Σύμφωνα με τις καταχωρίσεις στη βάση δεδομένων του IMDB (Internet Movie Database), πιστώνονται στον Γουίλιαμ Σαίξπηρ 1.280 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές – τόσες είναι οι πιστές ή καθόλου πιστές διασκευές του έργου του. Επίσης, στο IMDB ο Σαίξπηρ εμφανίζεται ως «πρωταγωνιστής» σε 192 βιογραφικές παραγωγές ή ντοκιμαντέρ – πιο πρόσφατο παράδειγμα η σειρά «Will» (φωτ.) με τον Λάουρι Ντάβιντσον στον ρόλο του γεμάτου δημιουργική ορμή νεαρού Σαίξπηρ. Δεν είναι, φυσικά, μετρήσιμο το πόσες φορές έχουν ανέβει τα έργα του σε θεατρικές σκηνές όλου του κόσμου, ούτε μπορεί να υπολογιστεί το πλήθος των συγγραφέων (από τον Μέλβιλ και τον Φώκνερ μέχρι την Άγκαθα Κρίστι) που οφείλουν την έμπνευσή τους στον «Βάρδο του Έιβον».
Πέρυσι συμπληρώθηκαν 400 χρόνια από τον θάνατό του και αφορμής δοθείσης ο ιστορικός εκδοτικός οίκος Hogarth Press (τμήμα, πλέον, του Penguin Random House), που ίδρυσαν πριν από ακριβώς 100 χρόνια ο Λέοναρντ και η Βιρτζίνια Γουλφ, ζήτησε από σύγχρονους συγγραφείς να διαλέξουν ένα έργο του Σαίξπηρ και να πειραματιστούν ελεύθερα προσφέροντας μια «καινούργια» ιστορία. Το επονομαζόμενο «Hogarth Shakespeare Project» αποτελείται μέχρι στιγμής από τέσσερα βιβλία (όλα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) και αναμένονται προσεχώς άλλα τόσα. Πιο πρόσφατη κυκλοφορία το «Παιδί της τρικυμίας» της σπουδαίας Καναδής Μάργκαρετ Άτγουντ.
Η προσέγγιση της Άτγουντ είναι ευφάνταστη, παρουσιάζοντας κάτι εντελώς καινούργιο, αλλά με το πρωτότυπο κείμενο να είναι παρόν: ο δικός της ήρωας είναι ο Φέλιξ, ο οποίος ζει, περίπου, ό,τι ο Πρόσπερο στη σαιξπηρική «Τρικυμία». Βιώνει την προδοσία, την απελπισία, διψά για την εκδίκηση, αποζητά τη λύτρωση. Συγχρόνως όμως ο Φέλιξ, ως άνθρωπος του θεάτρου, ασχολείται με το ανέβασμα μιας παράστασης, της «Τρικυμίας».
Ο Σάιλοκ του 21ού αιώνα
Οι συμμετέχοντες συγγραφείς έχουν μέχρι στιγμής επιδείξει διάφορες διαθέσεις παιχνιδίσματος (παραλλαγές ονομάτων ή των τοποθεσιών, προσαρμογή καταστάσεων στη σημερινή εποχή), προσθέτοντας παράλληλα το ξεχωριστό συγγραφικό τους ύφος. Όπως ο Χάουαρντ Τζέικομπσον, που έντυσε με τον χαρακτηριστικό του σαρκαστικό τρόπο τον «Έμπορο της Βενετίας» μετατρέποντας το σαιξπηρικό έργο στο εντελώς δικό του «Το όνομά μου είναι Σάιλοκ». Ο Σάιμον Στρούλοβιτς, πλούσιος έμπορος τέχνης (με πάθος για τον Σαίξπηρ), γνωρίζει σε ένα νεκροταφείο στη σημερινή Αγγλία έναν άντρα ονόματι Σάιλοκ, έναν «ενθουσιώδη και παράφορο Εβραίο». Γίνονται φίλοι και μοιράζονται (μέσα από απολαυστικούς διαλόγους και ατάκες από το πρωτότυπο κείμενο) τους προβληματισμούς τους, οι οποίοι εν πολλοίς περιστρέφονται γύρω από την εβραϊκή ταυτότητα. Είναι το ζήτημα που ο συγγραφέας χειρίζεται σταθερά στη βιβλιογραφία του με αυτό το ιδιαίτερο βρετανικό του χιούμορ.
Η στρίγγλα και η Περντίτα
Η Αμερικανίδα Αν Τάιλερ επέλεξε να ξαναγράψει το «Ημέρωμα της στρίγγλας», από όπου προέκυψε το «Ξιδοκόριτσο». Η Κέιτ («στρίγγλα») δεν είναι ο πιο εύκολος άνθρωπος. Είναι, επίσης, η κόρη του δρος Μπατίστα, που ετοιμάζεται για μια σπουδαία επιστημονική ανακοίνωση. Ατυχώς, ένα κομβικό πρόσωπο της έρευνας, ο ανατολικοευρωπαίος βοηθός του Πιοτρ, απειλείται να απελαθεί. Κι αν παντρευόταν την Κέιτ; Η Τάιλερ δημιουργεί αντιστοιχίες με τη σαιξπηρική ιστορία, αλλά η δική της πρωταγωνίστρια, πολύ εύστοχα, «ημερεύει» με συνείδηση, ακολουθώντας τη λογική μιας σύγχρονης γυναίκας.
Το χρονολογικά πρώτο βιβλίο της σειράς ήταν το «Χάσμα του χρόνου» της Τζινέτ Γουίντερσον, διασκευή στο «Χειμωνιάτικο παραμύθι». Είναι η ιστορία της μικρής Περντίτα (η Γουίντερσον δεν αλλάζει το όνομα), η οποία εγκαταλείπεται, εν προκειμένω, σε μια πόλη του αμερικανικού νότου, εξαιτίας της αμφιβολίας του πατέρα της για το αν είναι δικό του παιδί. Η συγγραφέας αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο τότε και το τώρα όταν πρόκειται για τις ανθρώπινες ψυχές. Το πιο σκληρό, το πιο συναισθηματικό, το πιο πιστό αλλά παραδόξως και το πιο αυτόνομο βιβλίο της σειράς.
Και τώρα υπομονή μέχρι την άνοιξη για την πολυαναμενόμενη
διασκευή του «Μάκμπεθ» από τον Τζο Νέσμπο, αλλά και τον «Οθέλλο» από την Τρέισι Σεβαλιέρ. ■