Το όνομά τους είχε αποκτήσει στην αναγεννησιακή Ευρώπη σχεδόν θρυλικές διαστάσεις, καθώς επηρέαζαν τα τεκταινόμενα στη Γηραιά Ήπειρο για περισσότερο από τέσσερις αιώνες. Ξεκινώντας ως έμποροι υφασμάτων στη Φλωρεντία του 14ου αιώνα, οι Μέδικοι κατάφεραν να γίνουν η πιο ισχυρή δυναστεία στην Ευρώπη. Από τους κύκλους της οικογένειας προέκυψαν τρεις πάπες, ενώ δύο γυναίκες της «φαμίλιας», η Αικατερίνη (1519-1589) και η Μαρία (1573-1642), κατάφεραν να ανεβούν στον βασιλικό θρόνο της Γαλλίας.
Οι Μέδικοι ήταν και οι ιδρυτές του πρώτου πιστωτικού ιδρύματος της Ευρώπης με υποκαταστήματα στη Ρώμη, στη Βενετία, στην Πίζα, στο Μιλάνο, στη Γενεύη, στο Λονδίνο, στην Μπριζ, έχοντας στο πελατολόγιό τους πάπες, βασιλείς και κάθε λογής ηγεμόνες.
Διακρίθηκαν επίσης στις τέχνες, καθώς ήταν αυτοί που εγκαινίασαν το πρώτο δημόσιο μουσείο του κόσμου, τη στοά των Ufficii στη Φλωρεντία, ενώ ουκ ολίγοι εξ αυτών ήταν μαικήνες, όπως για παράδειγμα ο Λορέντσο o Μεγαλοπρεπής (1449-1492), ο οποίος φιλοξενούσε στην αυλή του τον Μποτιτσέλι και τον Μικελάντζελο. Αυτή βέβαια είναι η μία όψη του νομίσματος. Γιατί η άλλη περιλαμβάνει ίντριγκες, πάθη και δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων – κατά προτίμηση με την αθόρυβη μέθοδο των δηλητηρίων.
Γόνος αυτής της θρυλικής δυναστείας, ο Λορέντσο των Μεδίκων γεννήθηκε στο Μιλάνο πριν από 65 χρόνια, αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να τον συνδέει πλέον με τη γη των προγόνων του. Μεγάλωσε στη Λωζάνη και αργότερα ακολούθησε μια κοσμοπολίτικη ζωή, περιπλανήθηκε στον κόσμο και σήμερα έχει κατασταλάξει στα περίχωρα της Λισαβόνας. Γράφει ιστορία και ιστορικά μυθιστορήματα και ασχολείται με την παραγωγή κρασιού. Αγαπάει την Ελλάδα και κάποτε μελέτησε τον Καβάφη – είναι ο αγαπημένος του ποιητής, λέει. Έχει κάνει δύο αποτυχημένους γάμους και πια αρνείται πεισματικά να αφήσει απογόνους· αυτός είναι ο τελευταίος των Μεδίκων. Τον συναντήσαμε σε ένα ταξίδι του στη Φρανκφούρτη.
Ο Λορέντσο στη Φλωρεντία, έδρα των Μεδίκων, με τη χαρακτηριστική Πόντε Βέκιο στο βάθος.
Ας ξεκινήσουμε από τα παλιά: μεγαλώσατε στη Λωζάνη, στη βίλα που είχε αγοράσει ο πατέρας σας για τον Χουάν Περόν. Πώς είχε γίνει αυτό;
Ο πατέρας μου έφυγε από την Ιταλία κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μουσολίνι και πήγε στην Αργεντινή. Εκεί γνωρίστηκε με τον Περόν. Αργότερα η οικογένειά μου γύρισε στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελβετία. Τότε, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ο Περόν ανέθεσε στον πατέρα μου να του αγοράσει ένα σπίτι στη Λωζάνη. Οι Ελβετοί, όμως, δεν του παρείχαν πολιτικό άσυλο και έτσι δεν μπόρεσε να έρθει, οπότε μείναμε εμείς εκεί.
Η οικογένειά σας φιλοξενούσε κατά διαστήματα βασιλείς, διανοουμένους και κάθε λογής επωνύμους. Τι έχει χαραχτεί στη μνήμη σας από την εποχή εκείνη;
Πράγματι περνούσαν τότε πολλές προσωπικότητες από το σπίτι μας, βασιλείς όπως ο Umberto B΄ ή ηθοποιοί όπως ο Γιουλ Μπρίνερ. Εμένα, προσωπικά, μου έχουν μείνει οι έξυπνες ατάκες του Λουκίνο Βισκόντι, καθώς και η αντισυμβατικότητα και η ζωντάνια της Ζοζεφίν Μπέικερ. Αλλά μη νομίζετε ότι ήταν όλα ρόδινα μέσα στο σπίτι. Η εκπαίδευσή μου ήταν μιας άλλης εποχής. Δεν έτρωγα ποτέ στο τραπέζι με τους γονείς μου, αλλά με το προσωπικό του σπιτιού, ενώ έπρεπε να αποστηθίσω τον «Ηγεμόνα» του Μακιαβέλι. Πιο πολύ από όλους μισούσα τότε τον καθηγητή που ερχόταν και παρέδιδε μαθήματα, μεταξύ άλλων και πολιτικής ιστορίας.
Έχετε κι άλλα απωθημένα από την περίοδο εκείνη;
Το ότι δεν επιτρεπόταν με τίποτε να φοράω τζιν. Γι’ αυτό και σήμερα σπανίως τα αποχωρίζομαι.
Στη συνέχεια ζήσατε σε πολλά μέρη. Το Μόντε Κάρλο γιατί το αποχωριστήκατε; Βαρεθήκατε τα πάρτι και το jet-set;
Δεν μου άρεσαν ποτέ όλα αυτά. Πριν από είκοσι χρόνια ένιωσα ότι δεν με σηκώνει άλλο αυτή η πόλη, που στην ουσία είναι πολύ βαρετή και δεν έχει τη ζεστασιά άλλων μεσογειακών πόλεων. Τότε φλέρταρα μάλιστα με την ιδέα να έρθω στην Αθήνα, καθώς μου άρεσαν η πόλη και οι Έλληνες. Διαπίστωσα όμως ότι ανέκυπταν ένα σωρό διαδικαστικά προβλήματα, ενώ η ελληνική γλώσσα μού φαινόταν «δύσκολος αντίπαλος». Έτσι, τότε προτίμησα τη Βαρκελώνη, που μου άρεσε ανέκαθεν και δεν έχει κι αυτή την υπεροψία της Μαδρίτης. Και τα ισπανικά ήταν πιο εύκολα από τα ελληνικά. Αλλά η ιδέα να μείνω στην Ελλάδα είναι ακόμη στο μυαλό μου. Ίσως την πραγματοποιήσω κάποτε. Πριν από μερικά χρόνια, μάλιστα, έκανα μια ωραία περιήγηση στην Πελοπόννησο, που μου άρεσε πάρα πολύ, ιδιαίτερα το Ναύπλιο.
Φύγατε όμως και από τη Βαρκελώνη και πλέον ζείτε στην Πορτογαλία. Γιατί;
Επειδή ο μακρινός συγγενής μου, ο Χουάν Κάρλος, δεν είναι πια βασιλιάς και έτσι έχω χάσει τα προνόμια! Προφανώς και αστειεύομαι. Απλώς, έπειτα από 17 χρόνια στη Βαρκελώνη, θεώρησα ότι χρειάζομαι μια αλλαγή στη ζωή μου και η Πορτογαλία προσφέρεται και λόγω γεωγραφικής εγγύτητας.
Από πού προέρχεται, παρεμπιπτόντως, η συγγένειά σας με τον τέως Ισπανό μονάρχη;
Η Ελισάβετ, κόρη της Αικατερίνης των Μεδίκων που ήταν βασίλισσα της Γαλλίας, παντρεύτηκε τον Φίλιππο Β΄ της Ισπανίας. Η αλήθεια είναι ότι όσο ζούσα εκτός Ισπανίας είχαμε πιο στενή επαφή με τον Χουάν Κάρλος, ενώ από τότε που εγκαταστάθηκα στη Βαρκελώνη -παραδόξως- οι επαφές μας ήταν αρκετά αραιές και μάλλον τυπικές. Για να είμαι ειλικρινής, η «δική σας» Σοφία μού ήταν ανέκαθεν πιο συμπαθής.
Σπουδάσατε οικονομικά και design. Πώς καταλήξατε να γράφετε; Δεν νομίζω να συγγράφετε βιβλία για βιοποριστικούς λόγους.
Όχι, θα μπορούσα να ζήσω και χωρίς τη συγγραφή. Πλην όμως, πριν από αρκετά χρόνια έπαθα ένα μικρό εγκεφαλικό και εξέλαβα το συμβάν ως προειδοποίηση και ως έναν οιωνό. Έκοψα το κάπνισμα διά ροπάλου και αποφάσισα να κάνω κάτι καινούργιο. Κι επειδή κυκλοφορούσαν πολλές αναλήθειες και ανακρίβειες για τους Μεδίκους, αποφάσισα να ασχοληθώ με την ιστορία των προγόνων μου.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ενασχόλησή σας με το εμπόριο κρασιού με δική σας επωνυμία;
Αυτό το καπρίτσιο το απέκτησα πριν από λίγα χρόνια. Σας υπενθυμίζω ότι οι Μέδικοι ήταν οι πρώτοι που καθιέρωσαν πριν από περίπου 300 χρόνια την Προστατευόμενη Ονομασία Προελεύσεως (ΠΟΠ). Εγώ, πέραν του ότι είμαι λάτρης του καλού κρασιού, δεν κάνω τίποτε άλλο από το να συνεχίζω αυτή την παράδοση.
Με την παραγωγή δικών του κρασιών, ο Λορέντσο συνεχίζει την παράδοση.
Τρεις εκπρόσωποι της δυναστείας σας ανέβηκαν στον παπικό θρόνο. Πώς τοποθετείστε απέναντι στην Καθολική Εκκλησία;
Είμαι καθ’ όλα άθρησκος! Τη δε Καθολική Εκκλησία τη θεωρώ παντελώς αναχρονιστική. Εξάλλου, οι πάπες Μέδικοι ήταν περισσότερο εκπρόσωποι πολιτικής εξουσίας και λιγότερο θρησκευτικοί ηγέτες, ενώ είχαν παράλληλα και τις μετρέσες τους. Ήμαρτον! Ο Φραγκίσκος τώρα έχει πολλές αγαθές προθέσεις, αλλά νομίζω πως κινείται περισσότερο με κανόνες marketing. Το Βατικανό παραμένει στα μάτια μου το άντρο της υποκρισίας και της μηχανορραφίας.
Με τον συνονόματό σας Λορέντζο τον Μεγαλοπρεπή, που ήταν ο μαικήνας του Μποτιτσέλι και του Μικελάντζελο, σας συνδέει κάτι;
Το ενδιαφέρον για την τέχνη. Είμαι φίλος της μοντέρνας ζωγραφικής, συλλέγω μάλιστα έργα τέχνης. Αλλά από το γενεαλογικό δέντρο των Μεδίκων η αδυναμία μου είναι η Αικατερίνη, η βασίλισσα της Γαλλίας, που είναι ίσως το πιο παρεξηγημένο πρόσωπο της οικογένειας, αν και ήταν πανέξυπνη και δυναμική γυναίκα. Οι Γάλλοι ποτέ δεν τη συμπάθησαν, παρόλο που ήταν για 42 χρόνια η βασίλισσά τους και έφερε στη χώρα τους την πατάτα, τη σοκολάτα και το άρωμα. Πέραν τούτων, ήταν η πρώτη που ανέχτηκε τους προτεστάντες, παρά την αντίδραση του πάπα. Το λάθος της ήταν ότι δεν ακολούθησε τη βασική αρχή των Μεδίκων: βασίλευε πάντα από το παρασκήνιο και χρησιμοποίησε τους άλλους ως μαριονέτες!
Πώς αντιμετωπίζεται το όνομά σας στην Ιταλία σήμερα;
Το όνομα των Μεδίκων διχάζει ακόμη και σήμερα τη χώρα. Οι περισσότεροι δεν θέλουν να ακούν ούτε το όνομά τους. Μιλάμε για αποστροφή που αγγίζει τα όρια του μίσους. Για να καταλάβετε, στη Φλωρεντία, που οφείλει τα πάντα στους προγόνους μου, δεν υπάρχει ούτε ένας δρόμος με το όνομά τους. Τα βιβλία μου, για παράδειγμα, έχουν μεταφραστεί σε πάνω από δέκα γλώσσες. Αρχικά κανένας ιταλικός εκδοτικός οίκος δεν είχε δείξει ενδιαφέρον να διαβάσει έστω το χειρόγραφο. Δεν είναι εκπληκτικό; Μόνο αφού είχαν εδραιωθεί στην ισπανόφωνη και στη γερμανόφωνη αγορά, ήρθαν σε επαφή μαζί μου και εξέδωσαν μερικά.
Δεν έχετε απογόνους και το όνομα των Μεδίκων θα σβήσει. Νιώθετε κάποια ευθύνη γι’ αυτό;
Δεν το βλέπω έτσι. Για πολλούς αιώνες η οικογένειά μας επηρέαζε τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη. Γευτήκαμε την εξουσία, ιδρύσαμε τράπεζες, δολοφονήσαμε, μοιχεύσαμε, φτάνει! Θεωρώ ότι πρέπει να κλείσει αυτός ο κύκλος. Εξάλλου έχω στο ενεργητικό μου ήδη δύο γάμους, από τους οποίους δεν προέκυψαν παιδιά. Ίσως να ’ναι και η μοίρα μας αυτή. ■