«Το μέλλον της Γερμανίας είναι η Ευρώπη με όλες τις απαραίτητες αλλαγές. Και το συντηρητικό κομμάτι του CDU δεν τις θέλει. Γι’ αυτό πρέπει να τερματιστεί ο μεγάλος συνασπισμός». Τάδε έφη Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Το ερώτημα είναι αν τα είπε επειδή τα πιστεύει ή επειδή τελικά οι επτά ψυχές της Μέρκελ έχουν κάνει το Schulz effect να μοιάζει με σύντομο ανέκδοτο. Ο Γκάμπριελ πρόσθεσε ότι είναι λογικό οι Σοσιαλδημοκράτες να μη θέλουν τη συνέχιση του μεγάλου συνασπισμού – επειδή υπάρχει διάσταση απόψεων σε θέματα όπως το χάσμα πλούσιων-φτωχών, η παιδεία, η υγεία. Το ερώτημα παραμένει αν το δήλωσε επειδή το πιστεύει ή επειδή αυτό επιτάσσει το εγχειρίδιο πολιτικής αυτοπροστασίας, όπως απέδειξε η περίπτωση Σρέντερ: Το CDU εφάρμοσε όλη τη λίστα των μεταρρυθμίσεων της ατζέντας του (Ατζέντα 2010), αλλά το SPD έχασε τις εκλογές.
Η ουσία της μεταϊδεοληπτικής εποχής (όχι βέβαια στην Ελλάδα…) συνίσταται στο θόλωμα των διαχωριστικών γραμμών με αφορμή την εισπήδηση των ευρωπαϊκών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων σε φιλελεύθερη ατζέντα (συμβαίνει και το αντίστροφο). Το μπόλιασμα, κατ’ άλλους «μπαστάρδεμα», θέσεων και πρακτικών, έχει στείλει τα περισσότερα σοσιαλίζοντα κόμματα στα εκλογικά Τάρταρα στη χειρότερη περίπτωση, ή σε ρόλο κυβερνητικής «ουράς» στην καλύτερη. Ομως οι ιδέες τέμνονται, άρα υπάρχουν. Απλώς η μάχη μεταξύ τους έχει αλλάξει πίστα. Από το Αριστερά-Δεξιά έχει περάσει στο ανοικτό-κλειστό. Στις ευρωπαϊκές χώρες του Βορρά και όχι μόνο, η συζήτηση παίρνει τη μορφή του διλήμματος της ανοικτής έναντι της κλειστής κοινωνίας. Πολυτέλεια ίσως για μια χώρα του Νότου, όπου το ζητούμενο παραμένει η ολοκλήρωση μιας ακόμη αξιολόγησης και η έξοδος από το μνημόνιο. Και όπου οι διαχωριστικές γραμμές δεν έχουν απλώς θολώσει. Εχουν πάθει vertigo, καθώς διαλύθηκαν κομματικές ταυτότητες και «κόκκινες» γραμμές. Η Αριστερά πασχίζει να πείσει για την εισπήδηση στη «δεξιά» ατζέντα της αγοράς –υπό την απειλή δανειστών και μνημονίου, άρα για λόγους πολιτικής επιβίωσης– και η Δεξιά, αθόρυβα για ευνόητους λόγους, υιοθετεί πιο φιλελεύθερη κοινωνική ατζέντα – σημειωτέον ότι βουλευτές της Ν.Δ., μεταξύ των οποίων ο σημερινός πρόεδρος Κ. Μητσοτάκης, είχαν ψηφίσει υπέρ του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια το 2015, τη στιγμή που κάποιοι προοδευτικοί βουλευτές απείχαν… Θα ζήσουμε κι άλλα παραδείγματα αποϊδεολογικοποίησης. Από την πτώση του Τείχους άλλωστε και μετά, πώς να μιλήσει κανείς σε έναν νέο που γεννήθηκε αρχές του ’90 για κομμουνισμό…
Η Αγκελα Μέρκελ πήρε το ρίσκο της πολιτικής ανοικτών θυρών στο προσφυγικό –κόντρα στο πιο συντηρητικό κομμάτι του CDU– την ώρα που τα τραμπικά παρατράγουδα στη Βιρτζίνια παραπέμπουν σε ψυχροπολεμικές εποχές που οι κοινωνίες έχτιζαν τείχη. Για το γαλατικό χωριό που λέγεται Ελλάδα η εξωστρέφεια και μια πιο φιλελεύθερη ατζέντα μοιάζει μονόδρομος. Τα υπόλοιπα, περί αντιδεξιάς ατζέντας και διμετώπου-ανένδοτου, επιχειρούν απλώς να αναστήσουν από τον κόσμο των νεκρών διαχωριστικές γραμμές που έπεσαν μαζί με τα τείχη.