Το κινηματογραφικό φθινόπωρο είναι εδώ και, όπως συμβαίνει συνήθως, μπαίνει δυναμικά με νέες ταινίες διαφορετικών ειδών και φιλοδοξιών, αλλά και μερικές ακόμα ενδιαφέρουσες επανεκδόσεις για όσους επιμένουν… θερινά. Ξεκινώντας από την ευχάριστη έκπληξη της εβδομάδας, αυτή μας έρχεται από τον δραστήριο παραγωγό του τηλεοπτικού «Suits» και σκηνοθέτη («Ο τοίχος», «Mr. And Mrs. Smith») Νταγκ Λίμαν, ο οποίος ενώνει τις δυνάμεις του με τον Τομ Κρουζ σε μια απίθανη περιπέτεια που τρέχει –ή μάλλον πετάει– με τέρμα το γκάζι.
Το «American Made» (***) διηγείται την αληθινή ιστορία του Μπάρι Σιλ, ενός ταλαντούχου πιλότου της πολιτικής αεροπορίας, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του 1970 βρέθηκε να δουλεύει για την CIA, φωτογραφίζοντας από ψηλά τις θέσεις αντάρτικων ομάδων της Λατινικής Αμερικής και προμηθεύοντας με αμερικανικά όπλα τούς αντιπάλους τους. Αυτή ωστόσο ήταν μόνον η αρχή για τον Σιλ, αφού δεν άργησε να έρθει σε επαφή και με τα καρτέλ ναρκωτικών της Κολομβίας, φτάνοντας να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών για λογαριασμό του Πάμπλο Εσκομπάρ. Κι όλα αυτά ταυτόχρονα…
Η ταινία του Λίμαν κυλά αβίαστα και διασκεδαστικά ώς το τέλος, κυρίως χάρη στο καλογραμμένο σενάριο του Γκάρι Σπινέλι: η θεοπάλαβη ιστορία του Αμερικανού πιλότου μπλέκεται με μια ευρηματικά καρικατουρίστικη πολιτική σκιαγραφία της εποχής. Η αμφιλεγόμενη και πολλές φορές απολύτως σχιζοειδής στάση των ΗΠΑ απέναντι στις χώρες της Λατινικής Αμερικής αναδεικνύεται κωμικά, ανάμεσα στα άλλα και με ένα ξεκαρδιστικό μοντάζ, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Ρόναλντ Ρέιγκαν. Κατά τα λοιπά, ο Τομ Κρουζ, που βρίσκεται στο στοιχείο του, υπενθυμίζει ότι μπορεί άνετα να δώσει έξτρα λάμψη σε ένα χαρακτήρα, όταν έχει στη διάθεσή του το κατάλληλο υλικό.
Την αιματηρή εξέγερση του 1967 περιγράφει το «Detroit» (***½) της Κάθριν Μπίγκελοου, το οποίο θεωρείται και από τα οσκαρικά φαβορί της σεζόν. Η βραβευμένη με δύο Οσκαρ σκηνοθέτις των «Zero Dark Thirty» και «Hurt Locker» δημιουργεί, μαζί με τον σεναριογράφο της Μαρκ Μπόαλ, ένα γενναίο και ταυτόχρονα πολύ επίκαιρο φιλμ, πάνω στην αστυνομική αυθαιρεσία και τον ρατσισμό που (ακόμα) βιώνουν οι Αφροαμερικανοί. Τα γενικευμένα τρομακτικά επεισόδια του 1967, που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, περιγράφονται εδώ συνοπτικά με ένα εξαιρετικό μοντάζ, πριν περάσουμε στην κυρίως ιστορία, η οποία εκτυλίσσεται στο εσωτερικό του μοτέλ Algiers. Εκεί μια παρέα Αφροαμερικανών –ανάμεσά τους και μέλη μιας σόουλ μπάντας– και δύο λευκές κοπέλες δέχονται έφοδο από δυνάμεις της αστυνομίας και της εθνοφυλακής που ψάχνουν έναν δήθεν ελεύθερο σκοπευτή.
Το κλίμα της έντασης και του φόβου καλλιεργείται ιδανικά πετυχαίνοντας να βάλει τον θεατή στη θέση των ανθρώπων που βιώνουν τη λεγόμενη «νόμιμη» βία: οι ρατσιστικές κορώνες του αρχινταή αστυνομικού, το σαδιστικό «παιχνίδι» της ανάκρισης, η εξόφθαλμη μετέπειτα υποβάθμιση των γεγονότων είναι όλα εκεί, με τρόπο μάλιστα ιδιαίτερα ωμό, για τα αμερικανικά στάνταρ. Από την άλλη, στην ταινία μάλλον λείπει η κορυφαία ερμηνευτική φιγούρα –ή ίσως ο κεντρικός χαρακτήρας– η οποία θα την απογείωνε στη σφαίρα του πραγματικού αριστουργήματος.
Κυκλοφορεί επίσης το ενδιαφέρον φιλμ τρόμου «Ερχεται τη νύχτα» (**½). Σε αυτό ο Τζόελ Ετζερτον υποδύεται έναν ανήσυχο οικογενειάρχη, ο οποίος ζει κλεισμένος με τη γυναίκα και τον γιο του στο σπίτι τους στο δάσος, προσπαθώντας να προστατευθούν από τον θανατηφόρο ιό, ο οποίος έχει σαρώσει τον έξω κόσμο. Τα πράγματα θα περιπλακούν όταν στο σπίτι θα φτάσει ζητώντας βοήθεια μια άλλη, άγνωστη οικογένεια. Το φιλμ ξεκινά από το είδος του τρόμου, για να εξελιχθεί σε προσεγμένο ψυχολογικό θρίλερ επιβίωσης, υιοθετώντας πολλά από τα καλύτερα στοιχεία που έχουν ξεχωρίσει και στο τηλεοπτικό «The Walking Dead».
Σε ψηφιακά αποκατεστημένη επανέκδοση βλέπουμε ακόμα τον «Νεκρό» (****) του Τζιμ Τζάρμους. Στην κορυφαία του ίσως στιγμή, ο Αμερικανός δημιουργός σκηνοθετεί τον Τζόνι Ντεπ σε ένα εμπνευσμένο φιλμ σπουδαίας εικονοποιίας, σουρεαλιστικού χιούμορ και αξέχαστης μουσικής επένδυσης, με τις μελωδίες του Νιλ Γιανγκ.
CINEMA ALERT
Τόσο την αποθέωση όσο και τον χλευασμό φαίνεται να έχει προκαλέσει, μετά την πρώτη προβολή του στο Φεστιβάλ Βενετίας, το «Mother!» του Ντάρεν Αρονόφσκι. Η «μητέρα» Τζένιφερ Λόρενς φαίνεται να βάζει πλώρη για μία ακόμη οσκαρική υποψηφιότητα –την πέμπτη συνολικά μόλις στα 27 της–, υποδυόμενη το έτερον ήμισυ του Χαβιέ Μπαρδέμ, σε ένα ψυχολογικό θρίλερ που αναμένεται μέσα στο φθινόπωρο στις αίθουσες.