Το πολύτιμο μυστικό της βόρειας Ισπανίας, μιας από τις πιο πολυδιάστατες οινοπαραγωγούς ζώνες του κόσμου, δεν είναι άλλο από το στιβαρό κρασί της και την πλούσια γαστρονομική παράδοση που το συνοδεύει.
Κάθε Αύγουστο, ένα μικρό θαύμα συντελείται στη βόρεια Ισπανία. Στις πεδιάδες της αυτόνομης κοινότητας της Rioja (Ριόχα) κυριαρχούν τα μεθυστικά αρώματα των ώριμων σταφυλιών που περιμένουν τη συγκομιδή τους. Οι αμέτρητοι αμπελώνες προσφέρουν τον καρπό τους στους τρυγητές και μαζί την πρώτη ύλη για το πιο φημισμένο ισπανικό ΠΟΠ κρασί, το ευγενές Rioja.
Η συστηματική καλλιέργειά του είχε ξεκινήσει από τα ρωμαϊκά χρόνια. Oι οινοποιητικές μέθοδοι απείχαν από τις σημερινές, καθώς οι λευκές ποικιλίες (Viura) αναμειγνύονταν με τις κόκκινες (Tempranillo, Graciano) δίνοντας ένα κρασί χαμηλής ποιότητας, με υπερβολικό «σώμα», που προσομοίαζε σε μούστο. Από τον 13ο αιώνα, όπως μαρτυρούν ιστορικά έγγραφα της εποχής, η παραγωγή του Rioja γίνεται πιο συστηματική, προωθούνται οι εξαγωγές και το ίδιο, ως προϊόν, αρχίζει πια να γίνεται γνωστό και εκτός του τόπου οινοποίησής του. Σήμερα αντιπροσωπεύει το 37% της κατανάλωσης εντός Ισπανίας. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό κρασί, παγκοσμίως γνωστό, που δεν αποτελεί μόνο πηγή περηφάνιας για μία από τις πιο πολυδιάστατες οινοπαραγωγούς ζώνες του κόσμου, αλλά και την κύρια πηγή εισοδήματος των ανθρώπων της: όλη η οικονομία της περιοχής βασίζεται κατά κύριο λόγο σε αυτό.
Η πολιτεία, από την άλλη πλευρά, αναδιανέμει έξυπνα τα έσοδα που προέρχονται από την οινοπαραγωγή, επενδύοντας στoν οινοτουρισμό και προβάλλοντας ως εξαγώγιμο τουριστικό προϊόν τη μοναδική κουλτούρα, ιστορία και παράδοση που σχετίζονται με το κρασί. Αντίστοιχα, οι ιδιώτες προχωρούν σε σημαντικές επενδύσεις, συνεργαζόμενοι με γνωστούς αρχιτέκτονες για τη δημιουργία των υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων των επισκέψιμων οινοποιείων τους. Οι οινοδιαδρομές που έχουν διαμορφωθεί σε όλη τη Rioja επιτρέπουν στον ταξιδιώτη να ακολουθήσει τους δρόμους του κρασιού και να συμμετάσχει με τις πέντε αισθήσεις του στις διαδραστικές ξεναγήσεις που προσφέρουν τα οινοποιεία, να δοκιμάσει τα καλύτερα κρασιά της περιοχής και να γευτεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα τοπικών γεύσεων.
Η διάσημη προσκυνηματική διαδρομή του Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα περνά και από την πρωτεύουσα της Rioja. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)
Με αφετηρία το Logrono
Ξεκινήστε την περιήγησή σας από την πρωτεύουσα Logroño, που είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Έβρου, από τον οποίο πήρε το όνομά της όλη η Ιβηρική χερσόνησος. Σημαντικός ενδιάμεσος σταθμός της περίφημης προσκυνηματικής διαδρομής του Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα (Camino de Santiago), το Logroño ελκύει επίσης σημαντικό αριθμό εγχώριων και ξένων ταξιδιωτών λόγω του γαστρονομικού πλούτου του.
Συνοδεύστε τα πίντσος της επιλογής σας με ένα ποτήρι κρασί. (Φωτογραφία: SHUTTERSTOCK)
Στα στενά δρομάκια calle del Laurel και calle San Juan με τo πλήθος μικρών μπαρ για τάπας (πιατάκια με μεζέδες) ή πίντσος (ακόμα μικρότερα πιάτα), θα εντρυφήσετε στα νόστιμα μυστικά αυτής της κάπως «βαριάς», αλλά εύγευστης τοπικής κουζίνας. Δοκιμάστε patatas a la riojana (πατάτες φούρνου με κόκκινη σάλτσα και chorizo, είδος ισπανικού αλλαντικού) συνοδεία ενός βαθυκόκκινου Tempranillo, του πιο χαρακτηριστικού Rioja, και… δείτε τη ζωή αλλιώς. Μερικές καλές στάσεις είναι το Torres Gastrobar (c/ San Juan, 31), το Bar Soriano (Travesía de Laurel, 2) ή το Bar Angel (c/ del Laurel, 12), αλλά και δεκάδες άλλα που θα ανακαλύψετε μόνοι σας καθώς θα πειραματίζεστε με έντονες γεύσεις, όπως μπριζολάκια ψημένα με αμπελόφυλλα ή πικάντικα αυγά με chorizo. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η Plaza del Mercado, κλασική αφετηρία για τις βραδινές εξόδους των ντόπιων. Η παρακείμενη calle Mayor, με τα γεμάτα κόσμο και ζωντάνια μπαρ της, διατηρεί δυνατό τον παλμό της ακόμα και τις προχωρημένες ώρες.Το πιο ρομαντικό στιγμιότυπο στην πόλη προσφέρει η γέφυρα Puente de Piedra με τη θέα στον Έβρο, τις λαξευτές πέτρινες καμάρες που καθρεφτίζονται στο νερό και τους δίδυμους πύργους του Καθεδρικού στο βάθος. Ο καθεδρικός της Santa Maria de la Redonda, που δεσπόζει πάνω από την πολυσύχναστη Πλατεία Mercado, πέραν των πύργων του που τον έχουν κάνει διάσημο, εντυπωσιάζει με τη λεπτοδουλεμένη του πρόσοψη και τον συνδυασμό γοτθικών και μπαρόκ στοιχείων που ενσωματώνει στην κατασκευή του.
Σε κοντινή απόσταση, το Centro de la Cultura del Rioja (www.centrodelaculturadelrioja.es) με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική του έρχεται σε τολμηρή αντίθεση με τα γύρω κτίρια. Το μπορντό χρώμα του κρασιού κυριαρχεί στο κέλυφος του οικοδομήματος αλλά και στους εσωτερικούς χώρους, αποτελώντας must σταθμό για όποιον θέλει να εντρυφήσει στα οινικά μυστικά της βόρειας Ισπανίας.
Για να εκτιμήσετε την ξεχωριστή γαστρονομία της Rioja, αναζητήστε στον χάρτη το μικρό χωριό San Vicente de la Sonsierra, στα 35 χλμ. βορειοδυτικά του Logroño. Όποτε φέρνω στο μυαλό μου τα orejas de cerdo (αυτιά γουρουνιού) με τη χαρακτηριστική πικάντικη σάλτσα, νοσταλγώ το Casa Toni, ένα από τα καλύτερα εστιατόρια της περιοχής. Οι ιδιοκτήτες του, τα έξι παιδιά ενός εμπνευσμένου εστιάτορα, χάρη στην αγάπη τους για τον τόπο τους και το πάθος τους για την ποιοτική κουζίνα, έχουν καταφέρει να κάνουν το χωριό προορισμό διάσημο σε όλη τη χώρα. Δεν υπάρχει καλύτερο μέρος για να αποχαιρετήσετε… διονυσιακά τη Rioja, όπως της πρέπει δηλαδή. Η ανάμνηση του δείπνου που θα απολαύσετε εδώ θα είναι σίγουρα και λόγος για να επιστρέψετε.
ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ
Τα περισσότερα οινοποιεία της περιοχής αποτελούν μικρά –ή μεγαλύτερα– αρχιτεκτονικά επιτεύγματα. Κορυφαίοι αρχιτέκτονες έχουν κληθεί να σχεδιάσουν πρωτοποριακά κτίρια που σέβονται και αναδεικνύουν τη σπουδαία οινική παράδοση της Rioja, τοποθετώντας τη δυναμικά στον 21ο αιώνα.
Bodegas Darien (+34 941-258130, στο 7ο χλμ. της Ctra. Nacional 232). Δημιούργημα του Ριοχάνου αρχιτέκτονα Jesus Pascual Marino. Η θέα του στους αμπελώνες είναι μοναδική, χάρη στην ιδιαίτερη γεωμετρική κατασκευή του. Προσφέρει wine tours και γευσιγνωσίες. Κράτηση απαραίτητη για γκρουπ.
Cune (Barrio de la Estacion S/N, Haro, www.cvne.com). Πέντε γενιές οινοποιών της ίδιας οικογένειας έχουν αφήσει το στίγμα τους στο ιστορικό οινοποιείο, που ξεκίνησε να λειτουργεί στα τέλη του 19ου αιώνα. Το κελάρι του σχεδίασε ο Γουστάβος Άιφελ. Ξεναγήσεις στα αγγλικά και στα ισπανικά κατόπιν ραντεβού, γευστικές δοκιμές.
Το νεότερο κτίσμα του οινοποιείου Lopez-Heredia Villa Tondonia, σε σχήμα καράφας, φέρει την υπογραφή της Zaha Hadid. (Φωτογραφία: GETTY IMAGES/IDEAL IMAGE)
López-Heredia Villa Tondonia (Avenida de Vizcaya 3, Haro, www.lopezdeheredia.com). H διαδρομή του οινοποιείου στον χρόνο ταυτίζεται στην ουσία με την ίδια την ιστορία του κρασιού στην περιοχή. Ο Βάσκος ιδρυτής του, Rafael López-Heredia, έζησε για χρόνια εξόριστος στη Γαλλία, όπου εργάστηκε για λογαριασμό ενός εμπόρου κρασιού στην Bayonne, στα γαλλοϊσπανικά σύνορα. Όταν επέστρεψε στην Ισπανία, αναγνώρισε στη Rioja αρκετές ομοιότητες με το Μπορντό. Εγκαταστάθηκε στο Haro, δημιούργησε το οινοποιείο και εισήγαγε σε αυτό τις καινοτόμες πρακτικές που διδάχθηκε στη γείτονα. Highlight: το σύγχρονο παράρτημα του οινοποιείου, σχεδιασμένο από την Ιρακινοβρετανή αρχιτέκτονα Zaha Hadid, σε σχήμα καράφας κρασιού. Ξενάγηση και γευστικές δοκιμές κατόπιν ραντεβού.
Vivanco (Carretera Nacional 232, Βriones, www.dinastiavivanco.com). Στη σχέση ανθρώπου-κρασιού όπως έχει εξελιχθεί μέσα σε 8.000 χρόνια κοινής διαδρομής συνοψίζεται η φιλοσοφία του εξαιρετικού μουσείου, ενός από τα σημαντικότερα στον κόσμο στο είδος του. Με επιφάνεια 4.000 τ.μ., εκτείνεται σε 6 αίθουσες, που φιλοξενούν μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις αφιερωμένες φυσικά στο κρασί. Στον εξωτερικό «Κήπο του Βάκχου» καλλιεργούνται πάνω από 220 διαφορετικές οινικές ποικιλίες από όλο τον κόσμο. Διαθέτει εστιατόριο, διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά, ξεναγήσεις και σεμινάρια οινογευσιγνωσίας.
Bodega Ontañón (3ο χλμ. Avda. de Aragón, Logroño, ontanon.es). Mόλις 5 λεπτά οδικώς από το κέντρο του Logroño, εκτός από την πλούσια κάβα του, έχει να επιδείξει και τη μόνιμη συλλογή έργων τέχνης του Ισπανού καλλιτέχνη Miguel A. Sáinz, εμπνευσμένων από το βακχικό σύμπαν και το κρασί. Προσφέρονται ξεναγήσεις και γευστικές δοκιμές.
Μετάβαση
To Logrono δεν συνδέεται με την Αθήνα με απευθείας πτήσεις. Ο πιο συμφέρων οικονομικά τρόπος για να φτάσετε έως εκεί είναι αεροπορικώς έως τη Μαδρίτη με Aegean ή Iberia (από 366 ευρώ με επιστροφή, ενδεικτική τιμή για πτήσεις στο διάστημα 23/8-1/9 κατόπιν αναζήτησης στις 10/7 στο travelplanet24.com) και από εκεί σιδηροδρομικώς (www.renfe.es, από 60 ευρώ με επιστροφή, διάρκεια ταξιδιού 3-4 ώρες).
Διαμονή
• Hotel NH Logrono Herencia Rioja (Marqués de Murrieta, 14, Logrono, www.nh-hotels.com). Ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων με 83 δωμάτια και 2 σουίτες σε κεντρική τοποθεσία. Από 74 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό.
• Hotel Calle Mayor (Marqués de San Nicolas 71, Logrono, www.hotelcallemayor.com). Ένα παλάτι του 16ου αιώνα λειτουργεί σήμερα ως urban ξενοδοχείο με 12 δωμάτια μίνιμαλ φιλοσοφίας και αισθητικής. Από 105 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό.
• F&G Hotel Logrono (Av. Viana 2-6, Logrono, www.fghotellogrono.com). Συμπαθητικό ξενοδοχείο τριών αστέρων με καλή σχέση ποιότητας-τιμής, μόλις 200 μ. από την Puente de Piedra. Από 56 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo: www.booking.com
Φαγητό
• Torres Gastrobar (c/ San Juan 31, Logrono, www.torresgastrobar.com). Γκουρμέ μεζεδάκια με σεβασμό στις τοπικές πρώτες ύλες.
• Bar Soriano (c/ Laurel 2, Logrono, τηλ. +34 941-228807). Aπό τα παλιότερα μπαρ για τάπας στην πόλη. Απλό και πολύ «ισπανικό», είναι αγαπημένο των ντόπιων, που τιμούν πάντα το διάσημο σουβλάκι μανιταριών του.
• Torrecilla (c/ Laurel 15, Logrono, τηλ. +34 608-344694). Στον «δρόμο των τάπας» του Logrono και αυτό, σερβίρει εμπνευσμένα πιάτα και πίντσος με… φαντασία.
• Casa Toni (c/ Zumacarregui 27, San Vicente de la Sonsierra, www.casatoni.es). Στο όμορφο χωριό San Vicente de la Sonsierra η τοπική γαστρονομική παράδοση συναντά τη δημιουργική κουζίνα.