Η πολύχρονη συναναστροφή με την ομογένεια της Αμερικής, της οποίας αισθάνομαι και ο ίδιος μέρος, επιτρέπει πολλές διαπιστώσεις. Αναγνωρίζω τον ρόλο και την προσφορά των αποδήμων και έχω θαυμάσει την αγνότητα των προθέσεων πολλών εξ αυτών.
Οι σκέψεις ήρθαν στο μυαλό παρακολουθώντας τις εργασίες του ετήσιου συνεδρίου της κυπριακής διασποράς στη Λευκωσία. Υπάρχουν, φυσικά, και οι παθογένειες, μεγαλύτερες εκ των οποίων είναι, όπως και στη γενέτειρα, η διαίρεση και η διχόνοια. Επί τρεις δεκαετίες στη Βοστώνη, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον, έχω ζήσει από πολύ κοντά τους ομογενείς ελλαδικής και ελληνοκυπριακής καταγωγής. Δεν ξέρω αν είναι σωστό να τους διαχωρίζει κανείς σε δύο διαφορετικές κατηγορίες, αλλά αυτό που θέλω να επισημάνω είναι η ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα των Ελληνοκυπρίων, παρά τον πολύ μικρότερο αριθμό τους. Και όχι μόνο σε κυπριακού ενδιαφέροντος ζητήματα, αλλά και σε ελλαδικού. Από το Αιγαίο και το Σκοπιανό, μέχρι τη στήριξη των ΗΠΑ στην ελληνική οικονομία.
Φυσικά, στο εθνικό θέμα του Κυπριακού παραμένουν καθοριστικός πυλώνας της διαχείρισης των εξελίξεων και σταθερή «γραμμή άμυνας».
Επίσης, είναι πολλές οι περιπτώσεις που Ελληνοκύπριοι «βάζουν το χέρι στην τσέπη» για να βοηθήσουν. Οι περισσότεροι είναι επιχειρηματίες, μερικοί μεγάλοι και εύποροι, που συχνά επιδεικνύουν μια αφοπλιστική προθυμία να προσφέρουν.
Οταν, μάλιστα, στις διπλωματικές υπηρεσίες στην Ουάσιγκτον, τη Νέα Υόρκη, και τις άλλες αμερικανικές μεγαλουπόλεις, βρίσκουν ικανά στελέχη, συνεργάζονται μαζί τους προς όφελος του κυπριακού αλλά και του ελληνικού κράτους. Αυτή η συνεργασία μπορεί να αφορά από ζητήματα «υψηλής πολιτικής» όπως την προώθηση μιας τροπολογίας στο Κογκρέσο ή ακόμη και τη διασφάλιση μιας συνάντησης Ελληνα ή Κύπριου αξιωματούχου με Αμερικανό, μέχρι θέματα της καθημερινότητας όπως την αναπαλαίωση ενός παραμελημένου κτιρίου που ανήκει στην Ελλάδα ή την Κύπρο.
Ωστόσο, το παζλ συμπληρώνει και η ανταπόκριση που υπάρχει από τη Λευκωσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γίνονται λάθη και δεν υπάρχουν παραλείψεις, αλλά διαπιστώνει κανείς στη στάση των εκάστοτε πολιτικών ηγεσιών της Κύπρου μια, σε γενικές γραμμές, συνέπεια και συνέχεια στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής που διευκολύνει την ανάληψη δράσεων από την ομογένεια με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι οριοθετήσεις ΑΟΖ με γειτονικές χώρες, που υλοποιήθηκαν προσεκτικά και αθόρυβα, και όχι μόνον αναβάθμισαν τη θέση της Κύπρου, αλλά προσέφεραν στην κυπριακή διασπορά σημαντικά εργαλεία διαχείρισης και προβολής. Οι παραπάνω επισημάνσεις εξηγούν έως ένα βαθμό και την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων στα κέντρα αποφάσεων της Ουάσιγκτον, όταν μάλιστα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πολύ σημαντικό «αντίπαλον δέος».
Προφανώς, η τουρκική εισβολή και η συνεχιζόμενη κατοχή μέρους της Κύπρου προσδίδουν υπαρξιακή διάσταση στη συνεργασία της Λευκωσίας με την ελληνοκυπριακή κοινότητα της Αμερικής, η οποία συνεχίζεται αδιάλειπτα εδώ και δεκαετίες, πέρα και πάνω από κυβερνήσεις.
Οι Ελληνοκύπριοι της διασποράς έχουν αυξημένη αίσθηση της αναγκαιότητας της δράσης τους, με αποτέλεσμα να αποδεικνύονται και περισσότερο αποδοτικοί.