Σε αναθεώρηση προς τα άνω των ποσοτήτων λιγνιτικής και ηλεκτρικής ισχύος που η ΔΕΗ πρέπει να διαθέσει μέσω δημοπρασιών (ΝΟΜΕ) σε τρίτους, οδηγεί η πρώτη παρακολούθηση του προγράμματος από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) για τη μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ με βάση τους ενδιάμεσους στόχους που έχουν τεθεί από το μνημόνιο.
Το εργαλείο των ΝΟΜΕ επελέγη ως μεταβατικός μηχανισμός μείωσης των μεριδίων της ΔΕΗ στη λιανική αγορά, συμπληρωματικό του μέτρου πώλησης λιγνιτικών μονάδων σε ποσοστό περίπου 40% και μέχρι την εφαρμογή του target model (μοντέλου-στόχου) το 2019. Το μνημόνιο έχει ορίσει επίσης ρητά ότι η ΡΑΕ θα παρακολουθεί την εφαρμογή του προγράμματος δημοπρασιών ισχύος ανά εξάμηνο και αν διαπιστωθεί ότι υπάρχει απόκλιση από τους στόχους μείωσης των μεριδίων της ΔΕΗ που έχουν τεθεί σε ποσοστό συν-πλην 2%, τότε θα πρέπει να προχωρήσει σε αναθεώρηση σε ποσοστό που να καλύπτεται η απόκλιση.
Η πρώτη αναθεώρηση ορίστηκε για τον Ιούλιο με βάση τα στοιχεία για την εξέλιξη του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά και τα μερίδια της ΔΕΗ. Από τον έλεγχο της ΡΑΕ προκύπτει απόκλιση από τον ενδιάμεσο στόχο για μείωση στο 81% του μεριδίου της ΔΕΗ τον Ιούνιο κατά 4,5%. Κατόπιν αυτού, η ΡΑΕ καταρτίζει μέσα στις επόμενες ημέρες την εισήγησή της για αύξηση της προσφερόμενης ισχύος από τη ΔΕΗ στην αμέσως επόμενη δημοπρασία που έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο κατά 4,5% που αντιστοιχεί σε 250 MWh/h. H ποσότητα αυτή θα προστεθεί στην προγραμματισμένη προς δημοπράτηση 465 MWh/h του Δεκεμβρίου, ανεβάζοντας τη συνολική ποσότητα που θα διατεθεί σε τρίτους σε 715 MWh/h περίπου.
Η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα αρνητική για τη ΔΕΗ, η οποία έδωσε μάχη την περίοδο των διαπραγματεύσεων για να περιορίσει τις ποσότητες δημοπρατούμενης ισχύος, αφού διατίθεται σε τιμή χαμηλότερη από αυτή που η ίδια αγοράζει από τη χονδρική αγορά για να προμηθεύσει τους πελάτες της.
Στο πλαίσιο εφαρμογής του μνημονίου, μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί τρεις δημοπρασίες (μία τον Οκτώβριο του 2016 και δύο το 2017), ωστόσο τα μερίδια της ΔΕΗ τον Ιούνιο διαμορφώθηκαν στο 85,5% έναντι μνημονιακού στόχου για μείωση στο 81%.
Η δέσμευση
Ο δεσμευτικός στόχος για το τέλος του έτους προβλέπει μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 75,24%, που σημαίνει ότι μέχρι τότε θα πρέπει ένα ποσοστό 10,29% των πελατών της ΔΕΗ να μετακινηθεί προς το ιδιωτικό κομμάτι της αγοράς, κάτι που δείχνει εξαιρετικά απίθανο αν λάβει κανείς υπόψη ότι μέχρι σήμερα οι ιδιώτες έχουν αποσπάσει συνολικά από τη ΔΕΗ ένα μερίδιο της τάξεως του 14,47% των πελατών της.
Αυτό που διαπιστώθηκε από τις δύο πρώτες δημοπρασίες, αφού η τρίτη πραγματοποιήθηκε πολύ πρόσφατα (18 Ιουλίου) είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό της ενέργειας που αγόρασαν μέσω αυτών οι ιδιώτες προμηθευτές δεν διατέθηκε στην εσωτερική αγορά αλλά σε εξαγωγές. Πρόκειται για πρακτική που αντιστρατεύεται τον βασικό στόχο των δημοπρασιών που είναι η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού, θέμα που απασχολεί το υπουργείο Ενέργειας και τη ΡΑΕ και που αναμένεται να τεθεί εκ νέου σε διαπραγμάτευση με τους θεσμούς. Η ελληνική πλευρά θα επαναφέρει το αίτημα αποκλεισμού του προϊόντος των ΝΟΜΕ από τις εξαγωγές, το οποίο είχε απορριφθεί σε προηγούμενη φάση, αφού κάτι τέτοιο αντιβαίνει το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη λειτουργία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού.
Το ισχυρό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς σε αυτή τη φάση είναι ότι δεν μπορεί να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, όταν το προϊόν της δημοπρασίας φεύγει στην εξωτερική αγορά με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η ΡΑΕ και που δείχνουν ότι κάποιες εταιρείες διοχέτευσαν σε εξαγωγές πάνω από το 80% της ποσότητας που αγόρασαν. Η εισήγηση που αναμένεται να προτείνει η ΡΑΕ στο υπουργείο Ενέργειας για να τεθεί προς διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, είναι επιβολή πλαφόν 20% στις εξαγωγές από την ενέργεια που αγοράζουν οι ιδιώτες προμηθευτές από τις δημοπρασίες.