Χάβρη, το λιμάνι της αρχιτεκτονικής

Χάβρη, το λιμάνι της αρχιτεκτονικής

3' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενα μεγάλο τμήμα της πόλης ισοπεδώθηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Πλήρωσε» το τίμημα του δεύτερου μεγαλύτερου λιμανιού της Γαλλίας, μετά τη Μασσαλία. Η Χάβρη φέτος γιορτάζει τα 500 χρόνια της, αποκαλύπτοντας στους επισκέπτες τον τρόπο με τον οποίον οι πόλεις ανασταίνονται και ανασυστήνονται. Οι μόνιμοι κάτοικοι, από πλευράς τους, έχουν δει τον τόπο τους να μεταμορφώνεται, έχουν βιώσει εκ του σύνεγγυς τη δική τους αστική ανάσταση.

Ο περίφημος αρχιτέκτονας, δάσκαλος του Λε Κορμπιζιέ, Ογκίστ Περέ (1984-1954) ήταν εκείνος που επιφορτίστηκε τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Χάβρης. Πρωτοπόρος στη χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος, του μπετόν, ο Περέ μεταμόρφωσε το κέντρο της νορμανδικής πόλης με τέτοιον τρόπο, ώστε η UNESCO, το 2005, αναγνώρισε τη Χάβρη ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο Γάλλος αρχιτέκτων, που είχε επίσης συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Μασσαλίας, με χειρουργική ακρίβεια προσέδωσε στις επιφάνειες των κτιρίων υφές που, απτικά, θυμίζουν άλλοτε την άγρια αίσθηση του βράχου και άλλοτε εκείνη του βελούδου. Ηταν εκείνος που μετέτρεψε το μπετόν σε έργο τέχνης.

Ωστόσο, η Χάβρη, έως το 2005, στα μάτια των κατοίκων της έμοιαζε μία ακόμη γκρίζα πόλη. Η αναγνώριση της UNESCO άλλαξε την οπτική τους απέναντι στο αστικό σώμα, καθώς τους έκανε να συνειδητοποιήσουν την ιδιαιτερότητά του στον τρόπο που ανοικοδομήθηκε – εξάλλου, η Χάβρη είναι ένα από τα ελάχιστα σύγχρονα μνημεία που εντάχθηκαν στον κατάλογο της UNESCO, αποτελώντας, όπως έγραψε ο Ολιβερ Ουέινραϊτ στον Guardian, «ύμνο στη δομοστοιχειωτή κατασκευή και προκατασκευή των μέσων του 20ού αιώνα».

Η πόλη, ωστόσο, ευτυχεί να διαθέτει αξιοσημείωτα αρχιτεκτονήματα. Πρώτο και καλύτερο το MuMA (Musée d’art moderne «André Malraux»), το μουσείο που στεγάζει τη σπουδαία ιμπρεσιονιστική συλλογή, κατασκευής 1845. Εκατό χρόνια μετά την ίδρυσή του, το MuMA έπρεπε να ανοικοδομηθεί, εξαιτίας των βομβαρδισμών του Αξονα. Ετσι, ο Γκι Λανιό, άλλοτε συνεργάτης του Περέ, με τη συνεργασία των Ρεϊμόν Οντιγκιέ, Μισέλ Βέιλ και Ζαν Ντιμίτριεβιτς, μετέτρεψε, το 1961, το κτίριο σε εναρμονισμένο κομμάτι του θαλάσσιου περιβάλλοντος, το οποίο φιλοξενεί Ροντέν, Μπουρντέλ, Ντελακρουά, Ρενουάρ, Μονέ, Ντεγκά, Πισαρό.

Ταυτόχρονα, ο Βραζιλιάνος Οσκαρ Νιμάγιερ δημιούργησε, το 1982, το «Le Volcan», το θέατρο που μοιάζει με ηφαίστειο, ενώ ο Ζαν Νουβέλ, το 2008, το Les Bains des Docks, ένα συγκρότημα με σπα και πισίνες στην περιοχή του λιμανιού, με έμπνευση από τα ρωμαϊκά λουτρά. Ταυτόχρονα, μια ξενάγηση στους εσωτερικούς χώρους πείθει τους επισκέπτες για τη λειτουργικότητα και την αισθητική των αρχιτεκτόνων στην κατασκευή ευρύχωρων διαμερισμάτων, με την πρωτοποριακή εγκατάσταση θερμού αέρα, που είχε κάνει θραύση τη δεκαετία του ’50, αλλά και τον μοντερνιστικό, επίπεδο σχεδιασμό επίπλων του Μαρσέλ Γκασκουάν.

Με αυτά τα «δώρα» στη διάθεσή της, η Χάβρη προσπαθεί να προσελκύσει επισκέπτες, προβάλλοντας εαυτήν ως αρχιτεκτονικό προορισμό. Η επέτειος των 500 ετών της ίδρυσής της, από τον βασιλιά Φραγκίσκο Α΄, αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως αφορμή για τη Χάβρη να δείξει στο διεθνές κοινό ότι οι πόλεις μπορούν – και η αρχιτεκτονική ξέρει. Ετσι, από τις 27 Μαΐου έως τις 5 Νοεμβρίου, το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Γαλλίας ζωντανεύει απ’ άκρου εις άκρον. Από τις αποβάθρες μέχρι το εμπορικό κέντρο και από τις κατασκευές του Περέ μέχρι την παραλία της Χάβρης, η πόλη γίνεται μια υπαίθρια σκηνή τεχνών, που προωθείται με τη μεγάλη καμπάνια «Καλοκαίρι στη Χάβρη», που συνοδεύεται, μάλιστα, από αντίστοιχη εφαρμογή για κινητά και τάμπλετ.

Από τις εκθέσεις, ξεχωρίσαμε το «Floating cities» του Ορελιέν Μπορί, ο οποίος έβγαλε, κυριολεκτικά, από τα κουτιά τους ανακατασκευασμένα, σε μικρότερη κλίμακα, μερικά από τα εμβληματικά καράβια που ήταν δεμένα στο λιμάνι της Χάβρης, ανασυστήνοντας τις ιστορίες τους. Το MuMA φιλοξενεί μια μεγάλη αναδρομική έκθεση, με 80 έργα από το 1970 έως σήμερα, των Pierre et Gilles –ο δεύτερος εξάλλου κατάγεται από τη Χάβρη– ενώ το πρότζεκτ «Clic Clac» καλεί κατοίκους και επισκέπτες να φωτογραφηθούν σε ειδικές εγκαταστάσεις, ώστε, στο τέλος, να αποτυπωθεί το σύγχρονο πρόσωπο της πόλης.

Η έκθεση «Smart factory» εξερευνά τη σχέση τέχνης, τεχνολογίας και ρομποτικής, βασισμένη στη Χάβρη ως κέντρο διερχόμενης τεχνολογίας, ενώ ο διάσημος Ολλανδός σχεδιαστής Κάρεν Μάρτενς έδωσε χρώμα στις εμβληματικές –άλλοτε εργατικές– καμπίνες στην παραλία της πόλης, θέλοντας να δημιουργήσει, όπως λέει ο ίδιος, μια χορογραφία. Από τις πιο εντυπωσιακές εγκαταστάσεις είναι εκείνη του Βενσάν Γκαβινέ, ο οποίος ένωσε χρωματιστά κοντέινερ δημιουργώντας μια αψίδα, που κάνει τις βαριές μεταλλικές κατασκευές να μοιάζουν με κουτιά από χαρτόνι.

Ο ιερός ναός του Σεν Ζοσέφ, κατασκευασμένος για να μοιάζει με φάρο, φωτίζει και σηματοδοτεί, πλέον, μια πόλη που επινόησε εκ νέου τον εαυτό της και σήμερα καταφέρνει να γιορτάζει τα 500 της χρόνια. Η Χάβρη μπορεί να είναι υπερήφανη για όσα έχει καταφέρει – χτυπημένη από τα όπλα του 20ού αιώνα και αναστημένη από τα σπουδαία εργαλεία του.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή