Nάντη: Η πόλη των τεχνών

Έχει ενδιαφέρουσα ιστορία, εξαιρετική γαστρονομία και όμορφα τοπία, ωστόσο με το ανανεωμένο Μουσείο των Τεχνών η γαλλική πόλη εξελίσσει την εικόνα της και μπαίνει στον χάρτη των σημαντικών εικαστικών σταθμών, δείχνοντας ότι έχει ακόμα πολλά να αποκαλύψει.

Λουσμένη στο θερινό φως την είδα τη Nάντη. Καλοκαίρι, καύσωνας στο Παρίσι, επιβιβάστηκα στο τρένο και δύο ώρες αργότερα βρισκόμουν στην όμορφη πόλη της δυτικής Γαλλίας, σημαντικό λιμάνι της και πρωτεύουσα της Χώρας του Λίγηρα (Pays de la Loire), η οποία, χάρη στα πολλά εικαστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα που φιλοξενεί, κάλλιστα μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο της πολιτιστικής μητρόπολης. Πάντοτε με εντυπωσίαζε αυτό στις γαλλικές πόλεις: ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, είτε σε κλειστούς είτε σε ανοιχτούς χώρους, όλο και κάτι συμβαίνει. Τη Ναντ μπορεί κανείς να τη γυρίσει περπατώντας, να χαθεί στα δρομάκια και στους κήπους της και να απολαύσει τις δεκάδες γκαλερί και τις υπαίθριες εκθέσεις της.

Η Αναγέννηση ενός Μουσείου

Αφορμή για την επίσκεψη στάθηκε η επανέναρξη λειτουργίας του Μουσείου των Τεχνών (Musée d’Arts), που παρέμενε κλειστό από το 2009. Σήμερα, μετά τον εξωραϊσμό των χώρων του και την κατασκευή νέων, οι οποίοι στεγάζουν τις συλλογές του με έργα που παραχώρησαν ή δάνεισαν οργανισμοί, ιδιώτες και μουσεία απ’ όλο τον κόσμο, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Γαλλίας και ολόκληρης της Ευρώπης – περισσότερα από 900 κομμάτια χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα μέχρι και σήμερα!

Tα παλιά με τα νέα κτίρια του Μουσείου των Τεχνών συνυπάρχουν αρμονικά. (Φωτογραφία: © Musée d'arts de Nantes)

Την εντυπωσιακή ανακαίνιση ανέλαβε το βρετανικό γραφείο Stanton Williams, με στόχο την ανάπτυξη ενός εσωτερικού διαλόγου ανάμεσα στην τέχνη και την αρχιτεκτονική. Μεγάλοι φωτεινοί διάδρομοι ένωσαν τα παλιά με τα νέα κτίρια, κάνοντας ξεχωριστή την εμπειρία της περιήγησης από τον ένα χώρο στον άλλο, ενώ σύγχρονα υλικά υποστηρίζουν την ιστορικότητα των παλιών κτισμάτων. Το μουσείο επαναλειτούργησε το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου, με δωρεάν είσοδο, και υποδέχτηκε τον εντυπωσιακό αριθμό των 16.000 επισκεπτών.

Κλωστές σιλικόνης «παίζουν» με το φως στην εγκατάσταση της Γερμανίδας Susanna Fritscher στο Musée d’Arts. (Φωτογραφία: © Nantes Métropole – Musée des Beaux-Arts – Photo: C. CLOS)

Αυτή την περίοδο αξίζει να δει κανείς την εξαιρετική εγκατάσταση της Γερμανίδας Susanna Fritscher στο εσωτερικό αίθριο, όπου η φωτεινότητα του χώρου συμβάλλει στη μυσταγωγική ατμόσφαιρα: η εικαστικός έχει κρεμάσει κλωστές σιλικόνης σε όλο το ύψος του δωματίου, οι οποίες τρεμοπαίζουν με τη διάθλαση του φωτός πάνω στις επιφάνειες. Μην αμελήσετε, πηγαίνοντας προς το αίθριο, να θαυμάσετε τη σκάλα με τη γιγαντιαία τοιχογραφία που την κοσμεί. Στις αίθουσες του μουσείου θα δείτε ακόμα έργα από τον Μεσαίωνα, την Αναγέννηση, τον 18ο και τον 19ο αιώνα, αλλά και σύγχρονα. Από την ελαιογραφία «Tête de femme coiffée de cornes de bélier» (Κεφάλι γυναίκας με χτένισμα από κέρατα κριαριού, 1853) του Ζαν Λεόν Ζερόμ μέχρι την «Baigneuse» (Λουόμενη γυναίκα, 1924) του Ζαν Μιρό και το θρυλικό «Fragil» (1931) του Βασίλι Καντίνσκι. Η συλλογή σύγχρονης τέχνης στεγάζεται στο νέο Cube, μια μονολιθική κατασκευή καλυμμένη με πέτρα, που εκτείνεται σε τέσσερα επίπεδα και αξιοποιεί στον μέγιστο βαθμό το φυσικό φως.

Διαδρομές Τέχνης και  Ιστορίας 

Το μουσείο κατέχει κομβική θέση στην πόλη και αποτελεί ιδανική αφετηρία για την περιήγηση σε αυτήν. Λίγο παρακάτω συναντώ τον μετρ του αξεπέραστου εστιατορίου Pickles, ο οποίος δεν κρύβει τον ενθουσιασμό για την επαναλειτουργία του μουσείου. Συνεχίζοντας τη βόλτα, ανακαλύπτω τη σηματοδοτημένη διαδρομή Voyage à Nantes (www.levoyageanantes.fr), μια υπαίθρια έκθεση με έργα σε διάφορα σημεία της πόλης –που βρίσκονται σε διάλογο πάντα με το Μουσείο των Τεχνών– και τους καλοκαιρινούς μήνες δίνουν αφορμή για μια ενδιαφέρουσα ξενάγηση.  

Ο βοτανικός κήπος της Ναντ ήταν το πιο επισκέψιμο αξιοθέατο για το 2016. (Φωτογραφία: © AFP/VISUALHELLAS.GR)

Σε απόσταση αναπνοής από το μουσείο βρίσκονται το Κάστρο των Δουκών της Βρετάνης (Château des Ducs de Bretagne) –χτισμένο από τον 15ο μέχρι τον 18ο αιώνα, είναι ένα μνημείο-φάρος πολιτιστικής κληρονομιάς– και ο Jardin de Plantes, το πιο δημοφιλές αξιοθέατο της Νάντης, με 508.000 επισκέπτες για το 2016. Ένας απίθανος βοτανικός κήπος με εκατοντάδες καταγεγραμμένα φυτά, λιμνούλες και μια φάρμα με οικόσιτες κατσίκες. Στην ίδια πορεία είναι και το Μουσείο της Ιστορίας της Ναντ (Musée d’Ηistoire de Nantes), όπου θα μάθετε ποια σημαντικά γεγονότα-σταθμοί της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας ιστορίας επηρέασαν την πόλη – από την εποχή που ήταν η σημαντικότερη είσοδος για το δουλεμπόριο στη χώρα (1.744 διαδρομές με 550.000 δούλους) έως τη Γαλλική Επανάσταση και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Να σημειωθεί εδώ ότι ένα ακόμα μνημείο για την κατάργηση του δουλεμπορίου βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Λίγηρα, με 2.000 αφιερωματικές πλάκες να θυμίζουν τις αποστολές σε αναζήτηση δούλων.

Τα νησιά της Ναντ

Ας περάσουμε τώρα και βόρεια της πόλης, στο τεχνητό νησί Ile de Versailles και στον γιαπωνέζικο κήπο του, Jardin Japonais. Το Ile de Versailles, που καλύπτει έκταση 170 στρεμμάτων, δημιουργήθηκε το 1831 και το χρησιμοποιούσαν κυρίως βυρσοδέψες και ξυλουργοί για την κατασκευή πλοίων. Από το 1983 έχει αναδιαμορφωθεί σε γιαπωνέζικο κήπο.

Από εδώ θα συνεχίσετε για τον πολιτιστικό πολυχώρο Le Lieu Unique σε μια πρώτη γνωριμία με το Νησί της Ναντ («Ile de Nantes»). Το Lieu Unique στεγάζεται στα παλιά εργοστάσια μπισκότων LU και είναι ένας μοναδικός τόπος συνέργειας δραστηριοτήτων. Αυτή την περίοδο παρουσιάζεται η έκθεση του εικαστικού H.R. Giger, δημιουργού της σειράς φανταστικών πλασμάτων όπως το Alien, έχει όμως και άλλες χρήσεις: συναυλιακός χώρος 4.000 ατόμων, ατελιέ καλλιτεχνών που μεταμορφώνονται ανάλογα με τις εκδηλώσεις που στεγάζουν, άνετο καφέ με μεγάλους πάγκους και σεζλόνγκ στο μήκος του ποταμού, αλλά και βιβλιοπωλείου.

O τεράστιος ελέφαντας του project «Machines de l’Ile» στο Νησί της Ναντ. (Φωτογραφία: AFP/ VISUALHELLAS.GR)

Στο Νησί της Ναντ θα συναντήσετε και το καλλιτεχνικό project «Machines de l’Ile», τις ογκώδεις, σιδερένιες κινούμενες μηχανές με τη μορφή ζώων: ο γιγαντιαίος ελέφαντας, για παράδειγμα, είναι ένα έργο τέχνης, με άρτιες μηχανικές και κατασκευαστικές λεπτομέρειες, που πηγαίνει βόλτα πάνω από 100 άτομα. Η ανατριχιαστική αράχνη και ο φιλικότερος ερωδιός έρχονται για να ολοκληρώσουν το έργο «επιστημονικής φαντασίας» των καλλιτεχνών François Delarozière και Pierre Orefice (2007).

Ένα πέρασμα επιβάλλεται και από το Passage Pommeraye, την κλειστή αγορά του 19ου αιώνα με τα πανέμορφα κτίρια, για να κάνετε τις αγορές σας και να πιείτε τον καφέ σας.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της μεγάλης βόλτας στη Ναντ, συναντά κανείς σε τακτά διαστήματα μια πράσινη γραμμή στο δάπεδο των πεζοδρομίων. Ακολουθώντας την, κάνει τη διαδρομή του Voyage à Nantes που προαναφέραμε και η οποία δεν σταματάει πλέον στη Ναντ, αλλά φτάνει μέχρι το λιμάνι Saint Nazaire, όπου έγινε η απόβαση των αμερικανικών στρατευμάτων στις 26 Ιουνίου 1917. Εδώ ξεχωρίζει το έργο «Les Anneaux», 18 υπερμεγέθη δαχτυλίδια, σε τόνους του κόκκινου, του μπλε και του πράσινου, τοποθετημένα στις όχθες του ποταμού και σχεδιασμένα από τον αναγνωρισμένο σύγχρονο Γάλλο εικαστικό Daniel Buren. Ένα ακόμα ξεχωριστό έργο, έξω από τη Ναντ, είναι το «La Maison dans la Loire». Δημιουργία του Jean-Luc Courcoult (2007), η οποία αναπαριστά ένα σπίτι να λικνίζεται μέσα στο ποτάμι. Ανάλογα με την παλίρροια ή την άμπωτη, μπορεί κανείς να διακρίνει 6 ή 9 παράθυρα, το τελευταίο πάνω δεξιά ανοιχτό, με ένα αχνό φως να τρεμοπαίζει. Μια εικόνα που προκαλεί ανατριχίλα.

H εγκατάσταση «Το σπίτι που χορεύει στον Λίγηρα» («Maison dans la Loire») του Jean-Luc Courcoult. (Φωτογραφία: © Adrien Pasquier/LVAN)