«Αν θέλει κανείς να καταλάβει τι σημαίνει να είναι κανείς μάστορας της ακουαρέλας, πρέπει να δει τα έργα του Ανδρέα Βουρλούμη», συνήθιζε να λέει ο Γιάννης Μόραλης. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος έπαινος για έναν ζωγράφο παρά εκείνος που προέρχεται από τους ομότεχνούς του. Και ο τελειομανής Μόραλης αναγνώριζε στο πρόσωπο του ακουαρελίστα αυτήν τη λεπταίσθητη αύρα που δίνει σε ένα ταπεινό ζωγραφικό θέμα οντότητα και πνοή. Ο Βουρλούμης (1910-1999) είναι από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιπτώσεις καλλιτεχνών της γενιάς του ’30, για την ξεχωριστή πορεία, τον σεμνό χαρακτήρα του, μα κυρίως την πεποίθηση πως η μαθητεία και η εξάσκηση σε αυτό που αγαπάς δεν πρέπει να σταματούν ποτέ. «Το να είσαι ζωγράφος είναι σαν να είσαι μουσικός», έλεγε στην ιστορικό Τέχνης Φανή-Μαρία Τσιγκάκου, που είχε επιμεληθεί τη μεγάλη έκθεση αλλά και την έκδοση που του αφιέρωσε το Μουσείο Μπενάκη το 1999. «Πρέπει κάθε μέρα να μελετάς για να μπορείς να αποδώσεις. Αλλιώς δεν γίνεται».
To Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας φιλοξενεί από σήμερα μια σημαντική έκθεση με 40 και πλέον υδατογραφίες του, καθώς και ορισμένα λάδια, με σκοπό να μας εισάγει στον ιδιαίτερο κόσμο του Βουρλούμη. Δεν είναι τυχαίο πως το αφιέρωμα (πάλι σε επιμέλεια της Τσιγκάκου) πραγματοποιείται στο νησί του Αργοσαρωνικού. Από το 1936 ο ζωγράφος περνούσε εκεί όλα του τα καλοκαίρια, αποτυπώνοντας με σίγουρες πινελιές το φυσικό τοπίο, την ατμόσφαιρα, τη θέα από το καράβι, καθώς πλησιάζει το λιμάνι, τους ανθρώπους στην αποβάθρα, τα καφάσια στο μανάβικο, τους ξεθωριασμένους τοίχους των σπιτιών, τις πέργκολες στους κήπους. Εβλεπε ο,τι τον περιτριγύριζε με βλέμμα διορατικό. Ξεχώριζε κάτι απλό ή καθημερινό, το οποίο ύστερα αποκτούσε ψυχή όταν αποτυπωνόταν στο χαρτί. Ενα γεράνι γινόταν μια κόκκινη πινελιά, τόσο ακριβής και όμορφη, τα ύφαλα ενός καϊκιού οριοθετούνταν από το μπλε χρώμα, τα πεύκα είχαν μια πράσινη αψάδα, σαν ρευστή δροσιά.
«Ηταν ένας ασκητής της ζωγραφικής», μας λέει η Φανή-Μαρία Τσιγκάκου. «Εφευγε καθημερινά από το σπίτι του στην Τσακάλωφ, πήγαινε ώς το ατελιέ του στο Παγκράτι και από εκεί ερχόταν πάντα στο Μουσείο Μπενάκη για να μελετήσει τις ακουαρέλες της συλλογής μας. Μαζί του είχε ένα μπλοκ ιχνογραφίας, το οποίο τον συντρόφευε πάντα. Η δουλειά του αποδεικνύει μια θεμελιώδη αρχή της καλής ζωγραφικής: το πιο μικρό, το πιο ταπεινό θέμα, μπορεί να καταξιωθεί, να αποκτήσει τη δική ζωή όταν αποδοθεί με όρους ζωγραφικούς. Ο Βουρλούμης είχε απόλυτο έλεγχο του χρωστήρα σε μια τεχνική όπως η υδατογραφία, που όχι μόνον δεν επιδέχεται καμιά απολύτως διόρθωση, αλλά και στην οποία ο καλλιτέχνης πρέπει εξαρχής να έχει προαποφασίσει πώς ακριβώς θα αποδώσει τη σύνθεσή του».
Ο Ανδρέας Βουρλούμης γεννήθηκε στην Πάτρα και ήταν το τρίτο παιδί μιας εύπορης αστικής οικογένειας, με πατέρα έμπορο, ο οποίος πολιτευόταν με τον Βενιζέλο. Σε ηλικία δέκα ετών άρχισε να αντιγράφει αγάλματα σε αρχαιολογικά μουσεία και λίγο αργότερα έκανε τις πρώτες του ακουαρέλες με τη βοήθεια του Βέλγου οικοδιδάσκαλου ζωγραφικής Αντουάν Πικ. Ποτέ δεν σπούδασε ζωγραφική συστηματικά, ενώ αποφοίτησε χημικός από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Θαύμασε τη βυζαντινή τέχνη, τη ζωγραφική του Παρθένη, του Τσαρούχη και του Κόντογλου, έκανε μετρημένες εκθέσεις, δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την εμπορικότητα. Η εσωστρεφής του φύση ταίριαζε με τα θέματά του. Και στην εποχή μας, που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη του μέτρου, τα έργα του έρχονται να μας θυμίσουν πως η ταπεινότητα, η υπομονή, η πειθαρχία είναι σπουδαίες αρετές. Η έκθεσή του θα διαρκέσει μέχρι και τα τέλη Αυγούστου.