Σε γενναίες διαγραφές δανείων ύψους 1,8 δισ. ευρώ προχώρησαν οι τράπεζες το πρώτο πεντάμηνο του έτους, καταγράφοντας ρεκόρ διαγραφών κατά την τελευταία οκταετία. Οι εκτεταμένες διαγραφές δανείων κατά τους πρώτους πέντε μήνες του χρόνου υπερέβησαν κάθε άλλη αντίστοιχη περίοδο και είναι ενδεικτικές των πιέσεων που δέχονται οι τράπεζες για το ξεκαθάρισμα των ισολογισμών τους, στο πλαίσιο και των στόχων που έχει θέσει ο SSM για μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40 δισ. ευρώ έως τα τέλη του 2019. Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ συνολικά από το 2010 μέχρι και τον Μάιο του 2017 οι τράπεζες έχουν διαγράψει δάνεια ύψους 12 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 4,4 δισ. ευρώ το 2016 και τους πρώτους μήνες του 2017.
Οι γενναίες διαγραφές το 2017 ήταν, άλλωστε, και η βασική αιτία που επέτρεψε στις τράπεζες να επιτύχουν τον στόχο μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, αντισταθμίζοντας σύμφωνα με την ΤτΕ «την ισχυρή ροή νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων», ειδικά στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο. Οπως παρατηρεί η ΤτΕ, στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, οι επισφάλειες του οποίου φθάνουν το 42,2%, το ένα τρίτο των υπολοίπων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων αφορά οφειλέτες που έχουν κάνει αίτηση για την υπαγωγή τους σε καθεστώς νομικής προστασίας, δηλαδή στον νόμο Κατσέλη. Ετσι, οι διαγραφές επικεντρώθηκαν κυρίως στα επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια, που σε αντίθεση με τα στεγαστικά είναι οι πιο ευαίσθητες κατηγορίες, καθώς ένα σημαντικό τμήμα αυτών των δανείων δεν έχει επαρκείς εξασφαλίσεις. Η αξιοποίηση των υπόλοιπων εργαλείων όπως οι ρευστοποιήσεις και οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων απέφεραν ελάχιστα, στον βαθμό που οι πλειστηριασμοί ακινήτων παραμένουν «παγωμένοι», ενώ οι κινήσεις για την πώληση χαρτοφυλακίων είναι μέχρι σήμερα επιλεκτικές. Το εργαλείο των διαγραφών αναμένεται να επιστρατευθεί με μεγαλύτερη ένταση όλο το 2017 και το 2018, με την εφαρμογή του εξωδικαστικού μηχανισμού για τη ρύθμιση των χρεών μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ανοίγει τον δρόμο για μεγάλες διαγραφές οφειλών, τουλάχιστον για όσες επιχειρήσεις κριθούν βιώσιμες και οι τράπεζες δηλώνουν αποφασισμένες να αξιοποιήσουν τη σχετική διαδικασία για να εξυγιάνουν τα επιχειρηματικά δάνεια, που βαρύνονται με υψηλές επισφάλειες της τάξης του 45%.
Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα διαμορφώθηκαν στο τέλος του πρώτου τριμήνου στα 105,1 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 1,1% σε σχέση με τα τέλη του 2016, η οποία οφείλεται στις εκτεταμένες διαγραφές ύψους 1,3 δισ. ευρώ και οι οποίες διευρύνθηκαν στο 1,8 δισ. ευρώ στα τέλη Μαΐου. Η μείωση που θα πρέπει να επιτύχουν οι τράπεζες έως και το 2019 εκτιμάται ότι θα προέλθει κυρίως από τις επιτυχείς ρυθμίσεις δανείων (δηλαδή, την αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων που βρίσκονται σήμερα σε καθυστέρηση), από διαγραφές δανείων, καθώς και από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων, εισπράξεις και μεταβιβάσεις δανείων. Αντίθετα, αρνητική συμβολή στην περαιτέρω μείωση των υπολοίπων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων εκτιμάται ότι θα έχει η συσσώρευση νέων καθυστερήσεων, που αναμένεται τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2017. Στο τέλος του 2019 στόχος είναι τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα να υποχωρήσουν στα 66,7 δισ. ευρώ και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα 40,2 δισ. ευρώ.