Το Βρετανικό Μουσείο είχε καθαρά έσοδα 12,043 εκατομμύρια (λίρες Ηνωμένου Βασιλείου) κατά τη σεζόν 2015-2016 – και αυτό μπορεί να το δει ο καθένας στον ετήσιο απολογισμό του, ο οποίος δημοσιεύεται κάθε χρόνο στο Διαδίκτυο. Μπορεί η περίπτωση του συγκεκριμένου μουσείου να μην είναι απολύτως συγκρίσιμη με των δικών μας, όμως δεν είναι αξιοσημείωτο ότι ένα μουσείο όπως το Βρετανικό –που δεν έχει εισιτήριο– εισπράττει έσοδα περίπου 14 εκατομμυρίων (σε ευρώ), ενώ το σύνολο των δικών μας αρχαιολογικών μουσείων εισπράττει μόλις 47 εκατομμύρια;
Είναι οπωσδήποτε χαρακτηριστικό της –ξέρετε ποιας, αυτής που μας δέρνει ανελέητα–, ότι η πολιτική των κυβερνήσεων στο θέμα της προβολής και της εκμετάλλευσης των αρχαιολογικών μνημείων είναι αντιστρόφως ανάλογη της κορυφαίας θέσης που κατέχει η κληρονομιά αυτή στην εθνική μας ταυτότητα. Δεν είμαστε, υποτίθεται, οι απόγονοι; Θα περίμενε λοιπόν κάποιος ότι, γι’ αυτόν τον λόγο ακριβώς, οι κυβερνήσεις θα αντιμετώπιζαν με περισσότερη σοβαρότητα τον τομέα· ισχύει όμως το αντίθετο.
Σε γενικές γραμμές (πολύ γενικές), πάντα έτσι ήταν, όμως επί ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ η κατάσταση εξαχρειώνεται ταχύτερα. Τώρα, το καλοκαίρι, οι επισκέπτες δεν βρίσκουν τα μουσεία ανοικτά, διότι το πρώτο που έκανε η κυβέρνηση ήταν να καταργήσει το ωράριο 8 π.μ. με 8 μ.μ., που είχε ξεκινήσει να ισχύει για όλα τα μουσεία την τουριστική περίοδο επί κυβερνήσεως Σαμαρά. Πολύ φυσικό ήταν, λοιπόν, οι υπάλληλοι να λάβουν το μήνυμα και τα εργασιακά ήθη να επανέλθουν στον παλιό καλό καιρό. Ετσι, όταν ενέσκηψε ο καύσωνας, οι αρχαιοφύλακες δεν περίμεναν υπουργική απόφαση για να κατεβάσουν ρολά μετά το μεσημέρι· το έκαναν μόνοι τους – ποιος θα τους ελέγξει; Η υπουργική απόφαση βγήκε εκ των υστέρων, υποθέτω.
Χθες στη Βουλή, η Ν.Δ. κατέθεσε ερώτηση, με την οποία ζητεί από την υπουργό Πολιτισμού να εξηγήσει γιατί, κατά την τρέχουσα περίοδο, ογδόντα μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι ανά την Ελλάδα είναι κλειστοί. Εννοώ διαρκώς κλειστοί, λόγω έλλειψης προσωπικού, μπορεί και λόγω απροθυμίας (ή φιλεργατικής πολιτικής του υπουργείου, που είναι σχεδόν το ίδιο). Για τα περισσότερα από αυτά τα μουσεία, φαντάζομαι ότι είναι λογικό να μένουν κλειστά. Τι το θέλαμε, λ.χ., το μουσείο στην «Κωλοπετεινίτσα»; (Ούτως ή άλλως, αν ζεις στην υποθετική Κωλοπετεινίτσα, η ζημία δεν διορθώνεται ούτε αντισταθμίζεται με ένα μουσείο-μπονσάι…)
Φαντάζομαι ότι οι ερωτώντες δεν έχουν την αφέλεια να περιμένουν πειστική απάντηση από την υπουργό στη Βουλή. Η παρουσία της στη θέση αυτή επιταχύνει την, ούτως ή άλλως, επιτεινόμενη διάλυση του Δημόσιου επί ΣΥΡΙΖΑ, διότι είναι πασιφανές ότι η κ. Κονιόρδου υστερεί δραματικά έναντι όλων των προκατόχων της – ακόμη και αυτού του Ν. Ξυδάκη. Υπήρξε σημαντική ηθοποιός και δεν αμφιβάλλω ότι έχει μπροστά της μέλλον στο θέατρο, πολύ φοβάμαι όμως ότι δεν μπορεί ούτε καν να υποψιαστεί την πολυπλοκότητα των θεμάτων που έχει αναλάβει, πόσο μάλλον να αρχίσει να τη συλλαμβάνει – έστω με το μαλακό και σιγά σιγά, για να μην της έλθει νταμπλάς. Δεν θα κουραστώ να θυμίζω ότι φωτογραφήθηκε υπερηφάνως μπροστά σε μια ανορθόγραφη μαρμάρινη επιγραφή, χωρίς να την ενοχλεί η ανορθογραφία – και είναι υπουργός Πολιτισμού! Τι να καταλάβει;
Προφανώς, η Λυδία Κονιόρδου δεν είναι άνθρωπος με κακίες, δεν δημιουργεί εχθρότητες· γι’ αυτό και ο συχνότερος χαρακτηρισμός για το πρόσωπό της, που ακούω να διατυπώνεται –off the record– από πολιτικούς αντιπάλους, είναι «ούφο». (Χωρίς αυτό να την καθιστά μέρος του διαστημικού προγράμματος της χώρας, που εγκαινίασε προσφάτως ο υπουργός Ν. Παππάς. Εν προκειμένω, ο όρος νοείται μεταφορικώς.) Δεν είναι ότι κάτι κάνει· είναι ότι δεν κάνει τίποτα. Και το χειρότερο όλων, που δεν μπορεί να το κρύψει η πείρα της στην τέχνη του θεάτρου, είναι ότι διαισθάνεσαι αμέσως την εσωτερική παραλυσία της. Η παρουσία της στον χώρο, όταν παίζει τον ρόλο της υπουργού, σε κάνει να διαισθάνεσαι ότι δεν έχει ιδέα και είναι πελαγωμένη. Οι πρώτοι που το μυρίζονται αυτό είναι οι ύαινες του συστήματος: οι συνδικαλιστές. Χρυσή ευκαιρία για αρχαιοφύλακες και συμβασιούχους…
Τέτοιος είναι
Προχθές στη Βουλή, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέπτυσσε το θέμα των είκοσι τηλεφωνικών συνομιλιών του υπουργού Αμύνης με τον ισοβίτη της υπόθεσης «Noor 1», ο πρωθυπουργός δεν χαμογελούσε απλώς· γελούσε κανονικά, χασκογελούσε, χαχάνιζε, όπως κάποιος που ευχαριστιέται με ένα ανέκδοτο στο καφενείο. Εκανε μάλιστα και επίδειξη πνεύματος, που ακούστηκε μόνον από όσους ήσαν μπροστά εκείνη τη στιγμή: «Ποιον ισοβίτη, του Αρκά;». Λεπτομέρεια μεν, ενδεικτική όμως του αμείλικτου θράσους του, που είναι και το μεγάλο όπλο του…
Με μία φράση
Υπάρχουν θέματα, τα οποία ιδίως το καλοκαίρι αναπτύσσονται πλήρως με μία φράση – δεν χρειάζονται περισσότερα. Ισως σπεύδω να προδικάσω την αποτυχία, αλλά δεν πειράζει, πάντως, για το Κυπριακό η μία φράση που έχω είναι η εξής: Ευτυχώς δεν ασχολήθηκα και δεν στενοχωρήθηκα…
Υποθετικός λόγος
Με τον Μανώλη Γλέζο: «Αν πεθάνω, θα σας κυνηγάει η ύπαρξή μου, για να κάνετε αυτό που πρέπει να κάνετε».