Η διαπίστωση της παταγώδους αποτυχίας να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση στο Δημόσιο ήρθε σαν ηχηρή καμπάνα να βγάλει την κυβέρνηση από την κατάσταση θερινής ραστώνης στην οποία εισέρχεται και να θυμίσει ότι πολύ σύντομα, από τον Σεπτέμβριο, θα βρεθεί και πάλι έναντι μιας νέας διαδικασίας αξιολόγησης. Από την κυβέρνηση, ήδη αμέσως μετά το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, έσπευσαν να πανηγυρίσουν ότι τα δύσκολα είναι πλέον πίσω και ότι η τρίτη αξιολόγηση θα έχει σχεδόν διεκπεραιωτικό χαρακτήρα. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Και η σημασία της τρίτης αξιολόγησης καθίσταται πολύ μεγαλύτερη από το γεγονός ότι ο χρόνος ολοκλήρωσής της μπορεί να επηρεάσει τους σχεδιασμούς για πλήρη έξοδο από τη μνημονιακή περίοδο τον Αύγουστο του 2018 και το σχετικό αφήγημα με το οποίο επιθυμεί να πορευθεί εφεξής το Μέγαρο Μαξίμου.
Οπως αναφέρει σχετικά κυβερνητικό στέλεχος, ένα ερώτημα που δεν έχει ακόμη απαντηθεί με σαφήνεια είναι το πότε θα αρχίσει η τρίτη αξιολόγηση. Οι προκαταρκτικές συναντήσεις σε επίπεδο χαμηλόβαθμων τεχνικών κλιμακίων έχουν προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, ο χρόνος έναρξης της ουσίας των συζητήσεων παραμένει απροσδιόριστος και η ίδια πηγή αναφέρει ότι πιθανότατα θα επηρεαστεί και από τις γερμανικές εκλογές στα τέλη Σεπτεμβρίου και τις διαδικασίες σχηματισμού κυβέρνησης στη Γερμανία, που θα ακολουθήσουν.
Το δεύτερο και σημαντικότερο ζήτημα είναι η ατζέντα της αξιολόγησης, η οποία μπορεί –τουλάχιστον για την ώρα– να μην περιλαμβάνει υποχρέωση για ψήφιση επιπλέον μέτρων, αλλά παραμένει απαιτητική. Η κυβέρνηση –και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ– θα βρεθεί για άλλη μία φορά απέναντι στην ανάγκη υποχωρήσεων σε ζητήματα που έχει προτάξει ως αδιαπραγμάτευτα στο παρελθόν. Το σημαντικότερο από αυτά αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις στον τομέα της ενέργειας (ΔΕΗ – ΔΕΣΦΑ κ.λπ.), έναντι των οποίων είχε προβάλει σθεναρή αντίσταση στο παρελθόν και είχε προτάξει στην αντιμνημονιακή ατζέντα του. Εξίσου δύσκολο στην πολιτική διαχείρισή του ζήτημα είναι αυτό της ολοκλήρωσης των διαδικασιών για την έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Η κυβέρνηση καλείται, επίσης, να ολοκληρώσει το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και να υλοποιήσει μια σειρά από παρεμβάσεις που προβλέπονται στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ. Ετερο θέμα της τρίτης αξιολόγησης που αναμένεται να προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις είναι οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο και ιδιαίτερα τα σημεία εκείνα που αφορούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την προκήρυξη απεργιών. Πέραν αυτών, θα πρέπει να προωθηθούν μισθολογικές αλλαγές στο Δημόσιο, που αφορούν τη χορήγηση επιδομάτων. Αυτά προσδιορίζονται ως τα πιο δύσκολα από τα προαπαιτούμενα που θα κληθεί να υλοποιήσει η κυβέρνηση, προκειμένου να ολοκληρωθεί η τρίτη αξιολόγηση.
Η ατζέντα
Βεβαίως, στο πρωθυπουργικό περιβάλλον ανησυχούν ότι από τη στιγμή που θα αρχίσει η διαδικασία αξιολόγησης δεν είναι καθόλου απίθανο, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, να μπουν στο τραπέζι και άλλα ζητήματα. Ιδιαίτερα, φαίνεται να υπάρχει προβληματισμός για τη θέση που θα κρατήσει το ΔΝΤ και την ατζέντα με την οποία θα προσέλθει το Ταμείο στη διαπραγμάτευση. Από τα θέματα που θίγονται στην τελευταία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, στην κυβέρνηση επικεντρώνουν την προσοχή τους στις αναφορές στο τραπεζικό σύστημα και τις επισημάνσεις για τον όγκο των «κόκκινων» δανείων, όπως και την αναφορά σε ανάγκη για νέα τεστ αντοχής, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν απαιτείται περαιτέρω στήριξη. Ενδεχόμενη επιμονή του Ταμείου στα ζητήματα αυτά θα δυσκολέψει πολύ τη διαπραγμάτευση αλλά και συνολικά τον σχεδιασμό για μια ομαλή διαδικασία διαδοχικών εξόδων στις αγορές, προκειμένου η χώρα να είναι έτοιμη να αντλήσει από εκεί όλα τα αναγκαία κεφάλαια σε περίπου ένα χρόνο από τώρα.