Πριν από δύο εβδομάδες (16/7) η «Κ» δημοσίευσε μια εκτενή περιγραφή της σύσκεψης των πολιτικών αρχηγών υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή στις 13 Απριλίου 1992, που ουσιαστικά οδήγησε στη χάραξη της εθνικής γραμμής για το Σκοπιανό, από την οποία έως σήμερα καμία κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει πρακτικά να ξεφύγει. Το νήμα πήρε την προηγούμενη Κυριακή (23/7) η πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού Μαρία Δαμανάκη, που συμμετείχε στη σύσκεψη του 1992, περιγράφοντας το έτος εκείνο ως τη χαμένη ευκαιρία που μετέτρεψε το Σκοπιανό σε «χαίνουσα πληγή», όπως την περιέγραψε. Σήμερα η «Κ» επανέρχεται στο 1992, προκειμένου να ρίξει φως στα τελευταία λεπτά της σύσκεψης της 13ης Απριλίου. Επειτα από όσα αποκάλυψε η έρευνα για εκείνη την ημέρα, προέκυπτε επίμονα το ερώτημα γιατί οι αρχηγοί που είχαν συμφωνήσει ότι ο Αντ. Σαμαράς έπρεπε να αποπεμφθεί από την κυβέρνηση λόγω της σκληρής γραμμής του, τελικά ακολούθησαν ακριβώς αυτή, ενώ ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης παράλληλα του ζήτησε να αποχωρήσει από το υπουργείο Εξωτερικών. Η απάντηση εντοπίζεται στη σκληρή γραμμή του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος σε όλη τη διάρκεια της σύσκεψης επέμενε να τηρηθεί αδιάλλακτη στάση έναντι της ΠΓΔΜ.
Ο Καραμανλής γνώριζε καλά τις ισορροπίες μεταξύ των αρχηγών των κομμάτων, γι’ αυτό και είχε δώσει εντολή να ετοιμαστεί ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο κατέληγε πως η Ελλάδα επροτίθετο να αναγνωρίσει το κράτος των Σκοπίων με τη διευκρίνιση, μεταξύ άλλων, «ότι στο όνομα του κράτους αυτού δεν θα υπάρχει η λέξη “Μακεδονία”». Στο τέλος της σύσκεψης, ο Πέτρος Μολυβιάτης, εξ απορρήτων του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ανέγνωσε το ανακοινωθέν που είχε ετοιμαστεί. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέμεινε ότι στο τέλος της ανακοίνωσης θα πρέπει να προστεθούν ακόμη τέσσερις λέξεις, ώστε να είναι σαφές πως η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το κράτος των Σκοπίων μόνον αν «στο όνομα του κράτους αυτού δεν θα υπάρχει η λέξη “Μακεδονία” και τα παράγωγα αυτής». Πρακτικά, εκείνη τη στιγμή ο Ανδρέας Παπανδρέου έβαζε «ταφόπλακα» όχι μόνο στο «πακέτο Πινέιρο» αλλά και στις προσπάθειες που έγιναν τους αμέσως επόμενους μήνες και χρόνια για σύνθετη ονομασία με κάποιο γεωγραφικό προσδιορισμό.
Οι προθέσεις για Σαμαρά
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα πτυχή εκείνης της σύσκεψης την οποία η «Κ» φέρνει στην επιφάνεια αφορά τις προθέσεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ως προς τη διατήρηση του κ. Σαμαρά στο υπουργείο Εξωτερικών. Προτού ξεκινήσει η σύσκεψη, ο τότε πρωθυπουργός δεν είχε αποφασίσει να αποπέμψει τον υπουργό του. Αντιθέτως, αυτό συνέβη όταν ο Μητσοτάκης πείστηκε τότε ότι ο Παπανδρέου θα εκμεταλλευθεί πολιτικά τη σαφή απόσταση ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και στον υπουργό Εξωτερικών. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι πρόκειται για μια εποχή η οποία είχε χαρακτηριστεί από τη σκληρή σύγκρουση των δύο πολιτικών, με πιο χαρακτηριστική έκφανση το Ειδικό Δικαστήριο. Οπως όλα δείχνουν, το Σκοπιανό θα απασχολήσει ξανά την Αθήνα, με πιθανότερο έτος κορύφωσης των συζητήσεων και –ενδεχομένως– των εξελίξεων, το 2018. Μένει να φανεί αν οι σημερινοί χειριστές του ζητήματος, μπορεί να ξεφύγουν από το πλαίσιο που δημιουργήθηκε το 1992 και ώς τώρα έχει μείνει σχεδόν ανέπαφο.