Οι μεγάλες κινεζικές κλωστοϋφαντουργίες έχουν ανάγκη από φθηνά εργατικά χέρια και τα βρίσκουν στη γειτονική Βόρεια Κορέα. Αυτό αποκαλύπτουν στο Reuters επιχειρηματικοί κύκλοι και έμποροι που δραστηριοποιούνται στην κινεζική πόλη Νταντόνγκ, στα σύνορα με τη Βόρεια Κορέα. Αναφέρουν ότι στην περιοχή τους και σε πόλεις της Βόρειας Κορέας παράγονται χιλιάδες ρούχα «Made in China». Αλλωστε, οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) εις βάρος της Βόρειας Κορέας, λόγω του πυρηνικού της προγράμματος, δεν συμπεριλαμβάνουν τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. «Οι παραγγελίες που παίρνουμε προέρχονται από όλον τον κόσμο», δήλωσε ένας Κινεζοκορεάτης επιχειρηματίας. Οπως και άλλοι, που έδωσαν στοιχεία στο ειδησεογραφικό πρακτορείο, μίλησε ανώνυμα.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι στην πόλη Νταντόνγκ, στη νοτιοανατολική Κίνα, έχουν ανοίξει πάμπολλες μονάδες που παίζουν ρόλο συνδετικού κρίκου μεταξύ κινεζικών κλωστοϋφαντουργιών και των αγοραστών από τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, τον Καναδά και τη Ρωσία. «Πρέπει να συνεννοούμαστε με τους Κινέζους που συνεργαζόμαστε, αν στην εκάστοτε παραγγελία ο τελικός αποδέκτης θα μάθει την αρχική πηγή προέλευσης του προϊόντος», επισήμανε ο Κινεζοκορεάτης επιχειρηματίας. Ολα τα προϊόντα γράφουν ότι φτιάχνονται στην Κίνα και «σε ορισμένες περιστάσεις δεν θα μάθουν οι αγοραστές ότι φτιάχτηκαν στη Βόρεια Κορέα». Για την οικονομία της Βόρειας Κορέας, η κλωστοϋφαντουργία αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό τομέα της μετά τον γαιάνθρακα και άλλα μεταλλεύματα. Πέρυσι η αξία των εξαγωγών σε ενδύματα ανήλθε σε 752 εκατ. δολάρια σε σύνολο 2,82 δισ. δολαρίων για όλους τους κλάδους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πρόωθησης Εμπορίου και Επενδύσεων της Βόρειας Κορέας (ΚΟΤRΑ). Πάντως, οι κυρώσεις του ΟΗΕ προβλέπουν πλήρη απαγόρευση των εξαγωγών γαιάνθρακα.
Οι σχέσεις Βόρειας Κορέας και Κίνας είναι πολύ στενές. Οι βορειοκορεατικές εξαγωγές προς τη γειτονική χώρα το πρώτο εξάμηνο του 2017 αυξήθηκαν σχεδόν 30% στο 1,67 δισ. δολάρια. Κυρίως οι εξαγωγές αφορούν είδη ένδυσης και άλλα προϊόντα εντάσεως εργασίας, τα οποία δεν συγκαταλέγονται στον κατάλογο του ΟΗΕ. Κατά καιρούς υπήρξαν περιπτώσεις που η προέλευση των ρούχων «Μade in China» είχε αποκαλυφθεί – όπως εκείνη της αυστραλέζικης εταιρείας αθλητικών ειδών Rip Curl. Ωστόσο, πρόκειται για ευρέως διαδεδομένο «μυστικό». Το εργατικό κόστος είναι πολύ χαμηλό στη Βόρεια Κορέα σε σύγκριση με την Κίνα και μπορεί ένας επιχειρηματίας να εξοικονομήσει έως και 75% των δαπανών, όπως λέει ένας Κινέζος έμπορος που είχε ζήσει στην πρωτεύουσα Πιονγιάνγκ. Εργοστάσια λειτουργούν στη Σινιούτζου, ακριβώς απέναντι από την Νταντόγκ, αλλά και στα περίχωρα της Πιονγιάνγκ. Συχνά τα έτοιμα ενδύματα αποστέλλονται απευθείας σε κινεζικά λιμάνια και μετά στους τελικούς αποδέκτες. Σύμφωνα με την ολλανδική εταιρεία συμβούλων GPI Consultancy, στη Βόρεια Κορέα δραστηριοποιούνται περίπου 15 εταιρείες ένδυσης με αρκετά εργοστάσια σε ολόκληρη τη χώρα. Χαρακτηριστικά είναι όσα ανέφερε στο Reuters Κινεζοκορέατισσα επιχειρηματίας με μονάδα στο κινεζικό λιμάνι Νταλιάν, δύο ώρες απόσταση με το τρένο από την Νταντόνγκ: «Οι Βορειοκορεάτες παράγουν 30% περισσότερα ενδύματα από τους Κινέζους εργάτες. Στη Βόρεια Κορέα οι βιομηχανικοί εργάτες δεν πάνε στην τουαλέτα όποτε θελήσουν, γιατί σκέπτονται πως καθυστερούν όλη τη γραμμή παραγωγής. Οι Κινέζοι, αντίστοιχα, δουλεύουν για τα λεφτά, ενώ οι Βορειοκορεάτες το κάνουν για την πατρίδα τους». Τέλος, αναφέρεται ότι κατά μέσον όρο οι Βορειοκορεάτες αμείβονται με 75-160 δολάρια τον μήνα, ενώ οι Κινέζοι με 450 -750 δολάρια.