Στις χαμηλότερες θέσεις της παγκόσμιας αγοράς κατοικίας βρίσκονται τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, αναφορικά με την εξέλιξη των τιμών των ακινήτων τους, δείγμα αφενός μεν της συνεχιζόμενης κρίσης στην κτηματαγορά, αφετέρου δε και της σημαντικής ανάκαμψης που παρατηρείται στη διεθνή αγορά κατοικίας. Αυτό προκύπτει με βάση την ανάλυση της έρευνας για την πορεία της διεθνούς κτηματαγοράς, την οποία πραγματοποίησε με την ολοκλήρωση του φετινού πρώτου τριμήνου η εταιρεία παροχής υπηρεσιών ακινήτων Knight Frank.
Ειδικότερα, η Αθήνα κατατάσσεται στην 129η θέση επί συνόλου 150 πόλεων, καθώς κατά το πρώτο τρίμηνο η ετήσια υποχώρηση των τιμών ήταν της τάξεως του 1,4%. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάταξη της Θεσσαλονίκης, καθώς οι τιμές σημείωσαν πτώση της τάξεως του 2,7%, με αποτέλεσμα η «συμπρωτεύουσα» να βρεθεί στην 138η θέση.
Κοινή πορεία με τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας καταγράφουν και αρκετές πόλεις της Κύπρου, όπως η Λεμεσός (πτώση 0,5% και 124η θέση), η Λευκωσία (πτώση 1,1% και 128η θέση), αλλά και η Λάρνακα (πτώση τιμών 1,5% και 130ή θέση). Ωστόσο, η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με την Ελλάδα είναι ότι η αγορά κατοικίας στην Κύπρο καταγράφει σαφώς ανοδική πορεία σε ό,τι αφορά τις αγοραπωλησίες, καθώς η ζήτηση ανακάμπτει συνεχώς, με αποτέλεσμα να θεωρείται θέμα χρόνου και η βελτίωση της πορείας των τιμών.
Στον αντίποδα, στην ελληνική αγορά, το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης παραμένει δυσθεώρητο, καθώς εκτιμάται ότι πάνω από 150.000 κατοικίες αναμένουν αυτήν την περίοδο αγοραστή. Οπως τόνισε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στην ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική, «βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς παραμένουν η περιορισμένη ζήτηση και η υπερβάλλουσα προσφορά, που μπορούν να αποδοθούν κυρίως στο δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και τη φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνολική μέση πτώση των τιμών από το τέλος του 2008 μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2017 αγγίζει το 42%, ενώ στα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα αγγίζει το 44,1% και στη Θεσσαλονίκη το 46,3%.
Αποχή
Εν μέσω αυτής της εικόνας, οι κατασκευαστές εξακολουθούν να απέχουν από την αγορά κατοικίας. Σύμφωνα με τους βραχυχρόνιους δείκτες που επιμελείται η ΤτΕ για την αγορά ακινήτων, οι επενδύσεις των κατασκευαστών στην αγορά κατοικίας υποχώρησαν κατά 11,1% κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο. Συνολικά το 2016, η πτώση άγγιξε το 12,6%, έναντι πτώση της τάξεως του 25,8% το 2015 και 53,3% το 2014. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο έτος ανόδου των επενδύσεων σε κατοικίες ήταν το 2007, πριν από δέκα χρόνια δηλαδή, όταν ο εν λόγω δείκτης είχε ενισχυθεί κατά 14,4% σε ετήσια βάση. Ως εκ τούτου, το μερίδιο της οικοδομής ως ποσοστό επί του ΑΕΠ έχει υποχωρήσει από σχεδόν 10% που ήταν το 2007 σε μόλις 0,7% στο τέλος του 2016 και 0,6% με το πέρας του φετινού πρώτου τριμήνου.
Σημειωτέον ότι η κρίση των τελευταίων ετών έχει φέρει σε δεινή οικονομική θέση τις εταιρείες του κλάδου. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, 39.000 εταιρείες από τις συνολικά 67.000 του κλάδου των οικοδομών και των κατασκευών, δηλαδή το 55,2% του συνόλου, αντιμετωπίζουν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, καθώς αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.