Τα αισθήματα που μου προκαλεί είναι ανάμεικτα. Από τη μια, πρόκειται για ένα πράγματι ενδιαφέρον, εμπεριστατωμένο και τολμηρό κείμενο. Από την άλλη, η δημοσίευσή του πιστοποιεί τη σοβαρότητα της κατάστασης ενός προσώπου της πολιτικής, για το οποίο μόνον φιλικά αισθήματα έχω.
Μιλώ για τον Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος δημοσίευσε στο Facebook ένα εκτενές κείμενο, με το οποίο επιτίθεται στη Φώφη, όχι από την πλευρά του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, όπως θα ήταν λογικό να περιμένει κάποιος, αλλά από την πλευρά του βαθέος ΠΑΣΟΚ – με την έννοια του συναισθήματος.
Παραθέτω σύνοψη, εμπλουτισμένη με σύντομα αποσπάσματα όπου χρειάζεται. Κατ’ αρχάς, αναπτύσσει διεξοδικά την τεράστια σημασία της μεσαίας τάξης και των δημιουργικών δυνάμεών της για την ελληνική οικονομία. Θέτει, με τον τρόπο αυτό, την αναγέννηση της μεσαίας τάξης ως τον πρωτεύοντα στόχο (χρησιμοποιεί τη λέξη «υπόσχεση», αλλά αυτό εννοεί) της πολιτικής και εξετάζει ποιος μπορεί να εκφράσει το αίτημα αυτό από τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις. Η απάντησή του είναι παραλλαγή της κραυγής του παλαβού που ακούγεται στο ραδιοφωνικό σήμα των (αγαπημένων μου) Βουλαρίνου-Νικολάου: «Μόνο ΠΑΣΟΚ! Δεν υπάρχει τίπουτ’ άλλο!». Βεβαίως, όμως, με το επίπεδο του Παύλου: «Η πραγματικότητα είναι ότι κανένα κόμμα δεν εξέφρασε πιο συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο για μια μεσαία τάξη που στέκεται περήφανα στα πόδια της, συμμετέχει ενεργά στην οικοδόμηση και πρόοδο μιας δίκαιης κοινωνίας (…) από το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα το 1981».
Από εκεί και κάτω, οι κατραπακιές πέφτουν αλλεπάλληλες. Επιτίθεται αγρίως στη Φώφη, επειδή αυτή υποστέλλει τη σημαία του ΠΑΣΟΚ. (Το δε τρομερό είναι ότι εννοεί τη σημαία κυριολεκτικώς και μεταφορικώς…). «Πρώτη φορά από την ίδρυσή του», γράφει, «η σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, με τρόπο που δεν αξίζει ούτε στην ίδια ούτε στην ιστορία του Κινήματος, έχει αποφασίσει να υποστείλει τη σημαία μας χάριν μιας σημαίας που δεν σημαίνει τίποτα σε κανέναν. Μια σημαία άχρωμη και άοσμη που δεν εμπνέει ούτε τα πάθη αλλά ούτε την αγάπη και τον σεβασμό που εμπνέει η δική μας».
Προχωρεί κατεδαφίζοντας τη ΔΗΣΥ, την οποία χαρακτηρίζει πολιτικά ανύπαρκτη και κενή περιεχομένου: «η Δημοκρατική Συμπαράταξη ξεκινάει την πορεία της ως ένα νέο κόμμα με ίδια πρόσωπα, αδυσώπητες φράξιες σε σύγκρουση και μικροκομματικές φιλοδοξίες από ανθρώπους που νιώθουν να μεγαλώνουν πολιτικά όσο μικρότερο είναι το κόμμα στο οποίο ανήκουν». Δηλώνει ευθέως ότι διαχωρίζει τη θέση του από τις διεργασίες αυτές, καθώς δεν διαπιστώνει τη δυνατότητα «να μεταφράσουμε το όραμα του 1981 σε προτάσεις που αφορούν την κοινωνία σήμερα». Τελειώνει όπως πρέπει· δηλαδή, με τη χοντρή (της παροιμιώδους αμερικανικής φράσης) να τραγουδάει: «Είμαι και παραμένω μέλος του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος», φωνάζει και δηλώνει πεπεισμένος ότι πρέπει να «βάλουμε και πάλι τον άνθρωπο στο επίκεντρο της πολιτικής μας σκέψης, το διαχρονικό μας όραμα στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής».
Εμεινασοκαρισμένος και, ενώ δεν πιστεύω σε παρόμοιες αηδίες, αναρωτήθηκα προς στιγμήν μήπως τον στοίχειωσε το πνεύμα του αποθανόντος Γιώργου Παναγιωτακόπουλου. Οπως και αν είναι, δεν έχω πλέον την παραμικρή αμφιβολία ότι ο Παύλος έχει ψυχή ΠΑΣΟΚ, όπως είπε στο πρόσφατο συνέδριό τους. Δεν χωρεί καμία αμφιβολία· άλλωστε, σε ένα σημείο γράφει τη φράση: «Οσο και αν πλουτήνουν κάποιοι». Αυτό τον ρηματικό τύπο, μόνο το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να τον επινοήσει – εκτός αν είναι επιρροή από την πολλή παρέα με τον Γιώργο…
Ετσι αλλάζει
Υπάρχει μια εταιρεία, της οποίας η επωνυμία είναι το όνομα ενός σπουδαίου γεωμέτρη και μηχανικού της αρχαιότητας. Το όνομα αυτό είναι τριτόκλιτο, όπως είναι, ας πούμε, το όνομα Κρέων (ο Κρέων, του Κρέοντος, τον Κρέοντα κ.λπ.). Για πολύ καιρό, στη διαφήμιση της εταιρείας που μετέδιδαν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, το όνομα της εταιρείας λεγόταν σωστά στην αιτιατική πτώση (τον Κρέοντα). Ωσπου μια μέρα, η διαφήμιση άλλαξε και το όνομα της εταιρείας ακούγεται πια μόνον στη μορφή της ονομαστικής, ακόμη και όταν η πτώση είναι αιτιατική, π.χ. «ελάτε στον Κρέων».
Δεν είναι δύσκολο να υποθέσει κανείς τι συνέβη. Προφανώς, οι αρμόδιοι της εταιρείας διαπίστωσαν ότι οι μορφολογικές διαφορές μεταξύ πτώσεων προκαλούσαν σύγχυση στο κοινό ως προς την ταυτότητα της εταιρείας: πώς τη λένε, τελικά, «Κρέων» ή «Κρέοντα»; (Αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό, σκεφθείτε ότι έχουμε δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό τον Τσίπρα…). Κάπως έτσι, αποφάσισαν να καθιερώσουν τη μορφή της ονομαστικής για όλες τις πτώσεις και να ξεμπερδεύουν. Δεν κρίνω την απόφαση της εταιρείας· σημειώνω το γεγονός μόνον επειδή μας δείχνει πώς αλλάζει η γλώσσα. Υποθέτω ότι θα προλάβω, μέσα στη ζωή μου, να δω τον θάνατο της τρίτης κλίσης…
ΥΓ. Καθώς τελειώνω το σημείωμα, ακούω από το ραδιόφωνο τον Μπαλαφίνιο του ΣΥΡΙΖΑ να βγάζει από τον στόμα του (αρσενικού γένους, για την περίπτωση) τη φράση: «Μειώθηκε εντυπωσιακά τα ασφάλιστρα». Στον ενικό το ρήμα, στον πληθυντικό το αντικείμενο. Ποια τρίτη κλίση και κουραφέξαλα;