Με όπλο την αυξανόμενη παραγωγή φυσικού αερίου των ΗΠΑ και στόχο να περιορίσει την πολιτική επιρροή της Ρωσίας στους άλλοτε δορυφόρους της των σοβιετικών χρόνων, ο Ντόναλντ Τραμπ θα προτείνει αύριο στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και εκείνες της Βαλτικής τη μεταφορά του μέγιστου δυνατού όγκου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ στην επικράτειά τους. Τις προτάσεις του θα παρουσιάσει στη Βαρσοβία, στο πλαίσιο της Συνόδου των Τριών Θαλασσών, όπως αποκαλείται, καθώς οι χώρες που συμμετέχουν σε αυτήν συνορεύουν με κάποια από τις τρεις θάλασσες: Αδριατική, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα.
Μεταξύ των χωρών της Συνόδου των Τριών Θαλασσών είναι οι Πολωνία, Αυστρία, Ουγγαρία αλλά και οι χώρες της Βαλτικής που έχουν κατά καιρούς βρεθεί σε δεινή θέση, όταν η Μόσχα έκλεισε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου στην καρδιά του χειμώνα. Στόχος της Συνόδου των Τριών Θαλασσών είναι η επέκταση των ενεργειακών υποδομών στο έδαφός τους και ειδικότερα η κατασκευή τερματικών σταθμών LNG και αγωγών φυσικού αερίου.
Ετσι, ενώ βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη οι έρευνες για τον ρόλο που διαδραμάτισε η Ρωσία στις αμερικανικές εκλογές και ενώ τελεί υπό διαμόρφωση η πολιτική του Αμερικανού προέδρου προς τη Μόσχα, ο Ντόναλντ Τραμπ θα παρευρεθεί στη Σύνοδο των Τριών Θαλασσών πριν από τη συνάντηση του G20 στο Αμβούργο, όπου πρόκειται να συναντηθεί πρώτη φορά με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Μιλώντας στο Reuters, ο Τζέιμς Τζόνους, πρώην στέλεχος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η παρουσία του Αμερικανού προέδρου θα δώσει ώθηση στα σχέδια των χωρών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Προέβλεψε, άλλωστε, πως «θα έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει τις ΗΠΑ ως μια καλοπροαίρετη χώρα, εξάγοντας στις χώρες αυτές ενέργεια και βοηθώντας τες να κατακτήσουν μεγαλύτερη δυνατή αυτάρκεια, ώστε να μην εξαρτώνται και να μην απειλούνται σε τέτοιο βαθμό από τη Μόσχα». Τη γεωπολιτική διάσταση του θέματος πέραν της αμιγώς οικονομικής τονίζουν, άλλωστε, και στελέχη του πολιτικού κατεστημένου των ΗΠΑ, με τον Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Κόρι Γκάρντερ να επισημαίνει πως η τακτική του κ. Τραμπ «υπονομεύει τη στρατηγική του Πούτιν και άλλων ισχυρών ηγετών που προσπαθούν να χρησιμοποιούν την ενέργεια ως στρατηγικό εργαλείο επίθεσης».
Ομοίως, ο Μιχαήλ Μπαρανόφσκι, διευθυντής τμήματος του ερευνητικού ινστιτούτου German Marshall Fund στη Βαρσοβία, τονίζει πως «η προοπτική εξαγωγών αμερικανικού LNG αποτελεί για τη Ρωσία την πιο απειλητική πολιτική των ΗΠΑ». Κι αυτό γιατί η ενεργειακή εξάρτηση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από τη Μόσχα έχει παράλληλα ισχυρή οικονομική διάσταση, καθώς το Κρεμλίνο έχει απόλυτη ανάγκη τα έσοδα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες για να χρηματοδοτήσει τον προϋπολογισμό της χώρας. Αν, επομένως, μειωθεί το μερίδιο της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά, η Μόσχα θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα.
Σε ό,τι αφορά την παραγωγή αμερικανικών υδρογονανθράκων, οι ΗΠΑ αναμένεται να αποτελούν τρίτη δύναμη παγκοσμίως σε εξαγωγές LNG έως το 2020, εν ολίγοις μόλις τέσσερα χρόνια από τη στιγμή που εγκαινίασε τον πρώτο τερματικό σταθμό εξαγωγών. Οι αμερικανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις έχουν υπογράψει μακροπρόθεσμα συμβόλαια για την εξαγωγή φυσικού αερίου, αλλά αναμένονται ακόμα περαιτέρω συμφωνίες για εξαγωγές.
Πεδίο ανταγωνισμού αποτελεί η Ευρώπη
Αναλυτές της αγοράς υδρογονανθράκων προειδοποιούν ότι το πλεόνασμα στην παγκόσμια αγορά μπορεί να ανακόψει τα σχέδια των ΗΠΑ για μεγάλη αύξηση των εξαγωγών τους σε φυσικό αέριο. Οπως αναφέρει ο Ανταμ Ζιεμίνσκι, αναλυτής ενέργειας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, το πλεόνασμα στην παγκόσμια αγορά έχει συμπιέσει τις τιμές και έχει περιορίσει τα περιθώρια κέρδους όσων επιχειρήσεων εξάγουν LNG. Από αυτήν την άποψη, η Ρωσία βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, καθώς είναι γεωγραφικά κοντά στην επίδοξη πελατεία της από τις χώρες της Ευρώπης, αλλά και χάρη στο υφιστάμενο δίκτυο αγωγών μεταφοράς ενέργειας.
Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Γερτζίν, ιστορικό και αναλυτή επί θεμάτων πετρελαίου, κάτοχο του βραβείου Πούλιτζερ και αντιπρόεδρο της εταιρείας αναλύσεων IHS Markit, «η Ευρώπη πρόκειται να εξελιχθεί σε πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στο ρωσικό φυσικό αέριο και στο LNG». Σημειωτέον ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να επιβάλουν οι ΗΠΑ περαιτέρω οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Προ ημερών, η αμερικανική Γερουσία ψήφισε νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται, όμως, και ποινές για όσες δυτικές επιχειρήσεις συμμετάσχουν στον αγωγό Nord Stream 2, που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία. Πολιτικοί κύκλοι στις ΗΠΑ εκτιμούν πως ο εν λόγω αγωγός θα αυξήσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Μόσχα. Μέχρι στιγμής το πακέτο των νέων κυρώσεων δεν έχει εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η προοπτική να επιβληθούν οι νέες κυρώσεις καλλιεργεί κλίμα έντασης ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Βερολίνο που υποστηρίζει τον αγωγό.