Με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς αποκτούν ιθαγένεια οι μετανάστες δεύτερης γενιάς, άτομα δηλαδή από αλλοδαπούς γονείς που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ελλάδα. Παρά τις κυβερνητικές τυμπανοκρουσίες όταν ψηφίστηκε ο νέος νόμος για την απόκτηση ιθαγένειας τον Ιούνιο του 2015 –πως ήταν η άμεση λύση του θέματος χιλιάδων παιδιών και νέων που παρέμεναν μετέωροι χωρίς δικαιώματα για χρόνια, έλεγαν–, δύο χρόνια μετά, μόλις οι μισοί από τις 58.000 που έχουν καταθέσει αίτηση έχουν λάβει έγκριση για ιθαγένεια. Ειδικά στην Αθήνα, όπου κατατίθενται οι περισσότερες αιτήσεις (24.948 σε δύο χρόνια έναντι 33.432 σε όλη την Ελλάδα), η διαδικασία γίνεται πάρα πολύ αργά. Παράλληλα, υπολογίζεται ότι χιλιάδες εν δυνάμει δικαιούχοι δεν έχουν καν καταθέσει αίτηση. Η διαδικασία έως την κατάθεση της αίτησης είναι εξαιρετικά δύσκολη και πολλές φορές μπορεί να διαρκέσει επίσης χρόνια.
Η Σεμπένε Ισέτε είναι σήμερα 27 ετών και τους επόμενους μήνες περιμένει να λάβει την ελληνική ιθαγένεια. Γεννήθηκε στην Ελλάδα από γονείς Αιθίοπες, πήγε σε ελληνικό σχολείο και σπούδασε σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Διάλεξε το αντικείμενο του μεταπτυχιακού της με βάση τις δυνατότητες σπουδών που της προσφέρονταν στην Ελλάδα, γιατί χωρίς την ελληνική ιθαγένεια δεν μπορούσε εύκολα να σπουδάσει σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Κακοτυχίες»
Η Σεμπένε Ισέτε έπεσε σε γραφειοκρατικές «κακοτυχίες». Για περισσότερα από δύο χρόνια, όταν το ΣτΕ το 2013 κατέληξε ότι ήταν αντισυνταγματικός ο προηγούμενος νόμος για την ιθαγένεια, γνωστός και ως νόμος Ραγκούση, που είχε ψηφιστεί το 2010, αλλά εφαρμόστηκε πρακτικά για λίγους μήνες, πολλά παιδιά μεταναστών, ανάμεσά τους και η Σεμπένε, έμειναν μετέωρα να αναμένουν τη νέα νομοθεσία, η οποία τελικά ήρθε τον Ιούνιο του 2015. Ετσι πέρασαν (χάθηκαν;) μερικά χρόνια.
Ομως και για να καταθέσεις αίτηση χρειάζονται χαρτιά και αρκεί μια μικρή αναντιστοιχία στο όνομα ή σε κάποιο άλλο στοιχείο, κάτι να έχει χαθεί στη «μετάφραση», για να προστεθούν μήνες αναμονής. «Ολα αυτά συμβαίνουν σε μια ηλικία που πρέπει να πάρεις πολύ σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή σου. Τι θα σπουδάσεις, πού θα δουλέψεις, δεν μπορείς να πεις “εντάξει” θα περιμένω δύο χρόνια», λέει η Σεμπένε και συμπληρώνει: «Και βέβαια, δεν μπορείς να ψηφίσεις, κάτι που εγώ θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό».
Μόλις χθες, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως –όπως επιβάλλεται να συμβαίνει κάθε φορά που αποδίδεται ιθαγένεια– δημοσιεύτηκε η απόφαση για την απόδοση ιθαγένειας στον Χρήστο Γιακούμπι, ο οποίος γεννήθηκε στην Ελλάδα το 1997. Είχε υποβάλει αίτηση για απόκτηση ιθαγένειας στις 4/11/2015. Ομως ακόμα και έτσι, η περιπέτειά του δεν έληξε, γιατί η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε. Μετά την έκδοση ΦΕΚ, χρειάζεται να εκδοθεί εντολή δημοτολόγησης, εγγραφής δηλαδή στο δημοτολόγιο, και ως αγόρι επίσης εγγραφή στα μητρώα αρρένων, ώστε να μπορέσει να βγάλει ταυτότητα. «Εκτιμώμενος χρόνος αναμονής σίγουρα πέντε μήνες», αναφέρουν από τον οργανισμό Generation 2.0 που μάχεται για τα δικαιώματα των παιδιών «δεύτερης γενιάς».
Χιλιάδες με άδεια
Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του νέου νόμου για την ιθαγένεια, 181.718 μετανάστες ηλικίας από 0-29 ετών βρίσκονται στη χώρα με άδεια παραμονής, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι από αυτούς έχουν δικαίωμα να αποκτήσουν ιθαγένεια (λόγω ηλικίας). Πριν από την ψήφιση του νόμου, 199.804 μετανάστες στις ίδιες ηλικίες βρίσκονταν στην Ελλάδα με άδεια παραμονής. Και μόνο το γεγονός ότι η διαφορά είναι πολύ μικρή καταδεικνύει ότι η διαδικασία παραμένει πολύ δύσκολη και κυρίως εξαιρετικά χρονοβόρα.