«Εξω έβρεχε, έβρεχε αδιάκοπα, ανελέητα, με μια άγρια μοχθηρία, πολύ κοντινή στα ανθρώπινα πράγματα», γράφει ο Σόμερσετ Μομ το 1921, έτος της πρώτης δημοσίευσης ίσως της καλύτερης νουβέλας του με τίτλο «Βροχή».
Τούτο το άστατο καλοκαίρι κυκλοφόρησε η νουβέλα του Μομ στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αγρα – δύο χρόνια μετά τη «Χονολουλού και άλλα διηγήματα». Τις τελευταίες ημέρες το ελληνικό τοπίο θύμιζε την υγρασία και το βάρος που περιγράφει ο συγγραφέας, τα σύννεφα είχαν μαζευτεί, έτοιμα για ένα θυμωμένο καλοκαιρινό μπουρίνι, ενώ οι λουόμενοι στις θάλασσες με εκτεθειμένη τη σάρκα καλύπτονταν όπως μπορούσαν για να αποφύγουν την ξαφνική βροχή που όλα έδειχναν ότι θα κυριαρχήσει στην ατμόσφαιρα. Την ίδια στιγμή, ο Μομ μας μετέφερε στο πλοίο των ηρώων του, με τροπική κατεύθυνση την Απια των νησιών Σαμόα στον Νότιο Ειρηνικό, που αγκυροβολεί κοντά στο Πάγκο-Πάγκο. Αιτία της αιφνίδιας στάσης του πλοίου του η υποψία χολέρας, κάτι που επέβαλε σε όλο το πλήρωμα να τεθεί σε καραντίνα για αποφυγή της εξάπλωσής της.
Κεντρικοί ήρωες το ζεύγος Μακφέιλ, ένας καλόκαρδος γιατρός με ήπια προσέγγιση απέναντι στη ζωή με τη σύζυγό του, το ζεύγος Ντέιβιντσον, ένας αφοσιωμένος ιεραπόστολος με τη φανατική γυναίκα του –έργο των οποίων είναι η αυταρχική επιβολή της ηθικής και ο εκχριστιανισμός των ιθαγενών– και η αμφιβόλου ηθικής Σέιντι Τόμσον – τον ρόλο της οποίας στον κινηματογράφο έχουν υποδυθεί η Τζόαν Κρόφορντ και η Ρίτα Χέιγουορθ.
Η πλοκή υφαίνεται αριστοτεχνικά μέσα από τη γνωριμία των δύο ζευγαριών της πρώτης θέσης, που αντιπροσωπεύουν την έννομη ηθική, έχουν καθυποτάξει τα άγρια ένστικτα, έχουν απεμπολήσει καθετί σωματικό και ζωώδες, απεχθάνονται τη γυμνή σάρκα και κάθε έκφανση παρεκτροπής που μπορεί να φέρει η επιθυμία, ακόμα και τον χορό.
Οι Ντέιβιντσον στηλιτεύουν τον πρωτογονισμό, εκπροσωπούν την αυστηρή πειθαρχία καθώς και τον έλεγχο των ιθαγενών με την ακλόνητη πίστη ότι τους έχει χρίσει ο Χριστός εκπροσώπους επί της Γης για την καταπολέμηση της αμαρτίας. Απέναντί τους ο γιατρός Μακφέιλ ασφυκτιά εσωτερικά, δυσπιστεί και δυσφορεί, ενώ ο ήπιος, ίσως και δειλός, χαρακτήρας του δεν του επιτρέπει μια κατά πρόσωπο αντιπαράθεση με τον ιεραπόστολο.
Ολα ανατρέπονται όταν κατά την αιφνίδια και απρογραμμάτιστη διαμονή τους σε έναν ξενώνα συμβιώνουν με τη νεαρή γυναίκα που έχει ύποπτο παρελθόν αλλά και παρόν, καθώς εκμεταλλεύεται τις συνθήκες εκδιδόμενη, τολμώντας να ταράξει τις ήδη επισφαλείς ισορροπίες μιας τέτοιας συμβίωσης.
Το σώμα, η ηθική, η βίαιη συμμόρφωση, ο εκχριστιανισμός, η απόλαυση, ο σαδισμός, η υποταγή, ο έλεγχος, η αμαρτία, η ηδονή αλλά και ο θυμός, το ζωώδες έναντι του πολιτισμού, η επικράτηση πάνω στο ορμέμφυτο της φύσης αλλά και του αρσενικού πάνω στο θηλυκό με την πρόφαση της καταπολέμησης της αμαρτίας είναι τα ζητήματα που θίγει με χειμαρρώδη τρόπο ο Σόμερσετ Μομ. Ο Βρετανός συγγραφέας, που έγραψε το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, μέσα από τον εκπολιτισμό του πρωτογονισμού στηλιτεύει την ανδρική κυριαρχία πάνω στο θηλυκό – συνώνυμο της διέγερσης και της σεξουαλικότητας. Αν δεν υπήρχαν οι γυναίκες που μας δημιουργούν την επιθυμία, ο κόσμος δεν θα αμάρτανε, φαίνεται να πιστεύει ο Ντέιβιντσον, και ο συγγραφέας τοποθετεί τον κεντρικό ήρωά του να επιδίδεται σε έναν κατάφωρο αγώνα υποταγής της άναρχης σεξουαλικότητας της ιερόδουλης συγκατοίκου του, ελέγχοντας τη ζωή της υπό την απειλή της επερχόμενης σκληρής φυλάκισής της.
Ποιος καθυποτάσσει ποιον, τελικά; Ο Μομ με κατακλυσμιαία αφήγηση, αφήνει τη βροχή να ξυπνήσει τη σάρκα που δεν κατευνάζεται ούτε με προσευχές. Ενα σύννεφο που ξεσπά τελικά είναι μη αναστρέψιμο. Οπως και η επιθυμία.
Το βιβλίο «Βροχή» του W. Somerset Maugham κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγρα σε μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου. Σελ. 100.