Το κακό με την Ιστορία είναι πως «δεν ξέρουμε τι θα γινόταν αν…». Δεν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, πώς θα ήταν σήμερα η Ευρώπη χωρίς την ενοποίηση, αν θα κατρακυλούσε στους παλιούς εθνικούς ανταγωνισμούς που είχαν ως αποτέλεσμα δύο παγκοσμίους πολέμους και εκατομμύρια θύματα. Ο αφορισμός «έλα μωρέ, δεν γίνονται αυτά…» βασίζεται στην εμπειρία μιας γενιάς που δεν τα έζησε.
Το καλό όμως με την Ιστορία είναι ότι ξέρουμε τι έγινε στο παρελθόν και μπορούμε να προφυλαχθούμε καλύτερα για το μέλλον. Παλαιότερα, για παράδειγμα, υπήρχε ένα «σχέδιο Προμηθεύς» για την αντιμετώπιση της κομμουνιστικής απειλής, κάτι σαν σχέδιο Β΄ για τη «σωτηρία της Δημοκρατίας». Μην ξεχνάμε ότι η απειλή ήταν υπαρκτή. Μετά τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο ο φανφαρόνος της εποχής δήλωνε ότι «ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας δεν κατέθεσε τα όπλα, μονάχα τα έθεσε παρά πόδα» (17.10.1949), ενώ οι από Βορρά γείτονες δεν είχαν μόνο σοσιαλιστικά ιδεώδη, αλλά και εδαφικές βλέψεις. Ετσι κάποιος πρωθυπουργός της εποχής θα μπορούσε να πει: «Εμείς, ως κυβέρνηση, δεν είχαμε υποχρέωση να σχεδιάσουμε τις άμυνές μας, σε περίπτωση που αυτή η απειλή γινόταν πράξη; Οχι μόνο είχαμε το δικαίωμα, είχαμε υποχρέωση… Είναι σαν να βρίσκεται μια χώρα υπό πολεμική απειλή και να υπάρχει μεγάλη πιθανότητα απόβασης εχθρικών δυνάμεων στα πάτρια εδάφη κι εσείς να κατηγορείτε το επιτελείο της Αμυνας ως φιλοπόλεμο επειδή σχεδίαζε την άμυνα της χώρας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο» (Αλέξης Τσίπρας 1.8.2015).
Η αλήθεια είναι πως οι χώρες πρέπει να έχουν σχέδια επί παντός. Ακόμη και για τα απίθανα. Η αλήθεια επίσης είναι ότι στις δημοκρατικές χώρες πρέπει να υπάρχει δημοκρατικός έλεγχος επί παντός. Ακόμη και για τα απίθανα σχέδια. Δηλαδή αν το «Σχέδιο Προμηθεύς» περνούσε από δημοκρατικό κοσκίνισμα, θα βρισκόταν ένας Ηλίας Ηλιού για να πει «ρε παιδιά, με αυτό το σχέδιο μπορεί να βρεθεί ένας Παπαδόπουλος και να μάς δέσει». Βεβαίως κάποιοι θα τον αποκαλούσαν σοβιετικό πράκτορα, ή «ρωσοτσολιά», αλλά πάλι ο δημοκρατικός έλεγχος του απόρρητου σχεδίου θα μας έσωζε από τα χειρότερα της 21ης Απριλίου.
Φυσικά, τα απόρρητα σχέδια δεν μπορούν να συζητηθούν δημοσίως. Γι’ αυτό υπάρχουν ειδικές επιτροπές της Βουλής. Οπως γράφαμε και την εποχή που αποκαλύφτηκε η εκπόνηση του σχεδίου Χ από την παρέα του κ. Βαρουφάκη, «Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Αμερικανικής Δημοκρατίας (και μόνιμο σημείο τριβής της εκτελεστικής με τη νομοθετική εξουσία) είναι οι “συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις” (covert operations) των μυστικών υπηρεσιών, CIA, NSA κ.λπ. Oλοι ξέρουν ότι τέτοιου τύπου επιχειρήσεις πρέπει να είναι μυστικές, αλλά όταν παραγίνουν μυστικές, απειλούν άμεσα τη Δημοκρατία. Σε χώρες που δεν κυριαρχεί η ΣΥΡΙΖΑϊκή “δημοκρατική” ευαισθησία, όλοι φοβούνται την κατάχρηση εξουσίας που μπορεί να οδηγήσει σε αντιδημοκρατική εκτροπή. Γι’ αυτό… μια Επιτροπή του Κογκρέσου ενημερώνεται ακόμη και για τις πιο συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις της CIA, NSA κ.λπ…» («Η “Κόκκινη Προβιά” του κ. Τσίπρα», «Καθημερινή» 2.8.2015).
Το ’χουμε πει και θα το επαναλάβουμε: χειρότερο και από την οικονομική καταστροφή που προκάλεσε αυτή η κυβέρνηση είναι το αντιδημοκρατικό αποτύπωμα που αφήνει στους θεσμούς. Το πρώτο θα το πληρώσουμε και θα το επουλώσουμε. Το δεύτερο θα μας κοστίσει πολύ πιο ακριβά. Η Ιστορία έχει αποδείξει πως οι πληγές στη Δημοκρατία δεν κλείνουν εύκολα. Απόδειξη, το «Σχέδιο Προμηθεύς»…