι ασφάλισης, στοιχεία καταβολής εισφορών κ.λπ.) για να ελεγχθούν και να χορηγηθούν συντάξεις σε ασφαλισμένους, οι αιτήσεις των οποίων εκκρεμούν από το 2010. Σήμερα διάφοροι «αναλυτές» κατηγορούν γι’ αυτό τον ΕΦΚΑ. Γιατί άραγε δεν βοηθά το σύστημα ΑΤΛΑΣ;
• Μέχρι την ίδρυση του ΕΦΚΑ, για την πληρωμή 23.000 συνταξιούχων του πρώην ΤΑΥΣΟ, το ΙΚΑ κατέβαλλε ως αμοιβή 28.000 ευρώ κάθε μήνα στην Τράπεζα Πειραιώς και για την πληρωμή περίπου 2.000 συνταξιούχων του πρώην ΗΣΑΠ κατέβαλλε ως αμοιβή 10.000 ευρώ κάθε μήνα στην Εθνική Τράπεζα. Τα ποσά αυτά, με την ένταξη του πρώην ΙΚΑ στον ΕΦΚΑ, σταμάτησαν να καταβάλλονται, γιατί οι συντάξεις εντάχθηκαν στο σύστημα ΔΙΑΣ.
• Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Πρωτ. ΓΕΔΔ Φ1413/15/2583/8.2.2017 έκθεση της γενικής επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, για τη λειτουργία του Τομέα Υγειονομικών του π. ΕΤΑΑ την περίοδο 2013-2014, έχουν προκύψει τουλάχιστον πέντε ποινικές δικογραφίες που θα απασχολήσουν σύντομα την ελληνική Δικαιοσύνη.
• Αποκαλύφθηκαν συνεχή κρούσματα διαφθοράς.
Η απαρίθμηση είναι ενδεικτική και θα μπορούσαν να προστεθούν πολλές ακόμα «επιτυχίες».
Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτει κατά τη γνώμη μου ότι, για το σημείο που έφτασε το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας, δεν φταίει μόνο η κακή διαχείριση των αποθεματικών ή το PSI, αλλά η ευθύνη βαραίνει όλους όσοι διαχειρίστηκαν τις τύχες του ασφαλιστικού συστήματος τα προηγούμενα χρόνια.
Επειδή πιστεύω ακράδαντα ότι η επιτυχία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης είναι εθνική υπόθεση και όχι προσωπική ή κομματική, αφορά το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, το μέλλον των παιδιών μας και βέβαια το παρόν και το μέλλον της εθνικής οικονομίας, θα πρέπει όλοι όσοι από θέση ευθύνης στο παρελθόν συμμετείχαν στη διαχείριση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας να είναι πιο προσεκτικοί και καλόπιστοι στην κριτική τους.
Η ενοποίηση όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης σε έναν και μοναδικό είναι ένα εγχείρημα που γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα και στοχεύει στην παροχή ποιοτικής, ταχύτερης και φιλικότερης εξυπηρέτησης των πολιτών, γι’ αυτό και απαιτεί έλεγχο, υπεύθυνη κριτική και πίστωση χρόνου.
* Ο κ. Αθανάσιος Μπακαλέξης είναι διοικητής του ΕΦΚΑ.