Το λες και πολυτέλεια. Χρειάζεται η Κεντροαριστερά τον επί δεκαετία Οmbudsman της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να επιβλέψει πώς θα ψηφίσει τον επόμενο αρχηγό της; Δεν είναι ο Νικηφόρος Διαμαντούρος κάπως overqualified – υπερπλήρης προσόντων για την ιδιότητα του μέλους της επιτροπής Αλιβιζάτου;
Η απάντηση είναι ότι η διαδικασία έχει ανάγκη όλο το κύρος που μπορεί να αντλήσει από ανθρώπους σαν τον Διαμαντούρο. Παρά τον όψιμο δυναμισμό του, το εγχείρημα παραμένει εύθραυστο. Ακόμη και οι συμβολικές συμμετοχές δεν είναι διακοσμητικές. Τα σύμβολα μετράνε.
Ο συμβολισμός της περίπτωσης του Διαμαντούρου δεν εξαντλείται στην υψηλή εκπροσώπηση του Ποταμιού, με το οποίο ο πρώτος Συνήγορος του Πολίτη ήταν υποψήφιος, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας, στις τελευταίες εκλογές. Αντανακλά και την αγωνία τής, ας πούμε, ευρώδοξης πτέρυγας της Κεντροαριστεράς, που παλαιότερα ονομάζαμε «εκσυγχρονιστική». Η αγωνία αυτή συνοψίζεται εδώ και χρόνια στη διαπίστωση ότι η επιστροφή της χώρας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα δεν είναι εφικτή χωρίς την ανασυγκρότηση του Κέντρου. Οτι η Νέα Δημοκρατία έχει εντός της πολλές αντίρροπες προς τη μεταρρυθμιστική της ηγεσία δυνάμεις για να μπορέσει μόνη της να εγγυηθεί αυτή την επιστροφή.
Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι που βλέπουν τα σύμβολα ανάποδα. Είναι εκείνοι που φαντάζονται ακόμη ότι εκπροσωπούν κάποια «λαϊκή βάση» και τώρα φοβούνται ότι το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να οδηγηθεί στη διάλυσή του υπό την επίνευση μιας «σημιτικής ελίτ».
Πρόκειται για μια τάση πασοκικού σοβινισμού μειοψηφική, αλλά όχι αμελητέα. Δεν ασκεί, λένε, επιρροή στην ηγεσία του κόμματος – που έχει ξεπεράσει ή, έστω, προσπεράσει τις ανασφάλειές της. Είναι όμως βέβαιο ότι θα εκδηλωθεί προεκλογικά. Είναι θέμα χρόνου να ξεκρεμάσουν κάποιοι τ’ άρματα και τα μπαρουτοκαπνισμένα πατρώα τρίπτυχα: «Δεν τεμαχίζεται, δεν χαρίζεται, δεν κληρονομείται».
Η εκτίμηση –που δεν εκπορεύεται μόνο από τη Χαριλάου Τρικούπη– είναι ότι το περί διάλυσης των κομμάτων είναι ψευτοδίλημμα. Αν η διαδικασία πετύχει –δηλαδή προκαλέσει το ενδιαφέρον της κοινωνίας– όποιος κι αν εκλεγεί, θα έχει τέτοια νομιμοποίηση, τέτοια πολιτική ισχύ που τα οργανωτικά κελύφη δεν θα έχουν πια κανένα βάρος.
Μέχρι στιγμής, αν κινδυνεύει από κάτι η διαδικασία, δεν είναι ούτε από τις υπερκομματικές προσωπικότητες που την εγγυώνται ούτε από το ψηφιακό της «άνοιγμα». Είναι από τον συνωστισμό στην πασαρέλα των υποψηφιοτήτων, που μπορεί να φτάσουν και σε διψήφιο αριθμό.
Φαίνεται ότι έχει τεθεί σε κίνηση ο μεταδοτικός ψωροναπολεοντισμός – ο ψυχικός μηχανισμός που παλαιός κοινοβουλευτικός της Δεξιάς έχει ονομάσει «το σύνδρομο “γιατί αυτός κι όχι εγώ;”».