Υστερα από τη συμφωνία για την αποτροπή μιας νέας ελληνικής κρίσης μέσα στο καλοκαίρι και την αποδέσμευση της δόσης, υπάρχουν οι συνθήκες για μια πολιτική σταθεροποίηση στο μέτωπο του ελληνικού ζητήματος. Αυτό, όμως, γίνεται με όρους που παγιώνουν την παρούσα κατάσταση, με την οποία συνεχίζονται οι υποχρεώσεις του μνημονίου χωρίς καμία περαιτέρω συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους – και παράλληλα παρατείνεται η οικονομική εξάρτηση από τους πιστωτές.
Είναι σίγουρα αξιοπρόσεκτο ότι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς έδωσε συγχαρητήρια στον Ελληνα πρωθυπουργό για την πρόοδο προς την ανάκαμψη από την οικονομική κρίση και επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ βλέπουν την Ελλάδα ως ένα στήριγμα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, κάτι στο οποίο συμβάλλει η στρατηγική σημασία της βάσης της Σούδας. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η ανακοίνωση δεν κάνει καμία αναφορά στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ή γενικότερα στις συνθήκες υπό τις οποίες η Ελλάδα μπορεί να διασφαλίσει μια διατηρήσιμη ανάπτυξη. Αλλά γιατί να το κάνει πια; Το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους μόλις έφυγε από το τραπέζι των συζητήσεων, για μερικούς μήνες αν όχι μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Και αυτό, καθώς η συμφωνία ουσιαστικά επιτρέπει τη συνέχιση του προγράμματος χωρίς τη χρηματοδοτική συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Πλέον, το ΔΝΤ δεν έχει ίδιον κίνητρο να πιέσει για ελάφρυνση του χρέους, καθώς έχει διαχωρίσει πλήρως τη θέση του: αν δεν υπάρξουν πιο συγκεκριμένα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, θα παραμείνει εκτός του προγράμματος. Η λύση που δόθηκε για μία επί της αρχής έγκριση του προγράμματος προσφέρει όμως και ένα φύλλο συκής στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος μπορεί πλέον να ισχυρισθεί ότι το ΔΝΤ έχει συμφωνήσει να συμμετάσχει.
Στις πρώτες δηλώσεις του για την Ελλάδα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν κατέστησε σαφές ότι στηρίζει την απόφαση που ελήφθη για την Ελλάδα και τον ρόλο που θα έχει σε αυτή το ΔΝΤ. Μάλιστα, έδωσε δημοσίως εύσημα στην επικεφαλής του Κριστίν Λαγκάρντ για τη συνεισφορά της στην επίτευξη συμφωνίας. Με τη βόμβα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους να έχει απενεργοποιηθεί, η κυρία Λαγκάρντ μπορεί πλέον να πραγματοποιήσει ακόμη και επίσκεψη στην Αθήνα, που μέχρι πρότινος θεωρείτο πολιτικό ναρκοπέδιο για τον διεθνή οργανισμό. Με τη στήριξη και των ΗΠΑ, εξάλλου, πολύ δύσκολα αναμένεται να υπάρξει κάποια ανατροπή στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, το οποίο θα μπορούσε να πιέσει την κυρία Λαγκάρντ να βάλει αυστηρό χρονοδιάγραμμα λίγων μηνών για την έγκριση της συμφωνίας, αναγκάζοντας τους πιστωτές να επαναφέρουν το θέμα στο προσκήνιο αμέσως μετά τις γερμανικές εκλογές.
Η εταιρεία πολιτικών αναλύσεων Eurasia Group επίσης εκτιμά ότι δεν είναι πλέον πιθανή η συμμετοχή του ΔΝΤ με χρηματοδότηση, καθώς δεν βλέπουν πιθανό έναν μεγαλύτερο προσδιορισμό της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους πριν από τη λήξη του προγράμματος. Μάλιστα, εκτιμά ότι η Ελλάδα θα χρειασθεί και νέο προληπτικό πρόγραμμα από τον ESM μετά τη λήξη του παρόντος, καθώς το θεωρεί δύσκολο (αν και όχι αδύνατον, όπως επισημαίνει) για την Ελλάδα να επιστρέψει μέχρι τότε πλήρως στις αγορές. Σίγουρα ρόλο αναμένεται να παίξουν το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών και οι νέες πολιτικές ισορροπίες που αυτό θα δημιουργήσει.
Πέρα όμως από την όποια επανεκκίνηση του γαλλογερμανικού άξονα, η γερμανική πολιτική στο ζήτημα της Ελλάδας δεν αναμένεται να αλλάξει. Πόσο μάλλον που, όπως το έθεσε ο καθηγητής Καρλ-Ρούντολφ Κόρτε σε εκδήλωση του γερμανικού ινστιτούτου KAS την περασμένη Παρασκευή στην Αθήνα, το πιθανότερο σενάριο μετά τις γερμανικές εκλογές είναι ο κ. Σόιμπλε να παραμείνει αμετακίνητος στη θέση του…