«Τελικά, δεν εμφανίστηκαν τζιχαντιστές»

«Τελικά, δεν εμφανίστηκαν τζιχαντιστές»

4' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στο φουαγέ του πρώτου ορόφου της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ υπάρχει μια μεγάλη αγιογραφία που αναπαριστά το ανάγλυφο της Θεσσαλονίκης, τους προστάτες αγίους και τοπικούς ήρωες – στη σύνθεση απεικονίζεται μέχρι και ο Βαρδάρης ως χωρικός που φυσά μέσα από μια γκάιντα.

Η Θεολογική Σχολή και ειδικά το Τμήμα Θεολογίας εμπεριείχε πάντα αβανγκάρντ στοιχεία, αντίθετα με τη συντηρητική εντύπωση που ενστικτωδώς σχηματίζουν όσοι βρίσκονται εκτός. Και η φετινή ακαδημαϊκή χρονιά στο ορθογώνιο κτίριο απέναντι από το Σιντριβάνι ήταν ιστορική για την ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα. Το Τμήμα Θεολογίας υποδέχτηκε τους 30 πρώτους φοιτητές της περίφημης Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών. Ήταν η πρώτη φουρνιά 18άρηδων που έδωσαν πανελλήνιες εξετάσεις και διδάχθηκαν το Ισλάμ στο καλύτερο δυνατό ακαδημαϊκό περιβάλλον και επίσης την ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών και των πολιτισμών. «Τα πιο ισχυρά όπλα είναι η παιδεία και η αγάπη», είχε πει στους φοιτητές στην πρώτη συνάντηση, τον περασμένο Οκτώβριο, ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας, Παναγιώτης Σκαλτσής. «Η χρονιά πήγε πολύ καλά, είχαμε και καλής πάστας φοιτητές. Το Πανεπιστήμιο εγγυάται για τη συμφιλίωση και την καταλλαγή έναντι των προκαταλήψεων», μας είπε ο ίδιος καθώς μας υποδέχτηκε προ ημερών στο γραφείο του. 

Τα δύσκολα αραβικά

Στα μαθήματα στο ΑΠΘ δεν εμφανίστηκαν τελικά τζιχαντιστές, όπως διακήρυτταν λίγοι αλλά θορυβώδεις ακραίοι κύκλοι της Εκκλησίας, που κολλούσαν αφίσες-επικηρύξεις στους διαδρόμους, έστελναν απειλητικά μηνύματα και προανήγγελλαν την «έλευση του Αντίχριστου».

Την Κατεύθυνση των Μουσουλμανικών Σπουδών δήλωσαν στο μηχανογραφικό πέρυσι το καλοκαίρι 2.600 μαθητές. Οι 30 πιονιέροι εισαχθέντες ήταν όλοι μοντέρνοι νέοι, αγόρια με σκουλαρίκια και κορίτσια με ψηλόμεσα τζιν, με καθαρό βλέμμα και λόγο. Ο Γιάννης Παλαμίδας είπε ότι η Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών τον έκανε να αντιληφθεί ότι ο εξτρεμισμός δεν έχει καμία σχέση με τον μέσο όρο των πιστών, κατά την απλοϊκή ανάγνωση των πραγμάτων. «Είχα διαμορφώσει άλλη εικόνα, κυρίως από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά συνειδητοποίησα ότι το Ισλάμ δεν είναι μια θρησκεία πολεμοχαρών τύπων», μας είπε. Ο ίδιος θα ήθελε μετά τις σπουδές να εργαστεί στο διπλωματικό σώμα ή ενδεχομένως ως εμπειρογνώμονας σε θέματα Μέσης Ανατολής. Ποιο είναι το πιο δύσκολο μάθημα; «Χωρίς δεύτερη σκέψη, τα Αραβικά», απάντησε. 

Αραβικά και ερμηνείες του Κορανίου δίδαξε φέτος ο περίφημος Ιταλός καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Μάρκο Μιόττο. «Τα Αραβικά είναι το μοναδικό εργαλείο για την κατανόηση και τη σωστή ερμηνεία του Ισλάμ», σημείωσε ο ίδιος. «Η αραβική γλώσσα είναι όμορφη και τόσο πλούσια, ώστε μπορεί να εκφράζει από έννοιες πυρηνικής φυσικής έως βαθιά θρησκευτικά ζητήματα. Μαζί με τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά, αποτελεί βασικό πυλώνα του ευρω-μεσογειακού πολιτισμού», είπε ο κ. Μιόττο. 

Εκτός από την Ισλαμική Ιστορία και Θεολογία, το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει μαθήματα που αφορούν στον διάλογο της Ορθοδοξίας με το Ισλάμ και επίσης στη σχέση θρησκειών και κοινωνιών. Διδάσκονται Ελληνικά, Αγγλικά και Αραβικά, ενώ το Ισλάμ μελετάται και μέσα από την τέχνη, την αρχιτεκτονική και τη μουσική. Μεγάλο μέρος των μαθημάτων γίνεται στο κτίριο της Νομικής Σχολής. Κορυφαίοι καθηγητές άλλων ιδρυμάτων και τμημάτων διδάσκουν με δεκάμηνη σύμβαση και ζητούμενο τη νέα χρονιά είναι να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην έγκριση των σχετικών κονδυλίων. 

Προσφυγικό και ισλαμοφοβία

Αυτό που δεν μπορούσαν να καταλάβουν όσοι φανατικοί αντιδρούσαν είναι ότι η Θεολογική Σχολή από το καταστατικό της δεν είναι ομολογιακή, δηλαδή δεν μελετά αποκλειστικά την ορθόδοξη θεολογία. Στο πρώτο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, το 1942, υπήρχε ως μάθημα η μελέτη των θρησκευμάτων του κόσμου. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι πάντα ρόδινα. «Οδηγός ταξί με κατέβασε στη μέση της διαδρομής όταν του είπα τι σπουδάζω», είπε χαμογελώντας πικρά η φοιτήτρια Δέσποινα Δελάκη. «Από τα πιο σημαντικά πράγματα που πήρα μέχρι τώρα είναι ότι έμαθα να ακούω, να είμαι περισσότερο διαλλακτική και να μην κρίνω εύκολα». Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της σχεδιάζει να κάνει μεταπτυχιακό στην Κοινωνιολογία ή σε γνωστικό αντικείμενο σχετικό με τα δικαιώματα. «Το Τμήμα είναι εξαιρετικά σημαντικό, αν θέλουμε να είμαστε μια χώρα που λέει ότι πηγαίνει μπροστά. Είναι προφανές ότι οι τζιχαντιστές είναι νέοι που δεν μορφώθηκαν», είπε ο συμφοιτητής της Θεόφιλος Παπαδόπουλος. «Είμαστε η πρώτη φουρνιά που μαθαίνει Αραβικά σε αυτό το περιβάλλον. Μπορούμε να εργαστούμε στο προσφυγικό ή ως μεταφραστές στον διεθνή επιχειρηματικό κλάδο». 

Τα δεδομένα στο προσφυγικό καθιστούν εκ των πραγμάτων αναγκαία την επανάγνωση του δια-θρησκειακού διαλόγου, το ίδιο και η έξαρση του ισλαμικού εξτρεμισμού και συνακόλουθα της ισλαμοφοβίας στην κεντρική Ευρώπη. Η καθηγήτρια Αγγελική Ζιάκα, μέλος της επιστημονικής επιτροπής της Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών στο ΑΠΘ, ανέφερε: «Tο Ισλάμ θα απασχολήσει την Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες. Οι φοιτητές θα κατανοήσουν τι συμβαίνει γεωπολιτικά στη Μέση Ανατολή. Αυτοί θα είναι οι αυριανοί μεσάζοντες της εποικοδομητικής συνάντησης των ανθρώπων και των λαών». Η ίδια υπενθύμισε ότι τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού έχουν εδώ και δεκαετίες έδρες Ισλαμικών Σπουδών κι έτσι εργάζεται εντατικά ώστε να υπάρξει σύνδεση με μεταπτυχιακά προγράμματα διεθνών ιδρυμάτων.

Η επόμενη χρονιά

Τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά αναμένεται να εισαχθούν επιπλέον στο ΑΠΘ με ποσόστωση μαθητές της μουσουλμανικής μειονότητας και με κατατακτήριες εξετάσεις ιεροδιδάσκαλοι των δημόσιων σχολείων της Θράκης, που μέχρι σήμερα έφευγαν για σπουδές στην Τουρκία ή στη Σαουδική Αραβία. Την πρώτη χρονιά είχε περάσει μόνο μία μουσουλμάνα φοιτήτρια από τη Θράκη, όμως δεν παρακολούθησε τα μαθήματα, πιθανόν λόγω της επιφυλακτικότητας του κατεστημένου της μειονότητας απέναντι στην πανεπιστημιακή πρωτοβουλία. 

Οι φοιτήτριες Άννα Σαρηγιαννίδου και Νίκη Χονδρογιάννη ήθελαν να περάσουν στην Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών, μεταξύ άλλων και λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας τους σε θέματα διακρίσεων. Οι παππούδες της Άννας ήταν πρόσφυγες από τον Πόντο, ενώ η Νίκη ήρθε στην Ελλάδα σε ηλικία πέντε ετών ως παιδί μεταναστών από τη Ρωσία. Και οι δύο ονειρεύονται να συνεχίσουν στο διπλωματικό σώμα και να μελετήσουν μεταπτυχιακά το Ισλάμ. «Δεν είχα καμία αντίδραση από την οικογένειά μου, αντίθετα με ενθάρρυναν, και να σκεφτείτε ότι ο πατέρας μου αποφοίτησε από την Αθωνιάδα και η μητέρα μου είναι αγιογράφος», είπε η Άννα. «Είναι ξεπερασμένη πλέον η ερώτηση αν μας μαθαίνουν να φτιάχνουμε βόμβες. Σε όσους ακόμη ρωτούν απαντώ “από το τρίτο έτος”», πρόσθεσε χαμογελώντας η Νίκη. «Χαιρόμαστε που είμαστε η πρώτη σειρά. Οι καθηγητές μάς λένε ότι μοιάζουμε με τις φουρνιές των φοιτητών που όταν περνούσαν στη Θεολογική, πολλά χρόνια πριν, τους ρωτούσαν αν θα γίνουν παπάδες ή καλόγριες». ■

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή