Οι πολιτικοί, σαν πολίτες κι αυτοί, δεν έχουν απλώς το δικαίωμα αλλά την υποχρέωση να ξαναβλέπουν τα πράγματα, να μετρούν τις απόψεις τους αυστηρότερα με το πέρασμα του χρόνου, όσο τείνουν προς την ωριμότητα, να μαθαίνουν από τα λάθη τους, να πολεμούν τον δογματισμό τους. Δεν είναι λοιπόν οπωσδήποτε κατακριτέο το ότι ένα πολιτικό πρόσωπο ή κόμμα μπορεί να εμφανιστούν στη διάρκεια πέντε ή δεκαπέντε χρόνων με διαφορετική αντίληψη και δημόσια γνώμη για το ίδιο θέμα. Αλλού είναι το πρόβλημα.
Ας δούμε λ.χ. την υπόθεση Ταλίν. Το 2009 ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, και σχεδόν το σύνολο του ελληνικού πολιτικού προσωπικού, έκρινε ανιστόρητη την εξίσωση κομμουνισμού – ναζισμού. Τώρα ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έκρινε πως η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μη συμμετάσχει στο συνέδριο της Εσθονίας (στην οποία οι συνεργάτες των ναζί τιμώνται πια σαν εθνικοί ήρωες) απομονώνει την Ελλάδα από την Ευρώπη και τις αρχές της, παρότι το δόγμα που διείπε τις εργασίες του συνεδρίου όχι απλώς ταύτιζε ναζισμό και κομμουνισμό, αλλά επί της ουσίας αξιολογούσε σαν έγκλημα τον κομμουνισμό και σαν κάτι λίγο παραπάνω από πταίσμα τον ναζισμό, δηλαδή ένα σύστημα εξαρχής και εξ ιδεολογίας εγκληματικό, ρατσιστικό και μαζικά δολοφονικό. Τα Αουσβιτς απορρέουν από τον χιτλερικό «Αγώνα». Τα γκουλάγκ, τα εγκλήματα του Στάλιν, του Μάο, του Πολ Ποτ, δεν απορρέουν από το μαρξικό «Κεφάλαιο»· ίσως ίσως δεν απορρέει καν ο Λένιν από τον Μαρξ, παρά την ονομασία «μαρξισμός – λενινισμός» μιας πολιτικής που κατάντησε σκληρότατη θρησκεία.
Το ζήτημα λοιπόν με τη συγκεκριμένη αλλαγή άποψης (του κ. Βενιζέλου, άλλων Πασοκτζήδων, της επίσημης Ν.Δ.) είναι το εξής: Επιχειρούν να πείσουν ότι και τότε είχαν απόλυτο δίκιο και τώρα, ενώ τα πράγματα μένουν τα ίδια. Δεύτερον, δεν εξηγούν την αλλαγή της στάσης τους, κρίνοντας περιττό τον λίγο παραπανίσιο πνευματικό κόπο και προσβάλλοντας έτσι τους ακολούθους τους. Τρίτον, κάνουν σαν να μην υπήρξε το 2009, σαν να μην έγιναν ποτέ οι τότε δηλώσεις τους, σαν να μην αρνήθηκαν ποτέ να υπερψηφίσουν τις εξισωτικές (ή ανιστόρητα ισοπεδωτικές) πρωτοβουλίες της Ε.Ε. Τέταρτον, η αλλαγή άποψης εν προκειμένω δεν αφορά κάτι τριτεύον αλλά θίγει τον πυρήνα των αρχών τους. Οταν όμως συναρτάς τις απόψεις σου και τη στάση σου με το πόστο σου και με τα απολύτως συγκυριακά μικροσυμφέροντά σου, γλιστράς στον σχετικισμό και τον καιροσκοπισμό. Τον οπορτουνισμό, στην κομμουνιστική.