Πριν από δύο χρόνια το μήνυμα της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας ήταν ρητά διατυπωμένο και σαφές: «η αριστεία είναι ρετσινιά». Υστερα μπροστά στην αντίδραση του κόσμου δόθηκαν διευκρινίσεις, ο υπουργός έφυγε, το μήνυμα αμβλύνθηκε. Οπως φαίνεται όμως ποτέ δεν ξεχάστηκε και αποτελεί βασική παράμετρο της εκπαιδευτικής πολιτικής.
Ο νυν υπουργός για να δικαιολογήσει αυτήν την επιλογή αναφέρεται σε «αναχρονισμούς που ταλαιπωρούν το εκπαιδευτικό σύστημα». Και πράγματι η επιλογή σημαιοφόρων βάσει της αριστείας είχε στρεβλώσεις και προβλήματα: βαθμοθηρία, ανταγωνισμοί και πιέσεις από γονείς, καταστρατηγήσεις στα κριτήρια και τις διαδικασίες επιλογής, πικρίες κ.λπ. Πίσω από τα προβλήματα όμως βρίσκεται η αδυναμία σωστής εφαρμογής μιας κατεξοχήν παιδαγωγικής διαδικασίας, της αξιολόγησης των μαθητών, που αφορά την ουσία του εκπαιδευτικού έργου. Με απλά λόγια, από τη δεκάβαθμη κλίμακα αξιολόγησης των μαθητών φτάσαμε σταδιακά –στο πνεύμα της ενίσχυσης και υποστήριξης των μαθητών μέσω της βαθμολογίας– όλοι οι μαθητές στο δημοτικό να παίρνουν οκτώ, εννέα ή δέκα και μάλιστα περισσότεροι από τους μισούς να παίρνουν δέκα. Αντί λοιπόν να ασχοληθεί με την ουσία του προβλήματος, και να ανοίξει τη συζήτηση για την καλλιέργεια νέας κουλτούρας αξιολόγησης, θεωρεί το υπουργείο ότι θεραπεύει το πρόβλημα θεραπεύοντας ένα σύμπτωμα.
Η ρύθμιση για επιλογή των σημαιοφόρων με κλήρωση αποτελεί ευθεία βολή στο σχολείο της προσπάθειας, της ευθύνης, στο ανοιχτό σχολείο της προόδου, της διάκρισης, της πνευματικής άμιλλας και της ισότητας προς τα πάνω. Ακόμα δε κι αν δεχτούμε ότι αυτό αποτελεί μια παράπλευρη συνέπεια μιας κακοσχεδιασμένης ρύθμισης, ουσιαστικά οργανώνει ένα ακόμα χτύπημα της αριστείας στην καρδιά της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην εκπαίδευση, εκεί που οικοδομούνται οι βασικές μορφωτικές και κοινωνικές αξίες. Και η ανάδειξη ενός μαθητή σε σημαιοφόρο με βάση τη διάκριση που έρχεται μέσα από προσπάθεια αποτελούσε τη σημαντικότερη ηθική επιβράβευση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.
* Ο κ. Γιάννης Κατσαρός είναι διδάκτωρ Διοίκησης στην Εκπαίδευση, σχολικός σύμβουλος και μέλος της ΠΡΩΠΑΙΔΕΙΑ.