Αν και είναι σχετικά μικρή η ιστορική διαδρομή της ντομάτας στα ελληνικά χώματα, έχουμε φτάσει πλέον σε σημείο να μιλάμε για ελληνικές παραδοσιακές ποικιλίες. Ο καρπός, που έχει καταγωγή από την Κεντρική και τη Νότια Αμερική, εγκλιματίστηκε άψογα στη χώρα μας, καλύτερα ακόμα και από ιθαγενή φυτά, με αποτέλεσμα να υιοθετούνται τα τοπωνύμια των περιοχών καλλιέργειάς της για να τη χαρακτηρίσουν.
«Η ντομάτα είναι η πιο δύσκολη παραδοσιακή ποικιλία όσον αφορά την καλλιέργειά της, καθώς ακόμα δεν έχουμε εντοπίσει τις εμπορικές και ταυτόχρονα αποδοτικές ποικιλίες ώστε να πετύχουμε τιμή προσιτή στους καταναλωτές. Με πειραματικές καλλιέργειες ευελπιστούμε ότι σύντομα θα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα», εξηγεί ο Θοδωρής Αρβανίτης από τα Κιούρκα, ένας από τους πρώτους βιοκαλλιεργητές, ενεργά μαχητικός εδώ και πολλά χρόνια. Τον Αύγουστο ο πάγκος του… αναψοκοκκινίζει. Η μία ποικιλία ντομάτας διαδέχεται την άλλη. Ξεχωρίσαμε τις πεντανόστιμες ροζέ και κόκκινες μπατάλες, τις μεγαλόκαρπες καρδιτσιώτικες ανθεκτικές ντομάτες και τις μικροσκοπικές και απίθανα αρωματικές από σαντορινιό σπόρο.
Στον πάγκο του Μαΐστρου Καραμπάση, που έχει τα χωράφια του στις Κροκεές Λακωνίας, βρήκαμε έκτακτες κατσαρές ντομάτες καρδιτσιώτικες, ογκώδεις, με γλυκιά γεύση και βουτυρώδη υφή (ιδανικές για σάλτσα), επίσης μικρές, φρουτώδεις και υπόξινες πορτοκαλί ντομάτες από το Πήλιο και μικρές και λεπτόφλουδες κόκκινες ντομάτες με μακεδονίτικη προέλευση. Δοκιμάστε επίσης την εξαιρετικά αρωματική και γλυκιά μαύρη κατσαρή ντομάτα από την Κριμαία που καλλιεργεί ο Μαΐστρος.
Ο Ανδρέας Αλεξανδρής από το Αυλωνάρι της Εύβοιας φέρνει στα τέλη Αυγούστου κάτι μπαμπάτσικες κατακόκκινες ντομάτες που φτάνουν το 1,5 κιλό, με σπόρο από τα Καλάβρυτα, με γονδολοειδές σχήμα, με λίγα σπόρια και πολύ μικρή διάρκεια ζωής (2-3 ημέρες μάξιμουμ). Η Δήμητρα Τσακίρη παράγει ροζέ κρητικής καταγωγής ντομάτες, μεγαλόκαρπες με ραβδώσεις, σούπερ ευωδιαστές και πεντάγλυκες, με μαλακιά φλούδα, ιδανικές για σαλάτα. Επίσης δυο λογιών ροζέ, μεγάλη γλυκιά ντομάτα (ό,τι πρέπει για σάλτσα) και μικρή ζουμερή και γλυκόξινη, βρίσκουμε στον πάγκο του Γιάννη Παπαχριστοδούλου από τον Ορχομενό, ο οποίος καλλιεργεί και μεγάλες ψιλόφλουδες μπατάλες (γύρω στα 600-700 γρ.) σαρκωμένες, με λίγα σπόρια και εξαιρετική γεύση.
Στις βιολογικές αγορές: Δευτέρα Κηφισιά (Αρβανίτης, Τσακίρη, Καραμπάσης, Παπαχριστοδούλου) και Χαϊδάρι (Αρβανίτης), Τρίτη Ν. Ηράκλειο (Αρβανίτης, Αλεξανδρής, Καραμπάσης) και Π. Ψυχικό (Τσακίρη, Παπαχριστοδούλου, Αρβανίτης), Τετάρτη Ηλιούπολη (Παπαχριστοδούλου, Αρβανίτης, Τσακίρη, Αλεξανδρής, Καραμπάσης), Χαλάνδρι (Αρβανίτης) και Φιλοθέη (Παπαχριστοδούλου), Πέμπτη Γέρακας (Αρβανίτης, Αλεξανδρής, Καραμπάσης, Παπαχριστοδούλου, Τσακίρη) και Θρακομακεδόνες (Αρβανίτης), Παρασκευή Χολαργό (Αλεξανδρής, Αρβανίτης) και Καισαριανή (Τσακίρη, Αρβανίτης), Σάββατο Βούλα (Αλεξανδρής, Τσακίρη), Πατήσια (Αρβανίτης) και Ίλιον (Καραμπάσης, Παπαχριστοδούλου, Αρβανίτης)