Προ ημερών, η σκηνή του Ηρωδείου γέμισε από μουσικούς 10 έως 26 ετών, συνολικά 27 εθνικοτήτων, που ζουν σε 12 χώρες. Ηταν η συναυλία της Νεανικής Ορχήστρας Sistema Europe, η οποία αποτελείται από 190 νεαρούς μουσικούς και 30 δασκάλους που εφαρμόζουν τα προγράμματα της Sistema. Το όνομα της ορχήστρας παραπέμπει και στην ιδρυτική αναφορά της, το διάσημο πλέον διεθνώς σχέδιο El Sistema, το οποίο ξεκίνησε πριν από 42 χρόνια στη Βενεζουέλα από τον οικονομολόγο και μουσικό Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου και από τους κόλπους του έχουν βγει σπουδαίοι μουσικοί όπως ο μαέστρος Γουστάβο Ντουνταμέλ. Ο Αμπρέου μάζευε παιδιά από φτωχιές γειτονιές και τους δίδασκε μουσική με στόχο να τους δώσει αυτοπεποίθηση, να αναδείξει την κρυμμένη δημιουργικότητά τους, να τους επιτρέψει να δουν το μέλλον τους έξω από τη μιζέρια της έως τότε ζωής τους. Τα κατάφερε κάνοντας το πείραμα θεσμό, με απήχηση σε πάρα πολλές χώρες.
Θυμάμαι πριν από περίπου δύο χρόνια, το 2015, σε ένα μικρό γραφείο στο υπουργείο Παιδείας, τη σημαντική ηθοποιό Μάνια Παπαδημητρίου να μου μιλάει για την ιδέα ενός Sistema στα ελληνικά σχολεία. Εχουν περάσει δύο χρόνια, η Μάνια έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ και η ιδέα για το ελληνικό Sistema από το υπουργείο Παιδείας έμεινε μετέωρα λόγια.
Μία διευκρίνιση σημαντική για την πρόσφατη συναυλία του Ηρωδείου. Τη Sistema Europe Youth Orchestra φιλοξένησε, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, το El Sistema Greece, που ξεκίνησε επίσημα τις δράσεις του τον Οκτώβριο του 2016, με μαθήματα σε καταυλισμούς προσφύγων στην Αττική. Το El Sistema Greece είναι πρωτοβουλία του Impact Hub Athens και του Anis Barnat, tour manager των ορχηστρών Simon Bolivar.
Ωστόσο, όπως μου εξήγησε η Σόφη Λάμπρου από το Impact Hub Athens, στο El Sistema Greece δεν εστιάζουν μόνο σε παιδιά προσφύγων. Συνολικά 12 μουσικοί διδάσκουν δωρεάν σε παιδιά που θα ήθελαν να μάθουν μουσική αλλά δεν έχουν τα μέσα, παιδιά ευπαθών κοινωνικών ομάδων.
Το εγχείρημα απαιτεί στοχοθεσία, καλή οργάνωση, συνεργασία, δουλειά. Η κοινωνική αλληλεγγύη και η δημιουργικότητα παράγουν ουσιαστικά αποτελέσματα και αριστεύουν εκτός υπουργείου Παιδείας.