Εκδοση ομολόγων, επιτυχία ή αδιέξοδο;

Εκδοση ομολόγων, επιτυχία ή αδιέξοδο;

4' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ελλάδα εξέδωσε ομόλογα την προηγούμενη εβδομάδα. Τα επιτόκια που πήρε όμως ήταν τόσο ψηλά που δημιουργούν έντονο προβληματισμό για το επερχόμενο αδιέξοδο, αντί να είναι λόγος για πανηγυρισμούς όπως θέλει η κυβέρνηση. Αυτή η έκδοση όχι μόνο δεν δείχνει τον δρόμο για έξοδο στις χρηματαγορές μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου το 2018, αλλά αντίθετα δείχνει το αδιέξοδο που θα αντιμετωπίσει Ελλάδα το 2018. Γιατί;

Πρώτα πρώτα η έκδοση ήταν πάρα πολύ μικρή, μόνο 3 δισ. ευρώ, αντί για 4 δισ. του αρχικού σχεδιασμού λόγω μειωμένης ζήτησης. Και από αυτά τα μισά καλύφθηκαν με «ανταλλαγή» διετών ομολόγων που είχαν ελληνικές τράπεζες. Δηλαδή πουλήθηκαν στην ανοικτή αγορά μόνο 1,5 δισ. ευρώ, με τεράστια προσπάθεια και σημαντική αμοιβή έξι τραπεζικών κολοσσών και της τράπεζας Rothschild ως συμβούλου. Το ποσό του δανείου είναι σταγόνα στον ωκεανό των δανείων που θα χρειαστεί η Ελλάδα από το 2018.

Η έκδοση κοστίζει στην Ελλάδα 4,625%, ενώ η Ελλάδα δανείζεται από την Ε.Ε. με τόκο κάτω από 1%. Δηλαδή αυτό το δάνειο είναι πανάκριβο, περίπου πέντε φορές ακριβότερο από τον σημερινό δανεισμό. Αυτό δεν έχει και τόση σημασία για ένα τόσο μικρό δάνειο 1,5 δισ., αλλά αν οι αγορές προσφέρουν το 2018 παρόμοια επιτόκια, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές γιατί το κόστος θα είναι αποτρεπτικό.

Μετά τους καταστροφικούς χειρισμούς του 2015 που αύξησαν σημαντικά το χρέος, η ελληνική κυβέρνηση και το ΔΝΤ φωνάζουν για δύο χρόνια ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αποπληρώσει το χρέος της προς την Ε.Ε., που έχει κόστος κάτω από 1%. Πώς θα μπορέσει να αποπληρώσει το παρόν ομόλογο όταν κοστίζει πενταπλάσια; Και πώς θα μπορέσει να αποπληρώσει άλλα δάνεια μετά το 2018 όταν κι αυτά θα κοστίζουν πενταπλάσια; Προφανώς η Ελλάδα, που δεν μπορεί να αποπληρώσει τα φθηνά δάνεια της Ε.Ε., δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα πολύ ακριβότερα της ελεύθερης αγοράς.

Το πολύ ακριβό κόστος 4,625% δείχνει ότι η Ελλάδα, με την παρούσα οικονομική πολιτική και κυβέρνηση, δεν έχει ελπίδα να βγει στις αγορές για τις μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις του 2018 και μετά. Αντί να πανηγυρίζει, η κυβέρνηση πρέπει να κλαίει για την αποτυχία της έκδοσης. Παρόμοιες χώρες έχουν πάρα πολύ χαμηλότερο κόστος 5ετούς δανεισμού. Ιρλανδία 0,009%, Ισπανία 0,28%, Ιταλία 0,77%, Πορτογαλία 1,22%. Ακόμα και ομόλογα ελληνικών εταιρειών όπως της «Μυτιληναίος» έχουν επιτόκιο 3,1%, δηλαδή το ελληνικό κράτος πληρώνει τόκο 50% μεγαλύτερο από τη «Μυτιληναίος». Η Ελλάδα πρέπει να μπορεί να δανειστεί στο επιτόκιο της Πορτογαλίας (1,2%) ή και λιγότερο για να επιβιώσει από το 2018 χωρίς μνημόνιο. Αλλιώς το 4ο μνημόνιο είναι αναπόφευκτο.

Γιατί λοιπόν οι αγορές δίνουν στην Ελλάδα το αποτρεπτικό 4,625%, ενώ παρόμοιες χώρες παίρνουν 0,009% έως 1,22%; Γιατί η Ελλάδα έχει τεράστια αβεβαιότητα που αντικατοπτρίζεται στα μεγάλα επιτόκια. Οι αγορές δεν έχουν ξεχάσει τη δήθεν διαπραγμάτευση των Βαρουφάκη-Τσίπρα του 2015 που έφερε την Ελλάδα στο χείλος της ολικής καταστροφής του Grexit, το σάλτο μορτάλε του δημοψηφίσματος, τους καταστροφικούς χειρισμούς που οδήγησαν στα capital controls. Ακούν την κυβέρνηση να λέει κάθε μέρα ότι περνάει νόμους για μέτρα στα οποία αντιτίθεται και δεν θα τους εφαρμόσει. Επίσης λαμβάνουν υπ’ όψιν τη γνωμάτευση του ΔΝΤ ότι το χρέος είναι «άκρως μη βιώσιμο», δηλαδή δεν θα αποπληρωθεί. Και ασφαλώς βλέπουν την ελληνική οικονομία σε στασιμότητα, χωρίς τις διαρθρωτικές αλλαγές που θα την αναθέρμαιναν.

Πώς θα μπορούσε η Ελλάδα να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και να πάρει το 2018 δάνεια με επιτόκιο σαν το 1,2% της Πορτογαλίας, δηλαδή 75% πιο φθηνό από σήμερα; Πρώτα από όλα πρέπει η Ελλάδα να κερδίσει την αξιοπιστία της στην πράξη. Χρειάζεται να δείξει ότι κάνει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δεν μένουν στα χαρτιά. Να δείξει στην πράξη ότι θέλει ένα μικρότερο και πιο αποτελεσματικό Δημόσιο. Να μειώσει τους φόρους σε επιχειρήσεις και τη γραφειοκρατία στο στήσιμο και εποπτεία επιχειρήσεων. Να προχωρήσει με τις αποκρατικοποιήσεις.

Δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση είναι εντελώς απίθανο να καταφέρει την απαιτούμενη αλλαγή μέσα σε ένα χρόνο. Δεν έχει σχέδιο. Αντίθετα, έχει μεγάλες διχογνωμίες για το αν τα μέτρα που προανέφερα πρέπει ή όχι να εφαρμοστούν. Για παράδειγμα, ο υπουργός Ανάπτυξης γράφει ότι οι τεράστιοι φόροι στις επιχειρήσεις είναι η σωστή πολιτική! Ακόμα και μια αποτελεσματική κυβέρνηση, χωρίς διχογνωμίες και χωρίς την τρελή κούρσα του 2015, θα είχε δυσκολίες να πείσει τις αγορές να της δώσουν 75% πιο φτηνό χρήμα το 2018.

Τι θα γίνει λοιπόν το 2018; Το πιο πιθανό είναι ότι η κυβέρνηση θα κάνει εκλογές λίγο πριν ή λίγο μετά τη λήξη του μνημονίου και θα αφήσει το τιτάνιο έργο της πραγματικής εξόδου στις αγορές στην επόμενη κυβέρνηση. Θα ξοδέψει τα λεφτά από τον σημερινό ακριβό δανεισμό (και από όποιο άλλο κάνει) με τον γνωστό παλαιοπολιτικό τρόπο των διορισμών και της ψηφοθηρίας. Δυστυχώς, το δύσκολο έργο της επιστροφής της Ελλάδας στην κανονικότητα δεν θα αρχίσει παρά μετά τις εκλογές.

* Ο κ. Νίκος Οικονομίδης είναι καθηγητής, Stern School of Business, NYU and UC Berkeley.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή